اخیرا خبری مبنی بر اینکه، امیر خوراکیان معاون حقوقی و امور مجلس در مرکز ملی فضای مجازی پخش شده که ایشون گفتن بخش خصوصی می تواند دست به کار شود و کلاب هاوس ایرانی را به راه بیندازد.
اولین سوالی که ذهن من را مشغول می کند این است:
آیا کلاب هاوس ایرانی یا هر شبکه اجتماعی که ایران بر پایه شبکه های اجتماعی خارجی ساخته می تواند یا توانسته موفق شود؟
اصولا دلیل راه اندازی شبکه اجتماعی چیست؟
چرا شبکه های اجتماعی ایرانی مخاطبی ندارند و بعد از چند سال اعلام ورشکستگی می کنند؟
و اصلا چرا بخش خصوصی سرمایه خود را در قسمتی بگذارد که اصلا بازدهی آن مشخص نیست و معلوم نیست فردای آن چه میشود؟ و همچنین سرنوشت شبکه های اجتماعی دیگر ایرانی را هم دیده است مثل لنزور و کلوب و...
و شاید سوالات زیادی هم در ذهن شما شکل بگیرد و بگویید توجیهی برای راه اندازی یک شبکه اجتماعی در ایران وجود ندارد.
یکی از دلایل اصلی بوجود آمدن شبکه های اجتماعی این است که مردم به صورت آزاد بتوانند عقاید خود را بیان کنند و به همین دلیل حریم خصوصی و امنیت به شدت در یک شبکه اجتماعی مهم است.
قضیه واتساپ که یادتان نرفته وقتی فیسبوک خواست اطلاعات این شبکه را به سرور خودش منتقل کند و ناگهان با موج بسیار زیادی از اعتراض ها و حذف شدن ها روبرو شد و مجبور شد طی بیانیه ای حرف خود را پس بگیرد.
پس در اینجا متوجه میشویم که امنیت و حریم خصوصی از مهمترین موارد در شبکه های اجتماعی دنیاست.
حالا فکر کنید شبکه اجتماعی در ایران وجود داشته باشد و شما اجازه داشته باشید هر چیزی را بگویید و کسی نتواند شما را رصد کند. من فکر میکنم این اتفاق در کشور ما غیر ممکن است زیرا حاکمیت میخواهد از هر چیزی سر دربیاورد و اصولا به همین دلیل خواستار شبکه اجتماعی بومی است.
و دلیل اینکه مردم به شبکه های اجتماعی ایرانی روی نمی آورند دقیقا همین موضوع است که همه آنها فکر میکنند حاکمیت و دستگاه های قضا می خواهند بدانند دقیقا آنها چه میگویند و از این مسایل سر در بیاورند و از این طریق کسانی را که مطابق با میل آنها محتوا تولید نمی کنندمحدود یا به زندان بیندازند.
ممکن است این مواردی که من نوشتم در عمل اتفاق نیفتد اما من وقتی با یک جامعه آماری در این زمینه صحبت کردم دقیقا همین مطالب را از آنها شنیدم.
ارتباط گرفتن و وصل کردن افراد به یکدیگر از خاصیت های مه شبکه اجتماعی است. خواه فیسبوک باشد خواه تلگرام.
اگر شبکه اجتماعی عضو خاصی نداشته باشد من بعد از چند روز نصب کردن مطمئنا به حذف کردنش فکر میکنم مگر اینکه به دلیل دیگری آن را داشته باشم. مثل ادیت عکس در اسنپ چت
به همین دلیل هم شبکه های اجتماعی در دنیا نوعی انحصار به وجود آورده اند و این باعث نگرانی بسیاری از دولت ها و حکومت ها شده که افراد خاصی مانند مارک زاکربرگ اطلاعات تعداد زیادی از مردم دنیا را دارد.
اما ذات سوشال مدیا همین است که شما بتوانید با دیگران در ارتباط باشید و صدای خود را به افراد بیشتری برسانید وگرنه خیلی به کارمان نمی آید. مخصوصا اگر برندی هستید و محصولی برای فروش دارید بهتر است که در جایی باشید که افراد بیشتری آنجا حضور دارند.
به همین دلیل شبکه های اجتماعی ایرانی چون نمی توانند مخاطب زیادی را جذب کنند خیلی برای مخاطب انگیزه عضویت ایجاد نمی کند.
مثلا من ایتا را با بچه های دفترم دارم برای اشتراک گذاشتن نوشته های ورد و پاورپوینت و مطالب زیر 100 مگابایت اما برای پیام دادن هیچوقت از آن استفاده نمی کنم، بلکه از واتساپ استفاده می کنم، چون ایتا هیچ عضو خاصی ندارد.
واقعا یعنی بخش خصوصی نمی داند که در این کشور هر روز قوانین عوض می شود و یک روز ممکن است با شبکه اجتماعی شما همراه باشند و روز دیگر شمشیر را از رو ببندند.
مورد اخیر برای آپارات که محمد جواد شکوری مقدم مدیرعامل و صاحب امتیاز این شبکه اجتماعی را به دلیل یک ویدیو ساده به دادگاه کشاندند که چرا در مورد مسایل جنسی با کودکان صحبت شده. این مورد در همه جای دنیا مرسوم است و این ویدیو ربطی به آقای شکوری مقدم نداشته بلکه یک کانال معتبر آپارات آن را به دیگران به اشتراک گذاشته است. حتی ده سال حبس برای مدیر عامل آپارات در نظر گرفته بودند که البته از همان ابتدا مشخص بود که رفع می شود.
می خواهم این را بگویم که مگر بخش خصوصی سرش درد می کند که علاوه بر به خطر انداختن سرمایه برای خود دردسر درست کند.
نه عزیز من این کشور در زمینه دیجیتال و آنلاین جاهای خالی بیشتری دارد که می توان از آنها درآمد کسب کرد و به سمتش رفت.
کلوب، لنزور، سروش، ایتا و ... تجربه های شکست خورده قبلی هستند که به ما نشان داد اگر اصول اولیه شبکه های اجتماعی رعایت نشود با سنگین ترین سرمایه ها هم نمی توان یک شبکه اجتماعی موفق ساخت.
دلیل موفقیت آپارات هم فیلتر بودن یوتیوب است وگرنه بسیاری از جامعه ایران به سمت یوتیوب روانه می شدند.
همین چند وقت پیش آپارات ویدیویی که برای آن زحمت زیادی کشیده بودم را بدون اجازه من حذف کرد در حالیکه من این ویدیو را در آپارات بصورت بکاپ گذاشته بودم که در زمان نیاز دوباره دانلود کنم. آن هم بخاطر بیرون بودن بازوی همسر سابق جف بزوس :(
انقدر عصبانی شدم که با خودم گفتم من احمقم که در آپارات فعالیت می کنم. همچنین ویدیوهای برخی مشتریان من که میکاپ آرتیست هم هستند را چندین بار حذف کرده.
واقعا شما فکر میکنید اگر یوتیوب فیلتر نبود من با این شبکه اجتماعی مسخره کار میکردم؟
تا زمانی که مردم اطمینان از امینت خودشان در شبکه اجتماعی ایرانی نداشته باشند و همچنین قوانین درست و حسابی برای این بخش تدوین نشود. هرچقدر هم میخواهید هزینه کنید هیچ کلاب هاوس یا تلگرامی ساخته نمی شود.
شما با ذات شبکه های اجتماعی در تضاد هستید.