پیش از اقدام به تشکیل سبد و انتخاب استراتژی و روش مدیریت پرتفوی باید بدانید که هرکدام از این روش ها شما را به چه مقدار ریسک و بازده مواجه می کند و اصلا این دو واژه در بورس چه مفهومی را تداعی می کنند.
واژه ریسک شاید در معنای عام خود نیز گویای مفهوم خود در بورس باشد، اما بهترین تعریفی که می توان از آن ارائه داد «احتمال عدم مواجهه با پیش بینی ها و یا احتمال عدم موفقیت»است. در یک تعریف مختصر ریاضی می توان گفت که «بازدهی حاصل اختلاف قیمت فعلی و قیمت اولیه ی سهم، تقسیم بر قیمت اولیه آن» است. توجه داشته باشید که در این اختلاف ممکن است قیمت اولیه سهام بسیار بیشتر از نرخ پایانی آن باشد، بنابراین رقم بالای بازده صرفا نمی تواند چیز خوبی باشد و باید دقت داشت که بازده مثبت است یا منفی. با این اوصاف وقتی شما احتمال سوددهی زیاد یک سهم را پیش بینی می کنید، به همان میزان نیز ریسک عدم تحقق این احتمال نیز برای شما به وجود می آید.
برای این که مطلب بهتر جا بیفتد بیایید فرض کنیم که شما یک غرفه ی ساحلی را برای یک روز اجاره کرده اید و می خواهید پرفروش ترین کالای ممکن را در آن یک روز در آن عرضه کنید. برای انتخاب کالای مناسب شما باید از قبل پیش بینی کنید که در روز موعود هوا چطور خواهد بود؟ پس از چک کردن یکی دو سایت هواشناسی شما تصمیم می گیرید که چتر بفروشید چرا که قرار است باران شدید و غیرمنتظره ای ببارد. حالا فرض کنید شما تمام پول مدنظر خود را صرف خرید عمده ی چتر کرده اید و هوا گرم و آفتابی است و مردم دم غرفه های بستنی و عینک و ضدآفتاب صف کشیده اند! شما در واقع شما یک عمل پر بازده را پیش بینی کرده بودید و عدم تحقق آن ریسک بالایی به فعالیت شما تحمیل کرده است.
باید به چند نکته‌ی زیر توجه کنید:
در سبد سهام خود نباید سهام با ریسک بالا را جای دهید. منظور از سهام پرریسک آن است که در حال حاضر قیمتی بالاتر از ارزش واقعی خود دارد. اگر نمادی در دوره‌ی زمانی نسبتا بلندی مثلا یکسال گذشته بیش از همگروهایش رشد داشته و اطلاعات شرکت در سایت کدال، گویای وضعیت پرریسک آن باشد، برای خرید و سرمایه‌گذاری مناسب نبوده و اصطلاحا پرریسک است.
چنانچه در مطلب سایت های مهم بورسی خواندید، سایت TSETMCهرروز شاخص کل و شاخص هم وزن بورس را اعلام می‌کند. شاخص کل ارزش رشد و نزول سهام شرکت های بزرگ و شاخص کل هم وزن تغییرات تمام شرکت ها را فارغ از بزرگی آنها نشان می‌دهد. توجه به مثبت و منفی بودن این شاخص در هنگام خرید، ریسک کمتری به سبد تحمیل می‌کند.
توجه داشته باشید این که سهام یک شرکت در طولانی مدت به شما سودزیادی داده است دلیل بر نگه داشتن آن سهم در پرتفوی و وفاداری به آن در زمانی که فروش آن صحیح ترین کار است، نمی باشد. بسیاری از افراد به خاطر ارادتی که به یک شرکت یا مدیران یک شرکت خاص دارند سهامی آن را می خرند و به تحلیل های بورسی توجهی ندارد. این نوع سرمایه گذاری قطعا مردود و با شکست مواجه خواهد شد
متنوع کردن سبد سهام ریسک سرمایه گذاری را بسیار پایین می آورد. برای مثال اگر شما مبلغ n تومان اندوخته خود را تنها به یک شرکت پتروشیمی اختصاص دهید، ممکن است با یک سانحه یا خبر در دنیای سیاست، خسارت بزرگی را تجربه کنید و تمام سرمایه شما برباد برود. اما اگر همان مبلغ n تومان را در سهام متنوعی در پنج دسته‌ی مختلف سرمایه گذاری کنید، خطر زیان‌دهی آن پنج برابر کمتر شما را تهدید می‌کند. آنچه که گفته شد به این معنا نیست که تنوع بخشی به تنهایی برای کاهش ریسک کافی است. بلکه لازم است شما همواره صنایع پربازده را تشخیص داده و سهام متنوع خود را از میان آنها انتخاب کنید.
انواع روش های تشکیل سبد متنوع
دو روش کلی برای تشکیل سبد کم ریسک وجود دارد:
این روش در عین سادگی بسیار کاربردی است و باعث کاهش ریسک می‌شود. هم‌وزنی در اینجا به این معناست که از سهام مختلفی که انتخاب کرده‌ایم به یک اندازه خرید انجام دهیم. بگذارید روشن تر بگوییم: اگر مقدار پولی که برای ده نوع سهم در نظر گرفته اید پنج میلیون تومان باشد، می‌بایست از هر نماد به اندازه‌ی پانصد هزارتومان خرید انجام دهید.
در این نوع سبد وزن سهام هر شرکت در سبد را ارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهم های سبد مشخص می‌کند. یعنی اگر مدتی است که دو سهم به نام های الف و ب خریداری کربده اید و در این مدت سود ب دوبرابر الف بوده است، می بایست ترتیبی بدهید که وزن ب در سبد شما ه همان نسبت یعنی دوبرابر الف باشد.
شما می‌توانید برای یافتن پاسخ سواالات بورسی خود، سایر مقالات نمادبان را بخوانید. همچنین پیشنهاد میکنیم برای اطلاع از گزیده اخبار بورس ایران، مشاهده آخرین اطلاعات نمادهای بورسی‌تان، و همچنین استفاده از سبد مجازی حرفه‌ای جهت رصد بازدهی سرمایه‌تان و تشکیل سبدهای مختلف اپلیکیشن نمادبان را نصب نمایید.
