فکر کنم این روزها خیلی زیاد واژه پسا کرونا یا بعد از کرونا را شنیدید و شاید هم بقول خیلی از دوستان بگویید:
حالم از این کلمه بهم میخوره
به هرصورت مطمئنا کرونا تغییراتی در شیوه زندگی و بیزنس های ما بوجود آورده که حتی بعد از رفتنش هم تاثیرش ماندگار است.
امروز یکی از دوستان اهل بیزنس که مشاورش هستم تماس گرفت و در رابطه با فروش ماسک صحبت کرد و اینکه ارتباطاتی دارد که میتواند ماسک های متفاوت را با قیمت های مناسب تر از بازار به فروش برساند و فقط یک پلن بازاریابی نیاز داشت، گزیده ای از صحبت هایی که بین ما رد و بدل شد و همچنین تغییراتی که بعد از کرونا بوجود می آید را با هم بررسی کنیم.
آیا در شرایط سخت و رکود پول از بین میرود یا اقتصاد فلج میشود
در اقتصادهای تورمی مانند ایران پول در نوسان گیری از بازار است و نوسان گیری در بازارهایی مانند دلار و طلا و... امکان پذیر است.
هیچوقت یک اقتصاد بطور کلی بی پول و فلج نمیشود و همیشه اگر سمتی از اقتصاد سقوط کند در مقابل سمت دیگری فعال میشود. مثلا بعد از ماجرای سقوط هواپیما دانشجویان ایران من بررسی هایی که انجام دادم بلیط هواپیما بشدت کاهشی شده بود اما تقاضای سفر قطار بیشتر شده و قیمت بلیط قطار با مقداری افزایش همراه بود و همچنین حجم زیادی از تقاضا به سمت این نوع سفر سرازیر شد.
میخواهم این را بگویم که هیچگاه تمام اقتصاد از پا نمی افتند و در هر زمانی پول جای خاصی است مثلا در سال 2008 با رکود و فروپاشی مالی آمریکا آمازون بسیار از فروش اقلام خود را از دست داد زیرا مردم بی پول و بیکار بودند اما از سمتی فروش قسمت آموزشی و کتاب ها بشدت افزایش یافت چون مردم حس کرده بودند به سبک جدیدی از زندگی نیاز دارند. یا اوبر که دقیقا همان سال ها شروع به فعالیت کرد و بسیاری از بیکاران آمریکایی را سر کار برد.
مثال هایی از این دست بسیار زیاد است اما این جمله را بیاد داشته باشیم هیچوقت تمام اقتصاد فلج نمیشود.
کرونا باعث اتفاقات عجیب
بازی های عجیب و غریب با قیمت نفت که شریان اصلی پول در ایران است و باعث پولداری بسیاری از ایرانیان بوده و همچنین بدتر از آن دولت ما بودجه امسال خود را با نفت 60 دلاری بسته و با این حال کسری بودجه بسیار دراد.
تعطیلی بسیار از کسب و کارها و بیکاری سیل عظیمی از جامعه و همچنین پایین آمدن فروش بسیاری از کسب و کارهایی که تعطیلی نیستند، این ها گوشه ای از اتفاقاتی است که کرونا برای ما رقم زده که فکر میکنم شما بیشتر از من میدانید. به این طریق دولت حتی نمیتواند درآمدهای مالیاتی خود را هم محقق کند پس کسری بودجه عظیم خود را نهایتا باید از کمک های خارجی یا مثل همیشه با چاپ پول و عرضه تورمی دوباره به اقتصاد جبران کند.
با تمام این اوصاف، بخش هایی در اقتصاد رشد بسیاری داشته اند.
مواد بهداشتی و شوینده ها و ضد عفونی کننده ها، محصولات سلولزی و ماسک
این بخش از همان قسمت بیزنس هایی است که رشد زیادی را در دوران کرونا تجربه کرده و مردمی که مدتی عادت میکنند بسیار به بهداشت برسند احتمالا وسواسی شوند و بعد از کرونا هم همچنان به بهداشت خود اهمیت بیشتری بدهند.
البته این تغییر مثبتی است که کرونا باعث آن شده، شاید بیشتر دانشمندان سال 2020 را با ماشین های پرنده تصور میکردند و نظریه هایی در این سبک ارائه میکردند اما امسال دیدند که خبری از ماشین پرنده نیست که هیچ بلکه باید به مردم در سال 2020 طریقه درست دست شستن و تمیز کردن خودشان را یاد دهند.
خنده دار است نه.....
تغییراتی که کرونا به سرعت باعث آن شده هیچ آموزشی و یا هیچ توصیه ای از دولت ها نتوانستند آن را اعمال کنند و مردم بخاطر کرونا خود به دنبال این تغییرات رفته اند.
بورس و بازارهای مالی
شاید این بازار بتواند دولت را کمی از این وضعیت نجات دهد.
رفتن به سمت بازارهای سرمایه در هر کشوری خوب است زیرا به اقتصاد و زیرساخت اقتصادی کمک میکند، شاید سالهاست که بسیاری از افراد آموزش ورود به بورس را میدهند اما خیلی موفق نبوده اند که تعداد زیادی را به این سمت بکشانند اما کرونا بسیار موفق تر از آنها عمل کرده و سرمایه های سرگردان را وارد بازار بورس کرده، به این دلیل که بسیاری از افراد درآمدشان ناگهانی قطع شد.
بازار بورس تا زمانیکه این حجم از نقدینگی به آن وارد شود رشد میکند و آنها از سود سرشاری بهره مند میشوند اما این سود تا کی ادامه دارد احتمالا زمانی که ورود نقدینگی به این بازار قطع شود. اما اثر مثبتی که دارد این است، بسیاری از افراد یاد میگیرند که چگونه با این بازار کار کنند و میدانند که میتوانند از این قسمت هم درآمد داشته باشند.
احتمالا بسیاری از افراد هم بخاطر ضررهای زیادی که میکنند عطای این بازار را به لقایش ببخشند.
کسب و کارهای اینترنتی
آشتی کردن با اینترنت برای بسیاری از مردم ایران اتفاق افتاده و حتی بسیاری از افراد که حاضر نبودند کارهای بانکی خود را اینترنتی انجام دهند این روزها کامل این کار را یاد گرفته اند و بیشتر کسب و کارها بسمت بوجود آوردن زیرساخت های اینترنتی مثل وبسایت رفته اند.
این نکته را ذکر کنم که تمام کسب و کارهای اینترنتی در این ایام سود نکرده اند و بسیاری از آنها ضررهای هنگفتی را متحمل شده اند مثل علی بابا، اما سایت هایی مانند دیجی کالا، آپارات، فیلیمو و... سودهای بسیاری نصیب شان شده.
ناگفته نماید که وبسایت شرکت ما هم همچنان در این شرایط به فروش خود ادامه میدهد و تغییری از بابت فروش در بخش اینترنتی را حس نکرده ایم.
این قسمت هم یکی از مزیت های کرونا بوده که باعث میشود کم کم همه به سمت زیرساخت های اینترنتی بروند و آن را یاد بگیرند و از آن استفاده کنند.
یکی از تئوری های احتمالی بعد از کرونا این است که ناگهان حجم عظیمی از تقاضا آزاد شود و به سمت بازار حرکت کند که بصورت صعودی این نمودار رو به نزول را بالا بکشد.
بخش هایی از تغییراتی که کرونا برای ما به ارمغان آورده را در این مقاله ذکر کردیم که به ما نشان میدهد بعد از کرونا فضای بیزنس در ایران متفاوت میشود و ما باید آن را بپذیریم.
هر وقت بخش هایی از اقتصاد به دلایلی فلج میشود تغییرات زیادی در حال شکل گرفتن است و همچنین بخش هایی وجود دارند که در همان شرایط بسیار سود زا هستند و مطمئنا تا مدت ها بعد از کرونا تاثیرات آن بر جامعه و اقتصاد خواهد ماند.
پس سعی کنیم با پذیرش این موضوع در جهت بهبود وضعیت درآمدی خودمان تلاش کنیم.
