قرارداد اختیار معامله یکی از پیچیدهترین انواع قرارداد در بورس است. در این مطلب به بررسی مفهوم و انواع قرارداد اختیار معامله میپردازیم.
قرارداد اختیار معامله در بین خریدار و فروشنده منعقد میشود و مبنی بر این است که طرفین در تاریخ مشخصی درآينده معاملهای تعیین شده را انجام دهند. خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، حق خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را با قیمت مشخص شده در قرارداد و در زمان تعیین شده به دست میآورد. فروشنده هم حق خرید یا فروش دارایی مذکور را به خریدار میدهد. حال ممکن است در زمان مشخص شده خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند، در این حالت دارایی مذکور در اختیار فروشنده قرار خواهد گرفت و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست خواهد داد.این اوراق ازنظر نوع قرارداد بر دو نوع کلی تعریف شدهاند: اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) و ازنظر نحوه اعمال نیز بر دو نوع کلی آمریکایی و اروپایی هستند.
این نوع اختیار به خریدار این حق را میدهد که در زمان مشخص در ازای مبلغ تعیین شده مقدار مشخصی از یک دارایی را از فروشنده خریداری کند. به طور مثال فرض کنید شخصی دارای تعدادی سهم مشخص است. این شخص حدس میزند که قیمت این سهم در آینده کاهش پیدا کند. بنابراین تصمیم میگیرد که بر روی سهام خود، اختیار خریدی منتشر کند. در نقطه مقابل آن فرد شما قرار دارید و حدس میزنید که قیمت همان سهم در آینده نزدیک افزایش چشمگیری پیدا کند اما اکنون پول کافی برای خرید آن سهم ندارید. شما میتوانید به شخصی که اختیار خرید این سهم را میفروشد (دارنده سهم) مراجعه کرده و در ازای پرداخت قیمت قرارداد اختیار معامله، اختیار خرید این سهم را از فروشنده بگیرید.
این نوع اختیار به خریدار این حق را میدهد که در زمان مشخص در ازای مبلغ تعیین شده مقدار مشخصی از یک دارایی را به فروشنده بفروشد.
در چه صورت فروشنده اختیار فروش سود میکند؟
اگر قیمت بازار سهم بیشتر از قیمت توافقی بین شما و فروشنده باشد، شما اختیار خود را اعمال نخواهید کرد و فروشنده به اندازه قیمت فروش اختیار فروش به شما سود خواهد کرد.
اما اگر قیمت بازار سهم از قیمت توافقی شما کمتر باشد، شما اختیار را اعمال خواهید کرد. در این صورت فروشنده اختیار مجبور میشود که سهام شما را با قیمت توافقی از شما خریداری کند.
درواقع میتوان گفت که سود فروشنده اختیار فروش محدود است (به اندازه قیمت فروش) اما زیان فروشنده نامحدود است. هر چه قیمت سهم بیشتر کاهش پیدا کند، زیان فروشنده اختیار بیشتر خواهد شد.
شما نمیتوانید صرفا با داشتن یک کد بورسی و حساب کاربری کارگزاریها، وارد یک قرارداد اختیار معامله شوید. بلکه باید به کارگزار خود درخواست دهید که برایتان یک حساب اختیار معامله باز کند.پسازآن میتوانید با سامانهای که کارگزاری در اختیارتان قرار میدهد، پول واریز کنید و این قرارداد را بخرید، بفروشید یا اعمال کنید. اعمال قراردادهای اختیار معامله توسط اتاق پایاپای شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه انجام میگیرد؛ اما شما بهعنوان مشتری و معاملهگر نیازی ندارید با این اتاق ارتباط داشته باشید. مسئولیت اجرای عملیات بر عهده کارگزاری است که کد معاملاتی اختیار معامله را به شما داده است. شما درخواستهای خود را به کارگزارتان میفرستید.
همچنین برای وارد شدن به این قراردادها باید یک وجه تضمین نیز از طرف خریدار و فروشنده قرارداد در اتاق پایاپای گذارده شود. همین عملیات هم توسط کارگزار شما انجام میگیرد.
پیشنهاد می کنیم بجای عضو شدن در کانالهای تلگرامی، تحلیلگران منتخب را در بخش پیامهای اپلیکیشن نمادبان دنبال کنید تا فقط تحلیلهای مربوط به نمادهای بورسی خودتان را ببینید. همچنین اگر سبدگردان هستید و یا نیاز دارید سبدهای مختلف تشکیل دهید نیز می توانید اپلیکیشن نمادبان را نصب نمایید. شما میتوانید برای یافتن پاسخ سواالات بورسی خود، سایر مقالات نمادبان را بخوانید.