در مطلب انواع افزایش سرمایه به مفهوم حق‌تقدم اشاره کردیم و با کاربرد آن در افزایش سرمایه تا حدودی آشنا شدیم. در ادامه حق‌تقدم را از ابعاد مختلف بررسی کرده و سوالات احتمالی شما درباره‌ی آن پاسخ می‌دهیم.
شرکت‌ها به هر دلیل و هدفی که دست به افزایش سرمایه بزنند، تعداد سهامی عام آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. این شرکت‌ها تمایل دارند سهام جدید خود را در وهله‌ی اول به سهامداران فعلی‌شان که در آخرین جلسه مجمع حضور داشته اند واگذار کنند تا سهامداران بتوانند درصد مالکیت خود در شرکت را حفظ بکند. چنان که در قانون تجارت نیز قید شده‌است که هرگاه شرکتی سهام جدید برای فروش را منتشرکند اولویت خرید سهام جدید با سهامداران همان شرکت است که به این حق اولویت، حق تقدم گفته می‌شود. گفتنی است که بحث حق‌تقدم تنها در افزایش سرمایه از محل آورده‌ی نقدی پیش می‌آید چرا که در این نوع از افزایش سرمایه، شرکت سهامی جدیدی برای فروش را منتشر می کند.
پس از تصویب افزایش سرمایه‌ی شرکت در مجمع، نوبت به ارسال فرمی به نام «گواهی حق‌تقدم خرید سهام» به سهامداران می‌سد. در این گواهی اطلاعات افزایش سرمایه درج شده‌است و سهامداران در صورتی که تمایل به حفظ درصد مالکیت خود و خرید سهام جدید داشته باشند، می‌بایست فرم را پرکرده و در مهلت مقرر به شرکت ارسال کنند. در غیر اینصورت، نرسیدن فرم به شرکت به عدم علاقه‌ی سهامدار برای شرکت در افزایش سرمایه تعبییر خواهد شد.
همواره می توانید اطلاعات مربوط به حق تقدم‌های معامله شده در روز جاری در بازار بورس را در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس ایران(فیپیران) مشاهده کنید.
اگر سهامداران درخصوص تکمیل و ارسال فرم حق‌تقدم اقدامی نکرده و سهام خود را نیز نفروشند، به این سهام بلاتکلیف اصطلاحا حق‌تقدم استفاده‌نشده گفته می‌شود. شرکت‌ها حق‌تقدم استفاده‌نشده‌ی خود را از طریق آگهی و حراج به فروش رسانده، سپس باقیمانده کارمزد فروش از مبلغ مربوطه را به حساب سهامداران واریز می‌کنند. قیمتی که برای حق‌تقدم استفاده نشده در نظر گرفته می‌شود، نه لزوما اما معمولا نزدیک به قیمت‌پایانی روزهای آخر معامله‌ی نماد حق‌تقدم می‌باشد. لازم به ذکر است که در پذیره‌‌نویسی حق‌تقدم استفاده نشده خریداران می‌بایست درخواست خرید خود را در زمان تعیین شده به کارگزاری اعلام کنند ۲ تا ۳ ماه پس از خرید حق‌تقدم استفاده نشده به سهم عادی تبدیل خواهدشد.
در ازای هرگواهی پرشده‌ی حق تقدم می‌بایست مبلغ اسمی یعنی همان ۱۰۰ تومان را پرداخت کرد. پس از اینکه سازمان بورس حق تقدم ها را تایید کند، طی زمانی مابین ۳ تا ۶ ماه به طور خودکار تبدیل به سهام می‌شوند.
مسلم است که تمام سهامداران مایل به مشارکت در افزایش سرمایه نبوده و شاید برخی مایل باشند حق‌تقدم خود را بفروشند. برای همین منظور پس از برگزارشدن مجمع شرکت یک نماد برای فروش حق تقدم تعریف می‌شود که با پسوند «ح» متمایز می‌شود و درست شبیه سهام عادی خرید و فروش می‌شود. قیمت سهام حق‌تقدم معمولا معادل مبلغ اسمی می‌باشد.
نماد اختصاص یافته به حق‌تقدم براساس قانون بورس در بازه‌ی زمانی حداقل ۶۰ روزه می‌تواند از طرف اعضا مجمع سهامداران به سایرین واگذار شده و دادوستد شود.
دامنه‌ی نوسان حق‌تقدم دوبرابر دامنه نوسان سهام عادی است، یعنی می‌تواند هرروز ده درصد مثبت و منفی نسبت به قیمت پایانی روز گذشته نوسان داشته باشد.
شما می‌توانید برای یافتن پاسخ سواالات بورسی خود، سایر مقالات نمادبان را بخوانید. همچنین پیشنهاد میکنیم برای اطلاع از گزیده اخبار بورس ایران، مشاهده آخرین اطلاعات نمادهای بورسی‌تان، و همچنین استفاده از سبد مجازی حرفه‌ای جهت رصد بازدهی سرمایه‌تان و تشکیل سبدهای مختلف اپلیکیشن نمادبان را نصب نمایید.
