برای صادرات و واردات کالاها در تمام کشورها، ابتدا باید کالا وارد گمرک آن کشور شود و بعد از انجام مراحل اداری از گمرک مجوز خروج گرفته، سپس کالا ترخیص شده و به مقصد نهایی ارسال شود. در هنگام ورود کالا، مامورین گمرک هیچ اطلاعی از نوع کالا ندارند و صاحب کالا باید کالای خود را به گمرک معرفی کند.
برای معرفی کالا، صاحب کالا از طریق سندی که اظهارنامه گمرکی نامیده می‌شود، تمام اطلاعات و مشخصات کالا را در آن درج می‌کند و از این طریق کالای خود را به گمرک معرفی یا اظهار می‌کند.
به بیان ساده تر هنگام ترخیص کالا، گمرک در ابتدا از محموله و بسته کالای ترخیصی هیچ اطلاعی ندارد و صاحب کالا موظف است کالای خود را به گمرک معرفی کند. بعد از بررسی اظهارات صاحب کالا چنانچه تمامی مشخصات کالا مطابق با اطلاعات درج شده در اظهارنامه است باشد مجوز لازم برای ترخیص، صدور و بارگیری کالا داده می شود.
اظهارنامه گمرکی یک تعهد حقوقی است که مسئولیت آن با صاحب کالاست. این اظهارنامه توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او به گمرک ارائه می‌شود. در صورتی که نیاز باشد نماینده قانونی اظهارنامه را به گمرک تحویل دهد، باید برگه وکالت یا نمایندگی خود را نیز ضمیمه مدارک کند.
علاوه بر این افراد، دلال گمرک نیز می‌تواند در فرایند ترخیص کالا کمک کند. در این صورت نیز اظهارنامه باید به همراه تمام اسناد و مجوزهای لازم به گمرک تحویل داده شود.
مراحل اظهار کالا در گمرک از طریق سامانه EPL گمرک انجام می‌شود و نیازی به انجام امور اظهار کالا بصورت حضوری نمی باشد. از مزیت های الکترونیک شدن کارها این است که نیازی به حضور فیزیکی نیست.
با ورود به سامانه ELP (سایت epl.irica.ir) اظهارنامه گمرکی در سایت مربوطه تحویل داده می‌شود، تا مراحل قانونی ترخیص کالای وارداتی یا صادراتی انجام شود. شرکتی که کالا را وارد می کند اطلاعات کالا، ارزش و قیمت آن را محاسبه می‌کند و در اظهار نامه ثبت می نماید.
پس از پذیرش، اظهارنامه گمرکی وارد مرحله کنترل می شود. که این کار توسط ارزیاب انجام می شود. در صورت تایید، ارزیاب اظهارنامه را امضا کرده و به کارشناس مربوطه ارسال می‌کند. در صورت هم خوانی فیش ارائه شده با مبلغ پرداخت شده توسط سیستم، صندوق دار پس از تایید پروانه گمرکی مجوز ترخیص و پرداخت را می دهد.
طبق اطلاعیه صادر شده توسط گمرک، به منظور استاندارد سازی اسناد، شفاف سازی اسناد تجاری، ارزیابی و کنترل های ترخیص و...، اسناد ضمیمه اظهارنامه های گمرکی در صورتی پذیرفته خواهد شد که اطلاعات مربوط به مشخصات کالا، مطابق با فرمت های استاندارد شده بین المللی به گمرک اظهار شود.
اظهارنامه باید شامل تمامی موارد مانیفست، پیش فاکتور، سیاهه خرید و فهرست عدل بندی (Paking List) باشد. همچنین باید در اظهارنامه کلیه اطلاعات لازم جهت اعمال مقررات گمرکی وجود داشته باشد حتی اگر کالا پس از آن که وارد گمرک شده مفقود گردد. مشاهده ادامه مطلب
