سلام من امیرم و خوش اومدید به نردکست
این هشتمین قسمت و هشتمین تلاش من برای رسیدن به هدف پادکستِ ، یعنی بالاتر بردن آگاهی عمومی.
اگر شما هم دوست دارید در این کار سهیم باشید میتونید با حمایت مالی و یا معنوی ما رو در این راه کمک کنید.
برای حمایت مالی از پادکست میتونید به صفحه نردکست در حامی باش به ادرس
Hamibash.com/nerdcast
سربزنید. گروه استرینک کست به ما کمک مالی کردند در حامی باش که قراره به زودی کارهای سایت نردکست رو باش انجام بدیم.
و همینطوراگه دوست دارید با معرفی ما به دیگران میتونید در هدف ما سهیم باشید.
نردکست بر روی همه‌ی اپ های پادگیر و همینطور ناملیک در دسترسِ و موضوع فیلترهم برطرف شده که میتونید هم اکنون از کست باکس و بقیه اپ ها به ما گوش بدید.
برای حضور در برنامه های بعدی میتونید توییتر نردکست رو دنبال کنید یا در کانال تلگرام نردکست عضو بشید تا از موضوعات قسمت های بعدی اگاه بشید.
ادرس های شبکه های اجتماعی نردکست در قسمت توضیحات پادکست قرار داره.
خب بریم برای شروع این قسمت یعنی ایستگاه فضایی بین المللی.
موسیقی-
بشردر کنار نگاهش به زمین همیشه یک چشمم به اسمون ها داشته، میشه گفت آسمون برای ما همیشه یه راز بوده ولی خب همه چیز یه تمومی داره و بشر تونست که راه خودش رو به اسمون ها باز کنه.
میشه گفت از موقعی که بشر وجود داشته تهیه یک نقشه از اسمون مثل یک نیاز حس میشده، یونان باستان ، رومیان ، عربها چیینی ها و حتی امریکاهای بومی همیشه به دنبال این موضوع بودن
، همونطور که میدونید همه چیز در اسمون از یک انفجار به وجود اومده به اسم بیگ بنگ بعد از انفجار، گازها و بخارهایی به وجود اومدن که جاذبه این ذرات رو به طرف هم کشوند و سیارات به وجود اومدن.
منظومه شمسی ما به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم میشه و همه این سیارات و ستاره ها با هم کهکشان راه شیری رو درست میکنند که تنها یکی از میلیاردها کهکشانِ.
خب لازمه که همه چیز رو از نقطه های دیگه نگاه کنیم، هرچقدر هم که علم روی زمین پیشرفت کنه ولی لازم داریم که همه چیز رو برای خودمون اسون تر کنیم ، به جای اینکه هر بار بخوایم برگردیم زمین در همون فضا تحقیقیات خودمون رو جلو ببریم و اینکه بفهمیم حیات در چه سیارات دیگه ایی موجوده و اینکه چطور میتونیم مدت بیشتری در فضا بمونیم. میشه گفت از چالشهایی بود که ذهن بشر سالهای نه چندان دور رو درگیر خودش کرده بود.
علم موشک به این موضوع خیلی کمک کرده اینکه چطور یه چیزی رو با چه سرعتی بفرسیتم به فضا که برنگرده دانشمندان حساب کردن که اگر هرچیزی رو به سرعت 11 کیلومتر در ثانیه برسونیم اون چیز دیگه سمت ما برنمیگرده که خب از همین موضوع در پرتاب فضاپیما ها داره استفاده میشه.
اگه دوست دارید بدونید ایستگاه فضایی بین المللی چطور تبدیل شده به بزرگترین ساخته بشر در فضا باید بگم که همه چیز از یک رقابت شروع شد
رقابت بین امریکا و شوروی،
شوروی یکی از بزرگترین رقیب های امریکا تونست که اولین ماهواره رو به فضا بفرسته ماهواره ای به اسم اسپاتنیک.
صدای رادیو-
اسپاتنیک اسمی بود که همه ی ارزوهای امریکایی ها رو برای اینکه اولین باشن در این زمینه از بین برد. ماموریت اسپاتنیک به مدت 3 ماه با سرعت 29 هزار کیلومتر ادامه داشت، اسپاتنیک به پرتاب های بعدی کمک زیادی کرد اینکه دانشمندان تونستن حرکات امواج رادیویی در یونسفر یا بالاترین لایه جو زمین رو رصد کنند. یکسال بعد از ارسال اسپاتنیک به فضا ناسا تاسیس شد تا بتونه برگ برنده ایی برای رقابت های بین امریکا و روسیه باشه.
ماموریت اسپاتنیک بعد از 3 ماه و طی مسافت 60 میلیون کیلومتر در تاریخ 14 دی سال 1336 با سقوط به جو زمین سوخت و از بین رفت.
خب میدونم یکم دراماتیک شد ولی نباید فراموش کرد که چه کار بزرگی رو روس ها اغاز کردند.
یوری گاگارین اولین فضانورد جهان، عصر سفرهای فضایی رو شروع کرد ولی خب همه چیز تنها به یک سفر ختم نشد. تقریبا میشه گفت بعد از ارسال هر فضانورد یا فضاپیمای جدید هر دو کشور سعی میکردند که جبران کنند و یه طوری دوباره بتونند در این رقابت اول بشن.
. فضانوردان باید حتما در رشته های دانشگاهی مثل فیزیک مدرک میگرفتند ویا در رشته های مرتبط و بعد از اون از نظر سلامت جسمی و روانی ارزیابی میشدند و بعد از همه اینها باید از تمرینات میدانی نمره ی قابل قبول رو میگرفتند. در کنار این تمرینات که ناسا برای فضانوردانش طراحی کرده بود باید با مسائل مالی هم دست و پنجه نرم میکردن چون پول مالیات رو داشتند استفاده میکردند و هر پروژه و هر ماموریت حکم مرگ و زندگی داشت و همینطور نظر مردم برای اینکه این بودجه کاهش پیدا نکنه بسیار مهم بود.
ناسا در سال 1962 بعد از اینکه گاگارین موفق شده بود به اولین فضانورد جهان تبدیل بشه، دو فضانورد خودش رو با اسم های الن شپرد وجان گلن طی ماموریت عطارد 3 به مدار زمین فرستاد.
ماموریت عطارد 3 اصلی ترین هدفش قرار دادن انسان در مدار زمین بود که الن شپرد و جان گلن موفق شدند ولی روسیه هم در این بین درست بعد از امریکا فضانورد دیگری به اسم تیتوف رو به مدار زمین فرستاد که در نهایت روزهای بیشتر روسیه تونست در مدار زمین بمونه.
خب تا اینجای کار میدونیم که روسیه موفق شد اولین فضانورد رو به مدار زمین بفرسته و همینطور امریکا سعی کرد که از این رقابت عقب نیافته. به خاطر جنگ سردی که بین این دو کشور بود محرمانه بودن پروژه ها بسیار اهمیت داشت به همین دلیل دانش فنی و فضایی این دو کشور بسیار با همدیگه تفاوت داشتن. روسیه جاه طلبی بسیاری در این زمینه داشت و دوست داشت که همیشه از رقیب قدیمی اش جلو باشه .
همه ی این عملیات ها کوتاه مدت بودند و هنوز اون دانشی که لازم باشه که فضانورد به مدت طولانی تری در فضا بمونه رو کسی بش دست پیدا نکرده بود
دانشمندان دو کشور در تلاش بودن که یک ایستگاه فضایی بتونند ارسال کنند چون این ایستگاه ها برای فضانوردان بسیار میتونه راحت تر باشه و دیگه لازم نیست که هر نمونه ایی رو جمع میکنند دوباره بخوان برگردند. اینطوری ازمایشات سرعت میگرفت همینطور اینکه متوجه میشدیم که چطور میتونیم به بی وزنی غلبه کنیم و اینکه در دراز مدت این وضعیت چه تاثیری روی بدن ما داره و خب موضوعاتی که همه باید در نظر گرفته میشدند تا این عملیات شکست نخوره.
رسیدن به ایستگاه فضایی بین المللی راه پر و پیچ و خمی بود که دانشمندان روسی اون رو اغاز کردند.
روس ها اولین ایستگاه فضایی بین المللی به اسم سالیوت رو به فضا ارسال کردند ولی خب برای ساختنش باید با یک مشکل روبرو میشدند، موندن در مدار.
سال 1969 امریکا تونست اولین انسان رو به ماه بفرسته و روسیه رو دیگه این بار شکست بده. برای همین دیگه دوست نداشت از امریکا شکست بخوره به همین دلیل سعی کرد که یک فضانورد رو به مدت بسیار طولانی تر که تا به حال بشر به چشم خودش ندیده بود رو به فضا بفرسته. خب اشاره کردم که اون زمان هنوز هیچکس نمیدونست که در طولانی مدت چه بلایی بر سر انسان میاد اگه به مدت بیشتری در فضا بمونه به همین خاطر روسیه میخواست که این رو متوجه بشه به همین دلیل ایستگاه فضایی سالیوت رو ساخت
3 فضانورد در این ایستگاه جا میشد که از دوبخش اتاق کنترل و محل زندگی فضانورد درست شده بود و همینطور ماموریتی 3 هفته ایی به اونا داده شده بود تا نتیجه ی کار معلوم بشه و برای اینکه بتونند 3 هفته در مدار زمین بمونند باید سالیوت با سرعت 28 هزار کلیومتر در ساعت حرکت میکرد که خب این سرعت به لطف موشک پروتونی که این ایستگاه رو حمل میکرد اتفاق افتاد. بعد از رسیدن به فضا دیگه این موشک از ایستگاه جدا میشه و در مدار زمین به گردش خودش ادامه میداد ولی خب به این سادگی نبود چون درست که فضا وکیوم است ولی نه به طور کامل. سیاره زمین از لایه های مختلف جو درست شده که تا 700 مایل بالای زمین ادامه داره . سالیوت در اون مداری که در حال گردش بود هنوز با مقداری هوا روبرو بود که این ذرات هرچقدر هم کم باشن در نهایت سرعت ایستگاه رو کم میکنند که منجر به سقوط ایستگاه به جو و درنهایت از بین رفتن اون.
برای جلوگیری از اینکار از شتاب دهندهایی استفاده میکنند که سرعت ایستگاه را به حدی میرسونن که توسط جاذبه زمین سقوط نکنه ولی این مورد هم باز باید اصلاح بشه چون در صورتی که سرعت ایستگاه اگر از یه حدی بیشتر بشه دیگه از مدار خارج میشه و تا ابد به مسیر خودش ادامه میده.
ایده ی حل این مشکل از جنگ امریکا با کره گرفته شده ، در اون زمان بود که از جت پک ها رونمایی شد که خب طرز کار این جت ها به تجزیه هیدروژن پراکسید وابسته است که خلبان به مقدار دلخواه میتونه این تجزیه رو کنترل کنه و هرچقدر دوست داره شتاب بده. دقیقا همین روش رو برای سالیوت هم پیاده کردند که شتاب رو بتونند کنترل کنند و ایستگاه رو در مدار نگه دارند.
خب قطعا همه‌ی تجهیزات ایستگاه های فضایی نیازمند الکتریسته است که این الکتریسته توسط پنل های خورشیدی تامین میشه و چه جایی بهتر از مدار زمین، این پنل ها ثابت نیستند و توسط یک ژیروسکوب و خود ایستگاه مدام جهت این پنل ها تنظیم میشه تا جریان الکتریسته ذخیره بشه.
سالیوت بی شک یک پیشرو در زمینه ساخت ایستگاه های فضایی بود که تونست به مدت 23 روز در فضا باقی بمونه امریکا برای شکستن این رکورد اسکای لب رو ساخت که 3 فضانورد رو در خودش جا میداد مشکلی که این ایستگاه باش روبرو بود ارتباط با زمین بود
ارتباط با این ایستگاه از جنس امواج رادیویی بود که خب این امواج فقط مسیری مستفیم رو طی میکنند این یه مشکله چون اسکای لب به دور مدار زمین میگرده و هر 90 دقیقه یک بار میتونیست اطلاعات رو به زمین مخابره کنه و تنها اپراتوری که بر روی زمین بود 6 دقیقه وقت داشت تا اطلاعات رو مشاهده کنه که خب این وقت بسیار کم بود. برای همین سعی کردند این روش رو گسترش بدن که زمان بیشتری برای دریافت اطلاعات داشته باشن.
اول ناسا سعی کرد در نقاط بیشتری از زمین فرستندهای رادیویی کار بزاره ولی خب نمیشد همه زمین رو پوشش بده چون قسمت اعظمی از زمین رو اقیانوس ها تشکیل میدن و احداث یه مرکز رادیویی ممکن نبود
به همین دلیل از کشتی هایی که مجهز به فرستنده رادیویی بودند کمک گرفتن ولی بازهم کشتی قادر نبود که به سرعتی که ایستگاه فضایی داره برسه و این ارتباط باز هم قطع میشد.
این بار ناسا از هواپیماهایی کمک میگرفت که در جلوی اونها فرستندهایی به طول دومتر کار گذاشته شده بود که میتونستند در ارتفاعی مناسب امواج رو مخابره کنند.
این هواپیماها مدام در مسیرهایی پرواز میکردن که تقریبا ارتباطی مداوم رو برای ناسا فراهم میکرد.
ولی این ارتباط لازم بود که تغییری در اون ایجاد بشه به همین دلیل از ماهواره ها اینبار کمک گرفتن، 9ماهواره به مکانی دور تر از ایستگاه ارسال میشد که میتونست واسطه ایی برای ارتباط با زمین باشن. این 9ماهواره در دور تا دور زمین قرار داشت و مدام اطلاعات رو از ایستگاه فضایی میگرفت و اون رو به زمین میفرستاد که اینکار میشه گفت یک شاهکار برای رسوندن اطلاعات به زمین بود و مشکل ناسا رو برای ارتباط با اسکای لب برطرف کرد.
خب یه مطلبی هست مورد فضانوردانی که برمیگردند، بی وزنی میتونه به مدت طولانی اثرات بدی بر روی بدن داشته باشه چون خیلی از اندام های ما تحت تاثیر جاذبه میتونند به درستی کار خودشون رو انجام بدن، قلب هم از قاعده مستثنی نیست، چون قلب یک ماهیچه است بی وزنی میتونه قدرت ماهیچه رو کم کنه به همین دلیل فضانوردان در ایستگاه های فضایی که مدت طولانی در اونجا ماموریت دارند باید روزانه 2.5 ساعت ورزش کنند تا بتونند این اثر بی وزنی رو کاهش بدن. معمولا فضانوردان که فرود میان نیاز به کمک دارند برای راه رفتن و این به همین دلیل که در طولانی مدت تحت تاثیر بی وزنی بودند.
موسیقی-
بسیار خب کم کم داریم به ساخت ایستگاه فضایی بین المللی نزدیک میشیم ولی قبلش باید بدونیم که چیشد که رقابت دیرینه دو ابر قدرت قدیمی در مسابقه ی فضایی تموم شد.
در سال 1975 اطلاعیه ایی جهان رو شوکه کرد و این اطلاعیه ساخت ایستگاه مشترک بین امریکا و روسیه بود . این ایستگاه به جنگ سردی که بین این دوکشور بود خاتمه داد
ایستگاه فضایی اپولو و سویز که 5 نفر رو در خودش جا میداد توسط دو بخش دو جدا گونه ساخته شد. قرار این شد که سویز رو روسیه از قزاقزستان و امریکا اپولو رو از فلوریدا در یک زمان به فضا بفرستن و این دو ایستگاه در یک نقطه به هم متصل میشن.
ولی خب درست مثل بقیه ی مشکلاتی که ایستگاه های قبلی پشت سر گذاتشه بودن این ایستگاه هم با مشکلی اساسی روبرو بود، در طول جنگ سرد محرمانه بودن پروژه ها امری حیاتی بود به همین دلیل کار مشترک این دو کشور نتیجش شده بود دو ایستگاهی که در خیلی چیزها با هم تفاوت داشتند حتی در دستگاه های اندازه گیری و میزان فشار کابین.
ایستگاه فضایی سویز فشار کابینی که داشت دقیقا مثل فشار هواییِ که روی زمین بود ولی اپولو فشار هوای کمتری داشت به همین دلیل وقتی که این دو ایستگاه به هم متصل شدند ، فضانوردان همزمان محفظه ی بین دو ایستگاه رو نمی تونستن باز کنن اگر این کار رو میکردند به خاطر اختلاف فشار بین دو کابین میتونست منجر به مرگشون بشه . دلیلش اینه که گاز نیتروژن اطرافشون به سرعت و خیلی سریع تر از اکسیژن توی خونشون حل میشد و حباب هایی رو به وجود می اورد که این مورد بسیار کشنده است و این اتفاق برای افرادی هم که غواصی میکنند اتفاق می افته
به همین دلیل وقتی غواصا میخوان برگردن به سطح اب باید با سرعت تعیین شده ایی بیان بالا واگر این کار رو سریع انجام بدن هوا وارد قلبشون میشه ومتاسفانه میمرن.
به همین دلیل برای مبارزه با اثار بدی که اختلاف فشار روی انسان میتونه داشته باشه از اتاقک های فشاری استفاده میکنن که فشار رو روی بدن انسان تنظیم میکنه
مهندسان از این اتاقک ها ایده گرفتن و با طراحی همچین اتاقی مشکل فضانوردان رو حل کردن
اتاقک فشار میومد بین دو ایستگاه قرار میگرفت و فضانوردان وقتی میخواستن برن به ایستگاه دیگر باید به مدت 3 ساعت در اون مینشستند تا فشار تنظیم بشه و سپس به ایستگاه دیگر میرفتن.
*صدای اپولو-سویز
خب این همه صحبت کردیم که برسیم به بزرگترین سازه ی ساخت بشر که در فضا قرار داره . ایستگاه فضایی بین المللی
این ایستگاه که 10 نفر رو درخودش جا میده بسیار بزرگتر از ایستگاه های قبلی است و همینطور پیشرفته ترِ، که ده سال طول کشید تا این ایستگاه ساخته بشه، چون این ایستگاه تقریبا 450 تنِ و قطعا نمیشد به یکبار این وزن رو فرستاد به فضا به همین دلیل باید قطعات در فضا سرهم میشد که بیش از 30 ماموریت ارسال انجام شد تا این ایستگاه به سرانجام برسه.
ایستگاه فضای بین المللی متکی به سیتمهای متفاوتیِ برای اینکه فضانوردان به مدت طولانی بتونند در اونجا اقامت داشته باشند یکی از این سیستم ها برای بازیافت ابِ.
این سیستم طوری طراحی شده که بیشترین بازده رو داشته باشه و میتونه اب رو از موادی مثل ادرار و عرق جمع کنه . فضانوردان بعد از ورزش کردن لباسهاشون رو زیر هواکشی که در اتاق وجود داره میزارن تا بعد از تبخیر، جمع اوری بشه.
در مورد ادرار هم به خاطر مهندسی که صورت گرفته، فقط در مراحل اولیه میتونن تا 85 درصد اب رو جدا کنن. در کل این سیستم تا 95 درصد میتونه در هدر رفت اب موثر باشه که بسیار فوق العادس.
این سیستم فقط کارش به همینجا ختم نمیشه بلکه هوایی هم که فضانوردان تنفس میکنن هم از این سیستم تامین میشه. همه ی مواردی که گفتم بعد از اینکه اب تصفیه شد به یک مخزن میریزه. به این مخزن یک جریان برق هم متصل که وقتی روشن باشه اب رو تجزیه میکنه به هیدروژن و اکسیژن که به این صورت اکسیژن مورد نیاز فضانوردان تامین میشه.
خب در مورد این مشکل هم صحبت کردیم و اینکه چطور مهندسان برای بازیابی اب تلاش کردن.
طراحی لباس های فضانوردان هم مورد بسیار مهمیه، طی ساخت ایستگاه فضایی یکی از مشکلاتی که گریبانگیر فضانوردان بود کابلی بود که به اونا وصل بود.
این کابل بسیار حیاتی برای فضانورد به این دلیل که لباس های فضانوردان باید برای اینکه فضانورد زنده بمونه یک محیط ایده ال رو درست کنه. موقعی که خورشید به اونا میتابه دما تا 273 درجه سانتی گراد میرسه که خب باید لباس فضانورد خنک باشه . این کابل مایع خنک کننده رو به لباس فضانورد وارد میکنه که سیستم خنک کننده لباس رو فعال میکنه و همینطور موقعی که در سایه قرار دارند دما به منفی 273 درجه میرسه که اون موقع مایع سرد کننده به لباس تزریق میشه.
ولی خب هنگام کار ممکن بود که این کابل به طریقی به بقیه جاهای ایستگاه فضایی گیر کنه و باعث بشه که کابل جدا بشه اینطور فضانورد برای همیشه در فضا سرگردان میشه.
روس ها با طراحی جدید این لباس اون کابل رو حذف کردن و به جاش همه ی مواد لازم رو توی یک بک پک جاساز کردن که فضانورد همه جا میتونه حملش کنه و دیگه براش خطری نیست، توی این طراحی از همه چیز دوتا گذاشتن که اگر یه سیستم مثل سیستم اکسیژن فضانورد کار نکرد یکی دیگه به جاش فعال باشه.
ایستگاه فضایی هدفی دنبال میکنه و این هدف اینکه با تحقیقاتی که روی گیاهان و انسان و موجودات دیگه انجام میده بتونه بفهمه که بی وزنی چه تاثیری روی همه چیز میزاره و همینطور بتونه به این سوال که اینده انسان در کدام سیاره رقم میخوره جواب بده.
خب رسیدیم به پایان این قسمت
این قسمت برای بنده بسیار پر فراز و نشیب بود و همینطور کار ترجمه و جمع اوری اطلاعات دشواری داشت ، امیدوارم که از این قسمت استفاده کرده باشید.
اگه از کاری که نردکست داره انجام میده راضی هستید و دوست دارید که در هدف نردکست سهیم باشید میتونید با حمایت مالی از ما در سایت حامی باش ما رو در این راه کمک کنید.
و همینطور برای اطلاع از اخبار قسمت های بعدی میتونید توییتر نردکست رو دنبال کنید.
تا قسمت بعدی خدانگهدار
