(متن قسمت 16)
سلام من امیرم و به نردکست خوش اومدید
توی این قسمت میخوایم چندتا مطلب بدرد بخور رو به صورت پشت سرهم دنبال کنیم
این مطالب از اون مطالبی که ممکنه توی زندگی روزمرمون بدردمون بخوره و همینطور بعد از اینکه این مطالب رو فهمیدم اطرافیانمون رو هم اگاه کنیم که خدایی نکرده یه وقت ندونسته کاری رو اشتباه انجام ندن
خب ابتدا بیایید با تداخل دارویی شروع کنیم
برای خود من پیش اومده که مثلا سرما خورده باشم و برای اینکه زودتر خوب بشم چندتا قرص رو باهم دیگه بخورم و خب باید بگم اینکار اشتباه و حتما باید با پزشکتون صحبت کنید و بدونید که چی رو با چی باید بخورید
دارو ها همونطور که اثر درمانی دارند اگه بصورت همزمان اونها رو باهم دیگه استفاده کنیم میتونند باعث تداخل دارویی بشند. تداخل دارویی به این معناس که اون دو دارویی که با هم ترکیب شده اند میتونند روی همدیگه تاثیر بزارند و در بدن شما تبدیل به یک چیز مضر بشند به همین دلیل بهتره که قبل از مصرف هر دارو بدونید که اون دارو با چه داروهایی تداخل داره.
به عنوان مثال مطمنم زیاد شنیدید که بعضی از داروهای خاص مثل کاهش دهنده کلسترول یا استاتین رو با آب گریپ فروت نباید بخورید، اما دلیلش چیه؟
تداخل دارویی این دو ماده مربوط میشه به متابولیسم دارویی که دارید استفاده میکنید به عنوان مثال در اینجا کاهش دهنده کلسترول یا استاتین ، همونطور که میدونید کبد آنزیم هایی رو تولید میکنه که تجزیه مواد ورودی به بدن رو تسهیل میکنه. این آنزیم میتواند داروها رو فعال کنند اونهم با تبدیل کردن اونها به عناصر درمانیشون و یا میتوانند مواد مضر رو تبدیل به مواد غیر مضر کنند.
انواع بسیار زیادی از این انزیم ها در کبد یافت میشه و هر انزیم یک سایت اتصال دهنده داره که با ترکیب خاصی جفت میشه و همدیگرو تکمیل میکنند، مطمئنم اگه در دبیرستان تجربی بودید با این مطلب اشنا هستید اگر هم نمیدونید باید بگم قفل و کلید رو تصور کنید که چطور کار میکنند، آنزیم ها هم به صورت اختصاصی عمل میکنند و تنها در صورت جفت شدن با ماده‌ی مورد نظرشون میتونند کار خودشون رو انجام بدن.
حالا بعضی موقع ها پیش میاد که دو ماده خیلی شبیه هم هستند و میتونند به چندتا انزیم متصل بشن. درست مثل کلید بعضی از پراید ها که در بقیه پراید ها رو میتونه باز کنه. گریپ فروت ماده ایی که خیلی شبیه استاتینِ و میتونه دقیقا به همون انزیم وصل بشه. خب شاید بپرسید وصل بشه مگه چی میشه؟ باید بگم به همین سادگی نیست و میتونه تاثیر مخربی بزاره. اگه موقعی که استاتین مصرف میکنید گریپ فروت بخورید، گریپ فروت میاد به انزیم هایی متصل میشه که وظیفشون تجزیه‌ی استاتین و اینطوری استاتین کمتری تجزیه میشه و خب غلظت این دارو توی خون شما بیشتر میشه و به مدت بیشتری در بدن شما باقی میمونه که میتونه باعث نارسایی کلیه بشه. پس دفعه دیگه که میخواستید داروهاتون رو با ماده‌ی دیگری قاطی کنید حتی اگه گیاهی بود، دقت کنید.
-موسیقی
خب این بار بزارید در مورد تداخل الکل با دارویی که میدونم ایرانیا زیاد مصرف میکنن ، یعنی استامینوفن صحبت کنیم. الکل هم درست مثل مثال قبلی میتونه باعث تداخل دارویی با خیلی از داروها بشه تازه اگه خوده الکل به شما اسیب نزنه به هیچ وجه نباید با داروهای دیگه ترکیب بشه.
به طور عادی وقتی استامینوفن مصرف میکنیم در بدنمون هنگام اثر کردن انزیمها روی این دارو مقداری سم در بدن ما تولید میشه که در صورت مصرف در دوز مشخص و پایین این سم اونقدری نیست که بخواد تاثیر زیادی بزاره اما وقتی الکل زیادی مصرف کنیم، الکل میتونه باعث تغییر آنزیم بشه و باعث بشه که آنزیم سم بیشتری تولید کنه که در نهایت باعث آسیب کبدی میشه حتی اگه مقدار استامینوفن که مصرف کردید مجاز بوده.
خب امیدوارم تا اینجای کار فهمیده باشید که تداخل دارویی چقدر میتونه اثرات مخرب داشته باشه اما بهتره بدونید این مسئله در مورد بعضی مواد گیاهی هم صدق میکنه به عنوان مثال داروی گیاهی سینت جان که برای مقابله با افسردگی و مشکلات خواب مصرف میشه میتونه میزان آنزیم خاصی رو در کبد زیاد کنه. همونطور که گفتم انزیم های روی دارو ها تاثیر میزارن و اونا رو فعال میکنند حالا چه اتفاقی پیش میاد که میزان زیادی انزیم به خصوص روی یک دارو تاثیر بزاره ؟ اینطوری اون دارویی که مصرف کردیم با سرعت بالایی تجزیه میشه اونقدری سریع که اثر اون ممکنه اصلا روی بدن ما خنثی بشه.
پس تداخل دارویی تنها به الکل و گریپ فروت محدود نمیشه و میتونه انواع مختلفی از مواد و ترکیبات رو در بر بگیره.
اما چه کارهایی تاحالا صورت گرفته که دانشمندان بتونند این مشکل را تا حدودی حل کنند؟ باید بگم برای اینکار از کامپیوتر های بسیار قوی استفاده میکنند که توسط شبیه ساز میتونند حدس بزنند که چه دارویی یا چه موادی میتونند باعث تداخل دارویی باشه همینطور روش مرسوم تر اینه که قبل از مصرف هرگونه دارو از قبل با دکتر خودمون صحبت کنیم.
خب بحث تداخل دارویی رو میبندیم و بعد از یه استراحت کوتاه برمیگردیم.
- موسیقی
خب دوباره خوش اومدید و مرسی که نردکست گوش میدید.
در ادامه میخوایم در مورد افسردگی صحبت کنیم و بفهمیم که دقیقا چیه و چطور کار میکنه؟
افسردگی یکی از شایع ترین ناتوانی ها در جهانه و همونطور هم که میدونید بازه‌ی سنی افراد درگیر با این موضوع بسیار متفاوته و تقریبا در هر سنی میشه افسرده بود. به صورت اماری بخوایم بگیم البته نه در ایران بلکه در امریکا حدود 10 درصد بزرگسالان با افسردگی دست و پنجه نرم میکنند که فک کنم این امار تو ایران خیلی باید بیشتر باشه باتوجه به همه‌ی مشکلات و تفریحات کمی که داریم. افسردگی به این دلیل که یک بیماری روانی محسوب میشه تشخیص بسیار سخت تری داره نسبت به بقیه‌ی بیماری ها به عنوان مثل کلسترول خون بالا. یکی از اصلی ترین دلایل سخت بودن این موضوع سردرگمی بین مبتلا بودن به افسردگی و فقط احساس افسردگی کردنه. این دوتا کاملا جدا از هم هستند. موقعی که احساس افسردگی داریم حالا به دلایل مختلف مثل دعوا کردن با کسی، نمره بد گرفتن یا کلا هر چیز دیگه البته باید بگم که میتونه هیچ دلیلی هم نداشته باشه و فقط احساس کنیم که افسرده شدیم اما این احساس میتونه عوض بشه مثلا با شنیدن یه خبر خوب کلا حالمون زود عوض بشه اما وقتی کسی افسردگی بالینی داره این موضوع فرق میکنه و فقط به خاطر اینکه میخواد افسرده نباشه و خوشحال باشه این موضوع برطرف نمیشه. این موضوع میتونه به قدری روی کسی که افسردگی داره تاثیر بزاره که فعالیت‌های روزمره اون رو تحت تاثیر بزاره به عنوان مثال با اینکه وقت انجام دادن کارهای مختلف رو داره ولی نتونه اونها رو به اتمام برسونه. این یک اختلال و به سادگی قابل درمان نیست.
افسردگی نشانه‌های بسیار مختلفی میتونه داشته باشه به عنوان مثال کم حوصلگی، بی علاقه شدن نسبت به چیزهایی که ازشون لذت میبردید، کم اشتهایی، احساس بی ارزش کردن و یا احساس گناه میتونه از شایع ترین ها باشه همینطور اختلال در خواب و یا کم انرژی بودن هم بسیار شایع است و اگر دست کم پنج تا از این علائم رو دارید بهتره که با روانشناس خودتون صحبت کنید و از این موضوع نترسید چون هرچه زودتر تشخیص داده بشه زودتر هم به نتیجه میرسید ولی حتما دقت داشته باشید که با احساس افسرده بودن این مسئله رو اشتباه نگیرید.
باید گفت که افسردگی فقط علائم رفتاری نداره و میتونه از نظر فیزیکی روی فردی که افسردگی داره تاثیر بزاره
به عنوان مثال بخش هایی از مغز مثل لوب پیشانی و هیپوکامپ کوچکتر میشن که در نتیجه میزان انرژی فرد و ویژگی های شخصیتی او تغییر میکنه. در مقیاس کوچکتر اگه تاثیر افسردگی رو بخوایم نگاه کنیم باید گفت که میزان انتقال دهنده های عصبی هم دستخوش تغییر میشه این تغیر میتونه باعث انتقال غیر طبیعی یا کاهش انتقال دهنده های عصبی بشه به خصوص انتقال دهنده‌هایی مثل سروتونین، نور اپی نفرین و دوپامین.
دانشمندان هنوز تصویر کاملی از عوامل ایجاد کننده افسردگی رو ندارند اما به نظر میرسه که حتما رابطه‌ی پیچیده ای با ژنها و محیط داره به عنوان مثال محیطی که توش زندگی میکنیم اگه خیلی ملتهب باشه و استرس و اصظراب زیادی به ما وارد کنه طبیعی که زمینه به وجود اومدن افسردگی هم پیدا میشه اما گفتم که رابطه‌ای پیچیده ای وجود داره و ابزاری برای تشخیص افسردگی اونم به طور دقیق که زمان اشکار شدنش رو بتونه پیش بینی کنه وجود نداره و همونطور هم که قبل تر گفتم علائم افسردگی نامحسوس اند و باید خیلی دقت کرد و رفتارهای یک شخص رو مطالعه کرد حتی خود فرد ممکنه خبر از این موضوع نداشته باشه پس خیلی هم پیش میاد که فرد به ظاهر شاید خوشحال باشه اما از درون فرق میکنه. مطمئنم خیلی از افراد معروف رو دیدید که به ظاهر شاید خوشحال باشن ولی بعد از مدتی خودکشی میکنند. بر اساس امار منتشر شده از سازمان ملی بهداشت روانی این افراد به طور متوسط براشون 10 سال طول میکشه که تقاضای کمک کنند.
اما باید گفت که در صورتی که بخواید کمک بگیرید روشهای موثر زیادی در حال حاضر وجود داره.
به عنوان مثال از داروها و مکمل هایی میتونید استفاده کنید که مواد شیمیایی در مغز رو افزایش میدهند و در نتیجه خلق و خوی فرد رو هم تغییر میدن. در درجه‌های شدید تر افسردگی برای درمان میان و از شوک های الکتریکی استفاده میکنند که یه جورایی تشنج ساختگی و میتونه بسیار برای این افراد تاثیر گذار باشه. و اگر کسی رو میشناسید که افسردگی داره لطفا باش صحبت کنید یا این قسمت رو بشون معرفی کنید و سعی کنید ازشون بخواید که به دنبال درمان باشن. توی کامنت ها ممنون میشم برامون از تجربه‌ی خودتون وقتی که پیش روانشناس رفتید بگید و اشاره کنید که چقدر میتونه موثر باشه.
یه موضوع دیگه اینه که افرادی که افسردگی دارند اینطور نیست که خودشون دوست داشته باشند و نباید مدام به اونها سرکوفت زد که تو مدام ناراحتی و به خودت توجه نمیکنی، این حرف شما درست مثل اینه که از فردی که بازوش شکسته انتظار داشته باشید خودش خوب بشه نه اینطور نیست بلکه باید با مراقب و درمان موثر این اتفاق بی افته.
خب امیدوارم که از مطالب استفاده کرده باشید، لطفا یادتون نره که سری به اینستاگرام نردکست بزنید چون مطالب این قسمت رو همراه عکس توضیح میدم و همینطور ممنون میشم این قسمت رو لایک کنید و برامون کامنت بزارید.
همینطور حمایت مالی از نردکست یادتون نره، شما با اینکار باعث میشید کیفیت ضبط پادکست بالاتر بره و همینطور وقت بیشتری رو برای نردکست صرف کنیم تا کیفیت مطالب افزایش پیدا کنه در اخر باید بگم هدف نردکست چیزی جز افزایش اگاهی عمومی نیست. تا قسمت بعد خدانگهدار.
