گونهی Omicron به سرعت در حال گسترش در سراسر جهان است و کارشناسان ادعا می کنند که 40 درصد از جمعیت جهان تا دو ماه آینده به این ویروس مبتلا خواهند شد. سرعت پخش این گونه، بسیار شگفتانگیز به نظر میرسد، اما ما هنوز واقعاً نمیدانیم که آیا omicron باعث بیماری شدیدتر از سایر گونههای پیشین نظیر دلتا میشود یا خیر. با این حال، علائم تا کنون خوب بودهاست.
گونهی قبلی، دلتا (Delta)، علائمی چون عفونت و نیاز به بستری شدن در بیمارستان و در برخی از بیماران، بستری در بخش مراقبتهای ویژه و فوت شدگی وجود داشت. به نظر نمی رسد این موضوع در مورد گونهی omicron صادق باشد. با این حال، مدیر کل سازمان بهداشت جهانی، تدروس گبریسوس، در 6 ژانویه گفت: “در حالی که به نظر می رسد omicron در مقایسه با دلتا شدت کمتری دارد، به خصوص در واکسینه شده ها، به این معنی نیست که باید آن را به عنوان گونهی خفیف طبقه بندی کرد.”
سوال این است که چرا ممکن است شدت آن از دلتا کمتر باشد؟ آیا تغییراتی در omicron وجود آمده که باعث کاهش علائم می شود؟ ممکن است دو دلیل دخیل باشد; اول، به نظر می رسد omicron کمتر قادر به آلوده کردن سلول های ریه است. اومیکرون راههای هوایی فوقانی را ترجیح میدهد، درست مانند سایر کروناویروسهایی که در بینی و گلو باقی میمانند، مانند OC43، یکی از کروناویروسهایی که باعث سرماخوردگی میشود.
این با علائم خفیفتری که omicron ایجاد میکند، که عمدتاً مربوط به بینی و گلو میشود، مطابقت دارد – عطسه و سرفههای خشک. تنها زمانی که SARS-CoV-2 ریهها را آلوده میکند، بیماری شدید رخ میدهد که شامل علائمی مانند مشکلات تنفسی است، و به نظر میرسد omicron کمتر قادر به انجام این کار است.
با این حال، جنبه دومی نیز وجود دارد که چرا به نظر نمی رسد omicron باعث بیماری شدید شود. و این به آن دلیل است که بخش کلیدی سیستم ایمنی، سلولهای T، به خوبی قادر به کنترل omicron هستند.
نگرانی اولیه این بود که omicron ممکن است به نحوی سیستم ایمنی را دور بزند که در واقع در مورد آنتی بادی ها صدق کردهبود. پروتئین سنبله روی سطح ویروس SARS-CoV-2 یک هدف کلیدی برای آنتی بادی ها است. آنها به سنبله میچسبند و بهطور مؤثری آن را میبندند، و مانع از تعامل آن با سلولهایی میشوند که ویروس تلاش میکند آن را آلوده کند و در نتیجه محافظت در مقابل بیماری ایجاد میشود. اما، در Omicron، قسمتهایی از سنبله که آنتیبادیها تشخیص میدادند تغییر کردهاست و بنابراین آنتیبادیها کمتر قادر به خنثی کردن ویروس هستند.
با وجود آنتی بادی ها، کمیت می تواند بر کیفیت برتری داشته باشد. بنابراین حتی اگر آنها نتوانند به همان اندازه که با انواع قبلی به omicron متصل شوند، سیستم ایمنی بدن شما، به خصوص زمانی که تقویت شود، میتواند آنتیبادیهای کافی بسازد تا همچنان پروتئین اسپایک را باتلاق کند. این یکی از دلایلی است که چرا تزریقات تقویت کننده بسیار مهم هستند.
اما خبر واقعا خوب این است که سلول های T ما هنوز هم می توانند omicron را شناسایی و حذف کنند.
قسمت “T” در نام آنها از تیموس، اندامی در قفسه سینه که در آن بالغ می شوند، می آید. آنها به روشی متفاوت نسبت به آنتی بادی ها عمل می کنند. هنگامی که یک سلول به ویروس آلوده می شود، تکه ای از پروتئین سنبله از ویروس را می گیرد و آن را روی سطح خود نشان می دهد. این موضوع شبیه این است که سلول آلوده پرچم قرمزی را تکان می دهد تا بگوید آلوده است. سلول های T دارای حسگرهایی برای آن پرچم قرمز در سطح خود هستند پس آنها به سلول آلوده می چسبند و آن را می کشند.
ممکن است دراماتیک به نظر برسد، اما بسیار موثر است. کشتن سلول به این معنی است که ویروس نیز از بین می رود. مثل یک انفجار انتحاری. بنابراین این فرآیند می تواند ویروس را کنترل کرده و از بیماری شدید جلوگیری کند.
آنتی بادی ها مانند پلن A هستند: از ورود ویروس به سلول ها جلوگیری می کنند. سلولهای T پلن B هستند: اگر ویروس یک سلول را آلوده کند، از راه میرسد و آن سلول را میکشد و ویروس را در مسیر خود متوقف میکند. آنها هنوز هم علیه اومیکرون کار می کنند، زیرا قسمت هایی از سنبله که روی سطح سلول آلوده قرار می گیرند (یا همان پرچمهای قرمز) در omicron تغییر چندانی نکرده اند.
سلول های T در بدن شما که برای مبارزه با نسخه قبلی سنبله پروتئین (که در واکسن ها وجود دارد) ساخته شده اند، به خوبی می توانند کار خود را انجام دهند. چندین مطالعه نشان داده اند که سلول های T تولید شده توسط واکسن ها توانایی خود را برای مبارزه با Omicron از این طریق حفظ کرده اند.
سیستم ایمنی بدن شما توسط میلیون ها سال تکامل شکل گرفته است. سیستم ایمنی انواع ترفندها را مانند یک شعبدهباز در آستین خود دارد و خوشبختانه، حداقل تا کنون، ترفند سلول T در برابر omicron مقاومت کرده است. مانند سایر بخشهای سیستم ایمنی، سلولهای T میتوانند مبارزه را به خاطر بسپارند و دفعه بعد که آلوده شدید بهتر عمل کنند. همچنین آنها ممکن است به خوبی در برابر انواع آینده نیز مقاومت کنند. سلولهای T یکی از دلایل خوشبینی است که همهگیری ویروس را ممکن است پشت سر بگذاریم.
لوک اونیل، ایمونولوژیست و استاد بیوشیمی در کالج ترینیتی دوبلین است. منبع
برای خرید کتابها اینترنتی میتوانید از فروشگاه نادریاب دیدن کنید.
مارا در صفحات اجتماعی دنبال کنید.