در عصر امروز، مهندسی نرم‌افزار به عنوان یکی از رشته‌های مهم و پرکاربرد در دنیای فناوری اطلاعات به شدت توسعه یافته است. در تلاش برای پیاده‌سازی نرم‌افزارها و کدهای مختلف، دو سبک برنامه نویسی وجود دارد: برنامه نویسی شی گرا و ساخت‌یافته. هر یک از این سبک برنامه نویسی ویژگی‌ها و مزایای خود را دارند که به انتخاب درست آنها برای هر پروژه کمک می‌کند. در این مقاله، ما به مقایسه و بررسی تفاوت برنامه نویسی شی گرا و ساخت یافته پرداخته و به ارائه راهنمایی برای انتخاب بهینه رویکرد در پروژه‌های مختلف می‌پردازیم.
1. برنامه نویسی شی گرا
برنامه نویسی شی گرا یک سبک برنامه نویسی است که معمولاً بر پایه اشیاء و ارتباطات آنها ساخته می‌شود. در این رویکرد، کدها و وظایف به صورت اشیاء (Objects) تعریف می‌شوند، هرکدام دارای ویژگی‌ها (Attributes) و رفتارها (Behaviors) خاص خود هستند. برخلاف رویکرد ساخت‌یافته، برنامه نویسی شی گرا به تمرکز بر روی مفاهیم واقعی در محیط نرم‌افزار و تعاملات آنها با یکدیگر می‌پردازد. به عبارت دیگر، این رویکرد به مدل‌سازی مفاهیم دنیای واقعی می‌پردازد و اجزای مختلف را به عنوان اشیاء در نرم‌افزار بازتعریف می‌کند.
2. ساخت‌یافته
رویکرد ساخت‌یافته نیز یک سبک برنامه نویسی است که بر اصول ترتیب‌بندی و سازمان‌دهی منطق کد تمرکز دارد. این رویکرد بر مفهوم کوچک‌نمایی مسائل برنامه نویسی استوار است و سعی می‌کند کدها را به صورت ترتیبی و سازمان‌یافته مرتب کند. در رویکرد ساخت‌یافته، از انواع ساختارها مانند شرط‌ها، حلقه‌ها و زیربرنامه‌ها (Subroutines) استفاده می‌شود که در اجرای آنها توالی مشخصی وجود دارد.
تفاوت‌های بین دو سبک برنامه نویسی(شی گرا و ساخت یافته)
حالتی که ما بین دو سبک برنامه نویسی مطرح می‌شود، تفاوت برنامه نویسی شی گرا و ساخت یافته ،تفاوت های بارزی است که می‌توان به شرح زیر اشاره کرد:
1. نحوه سازمان‌دهی کد: در برنامه نویسی شی گرا، کد به صورت اشیاء سازمان‌یافته می‌شود و هر اشیاء دارای ویژگی‌ها و رفتارهای خود است. این مفهوم سازمان‌دهی، به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد به راحتی مدل‌سازی مفاهیم دنیای واقعی را انجام دهند و باعث افزایش خوانایی و نگهداری آسان کد می‌شود. در حالی که در رویکرد ساخت‌یافته، سازمان‌دهی کد به صورت ترتیبی و خطی انجام می‌شود و استفاده از توابع و زیربرنامه‌ها برای اجرای کد استفاده می‌شود.
2. انتزاع: برنامه نویسی شی گرا بر پایه مفهوم انتزاع عمل می‌کند که به کمک آن می‌توان از جزئیات پیچیده مفاهیم مختلف پنهان شد و فقط جزئیات مورد نیاز برای کاربرد مشخص شده نشان داده می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که کد بهتر قابل فهم و مدیریت باشد و همچنین از تکرار کد در پروژه‌های مختلف جلوگیری شود. در حالی که در ساخت‌یافته، برخی از جزئیات مختلف ممکن است در کد قابل مشاهده باشد که ممکن است منجر به افزایش حجم کد و کاهش خوانایی آن شود.
3. ارث‌بری و پلی‌مورفیسم: یکی از ویژگی‌های اصلی برنامه نویسی شی گرا، امکان ارث‌بری و پلی‌مورفیسم است. ارث‌بری به ما اجازه می‌دهد که یک کلاس را از یک کلاس دیگر به ارث ببریم و ویژگی‌ها و رفتارهای آن را استفاده کنیم. همچنین پلی‌مورفیسم به ما اجازه می‌دهد تا یک متد را در کلاس‌های مختلف با پیاده‌سازی‌های متفاوت مجدداً تعریف کنیم. این ویژگی‌ها در ساخت‌یافته به این شکل پیاده‌سازی نمی‌شوند.
نتیجه‌گیری
در نهایت، تفاوت برنامه نویسی شی گرا و ساخت یافته و انتخاب بین دو سبک برنامه نویسی بستگی به نیازها و مشخصات پروژه‌ها دارد. هر رویکرد ویژگی‌ها و مزایای خود را دارد و باید با دقت انتخاب شود تا برنامه‌ها بهینه‌تر و بهتر توسعه یابند و از قابلیت خوانایی و نگهداری بالا برخوردار باشند. برنامه‌نویسان باید با مفاهیم هر دو رویکرد آشنا باشند تا بتوانند روش مناسب را برای هر پروژه‌ی خود انتخاب کنند.
برای دریافت کامل اطلاعات از سبک های برنامه نویسی، می توانید از مقاله تفاوت برنامه نویسی شی گرا و ساخت یافته بازدید بعمل آورید.
