علیرضا حسینی
علیرضا حسینی
خواندن ۴ دقیقه·۴ سال پیش

فارسی و تاجیکی: دو جسم و یک روح

تاجیکستان کشوری محصور در خشکی هست و زبان بسیار شبیهی به ما دارد.
تاجیکستان کشوری محصور در خشکی هست و زبان بسیار شبیهی به ما دارد.

به طور کلی زبان ها روی هم تاثیر می گذارند، به ویژه که اگر از لخاظ جغرافیایی نزدیک به هم باشند(عربی و فارسی - چینی و ژاپنی) و یا یکی برتری تکنولوژیکی داشته باشد(مثل انگلیسی). اما این بحث وقتی مطرح هست که ما دو زبان داشته باشیم نه یک زبان. تاجیکی روسی شده فارسی هست. چطور شما فارسی را با حروف انگلیسی بنویسید می شود فینگلیش؟ حالا اگر فارسی را با الفبای روسی بنویسید می شود تاجیک. مثلا:

Маориф дар Тоҷикистон — яке аз самтҳои афзалиятноки сиёсати иҷтимоии Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳсуб меёбад.
معارف(معادل آموزش و پرورش خودمان) در تاجیکستان - یکی از سمت های افضلیت ناک(شایسته و خوب) سیاست اجتماعی جمهوری تاجیکستان محسوب می یابد(می شود).

تازه این بالایی متن به نسبت سختی بود که از ویکی پدیا برداشته بودم. پایین رو از سایت مذهبی بر داشتم:

Зиндагонии Фотимаи Заҳро

زندگی فاطمه زهرا (س)

Аз вилодат то издивоҷ

از ولادت تا ازدواج

Шахсияти ҳар кас то ҳудуди зиёде ба вазъияти хонаводагӣ ва шахсияту ахлоқи падару модар ва муҳити рушди ў бастагӣ дорад. Падару модар ҳастанд, ки шолуда ва асоси шахсияти фарзандро мерезанд ва ўро дар қолиби рўҳиёт ва ахлоқи худашон рехта, таҳвили ҷомеа медиҳанд ба гунае ки метавон гуфт: Ҳар фарзанде  намуна ва оинаи тамомнамои шахсияти падару модар ва тарзи тарбияти онҳост. (متن ادامه دارد)

شخصیت هرکس تا حدود زیادی با وضعیت خانوادگی و شخصیت و اخلاق پدر و مادر و محیط رشد و ... بستگی دارد. پدر و مادر هستند که شالوده و اساس شخصیتی فرزند را می ریزند و او را در قالب روحیات و اخلاق خودشان ریخته، تحویل جامعه می دهند. به گونه ای می توان گفت: فرزند نمونه و آینه تمام نمای شخصیت پدر و مادر و طرز تربیت آنهاست. (متن ادامه دارد)



تاجیکستان روزگاری جزوی از ما بوده است و همین الان هم زبان افغانستان و ایران و تاجیکستان بسیار به هم نزدیک می باشد. ویکی پدیا در این باره می نویسد:« وام‌واژه‌هایی از زبان روسی و ازبکی وارد زبان تاجیکی شده ‌است و افزون بر این در مواردی تاجیکان برای برخی معنی‌ها و مفهوم‌ها، واژگانی را به کار می‌برند که در ایران بسامد کمتری برای آن مفهوم دارند. برای نمونه در فارسی تاجیکی به «خفاش»، «کورشب پرک»؛ به «فوتبالیست»، «فوتبالباز»؛ به «چای سبز»، «چای کبود»؛ به «بالگرد»، «چرخبال»؛ به «فرودگاه»، «خیزگَه» (محل برخاستن هواپیما) و به «کتری»، «چایجوش» می‌گویند. بااینهمه، فارسی تاجیکی بسادگی برای ایرانیان قابل‌فهم است.» یا مثلا فارسی در افغانستان --> صنف ، فارسی در ایران ---> پایه (پایه دهم،نهم ...)، فارسی در تاجیکستان ---> صنف

منطقه ای هست در منطقه مرزی افغانستان و تاجیکستان که مردمان آنجا به زیبایی معروف هستند(حدودا منطقه بدخشان تاجیکستان و بدخشان افغانستان) و بسیاری از شاعران برای زیبایی، افراد آنجا را مثال زده اند:

نگار ترک و تاجیکم کند صد خانه ویرانه // به آن چشمان تاجیکانه و مژگان ترکانه

روی فرش نوشته شده:«خوش آمدی!»
روی فرش نوشته شده:«خوش آمدی!»


منطقه ای هست بخشی در افغانستان و بخش بیشتر آن در تاجیکستان که مردم آن به زیبایی معروف اند.(در ادبیات)
منطقه ای هست بخشی در افغانستان و بخش بیشتر آن در تاجیکستان که مردم آن به زیبایی معروف اند.(در ادبیات)

تاجیکستان کشوری محصور در خشکی هست (مزیت دریا و اقیانوس رو نداره)، بارندگی در آن فراوان و سرسبز و کوهستانی است. وطن اجدادی تاجیک‌ها ایران است و امروزه در تاجیکستان، افغانستان و جنوب ازبکستان نیز زندگی می‌کنند. در ایران، در قسمت‌هایی از فارس، اصفهان و قسمت‌هایی از شمال غربی هرمزگان به سر می‌برند. مردم تاجیک از نظرِ زبان، فرهنگ و تاریخ بسیار نزدیک به فارسی‌زبانان ایران‌اند.

چرا تاجیکستان الفبای فارسی ما (ایرانی ها و افغانستانی ها) را الفبای اصلی قرار نمی ده تا بتونه با سه کشور
راحت تر ارتباط بر قرار کنه؟(افغانستان همسایه جغرافیایی هم هست) بتونن آثار هم دیگر را راحت تر بخونن و نسبت به هم بیگانه نباشد؟

تاجیکستان هم مثل ترکیه چندبار الفبای خودش را تغییر داده (مثلا تاجیکستان عبری رو در بخش هایی، فارسی، لاتین و روسی را انتخاب کرده است) منتها چون آخرین بار تحت تاثیر شوروی قرار گرفته، الان الفبای روسی (سیریلیک) داره. آنها بیشتر الفبای فارسی رو هنری و ادبی می دونن و خط روسی رو زبان علم. خیلی ها می رن روسی رو هم یاد می گیرن تا با کلاس تر باشن. هم اینکه دولت علاقه ای نداره چون هزینه زا هست و اینکه اگر به یک دفعه بخواد الفبا رو تغییر بده سطح سواد می رسه نزدیک صفر درصد. روایتی دیگر را در اینجا(از ایرنا) و اینجا( از بی بی سی) بخوانید.

برای اطلاعات بیشتر در مورد خط تاجیکی، خط «کمی» تغییر یافته سیریلیک به این صفحه ویکی پدیا فارسی مراجعه کنید.

تفرقه هایی که ایران را در طول تاریخ کوچک و کوچک تر کرده است، قصصی پر غصه ای هستند که بین هم تباران جدایی انداخته است.

زبانفارسیتاجیکیآداب و رسومفرهنگ
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید