از میان جاده‌های گرم جنوبی که گذر کنیم، به بندری می‌رسیم به نام “بوشهر” که نامش یادآور صلابت است و مردمانش به گرمی و صداقت زبان زد هستند.
استان بوشهر را به‌عنوان پایتخت انرژی ایران می‌شناسند؛ اگرچه صنایع و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بوشهر فقط وابسته به انرژی و صنایع نفت و گاز نیست. استان بوشهر در محلی استراتژیک از خلیج‌فارس قرار دارد که صادرات و واردات دریایی را برای این استان بسیار راحت می‌کند. بوشهر از دیرباز استان مهمی برای رشد اقتصادی ایران به شمار می‌آید و صنعت صیادی، نخل‌داری، کشاورزی، وجود ذخایر بالا از نفت و گاز و نیروگاه هسته‌ای در این استان، فضا را برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ فراهم کرده است.
در این مقاله قصد داریم تا با اقتصاد بوشهر، صنعت این استان و مدرن‌ترین فناوری‌های آن بیشتر آشنا شویم. شناخت بوشهر به ما کمک می‌کند تا بزرگ‌ترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این استان را بشناسیم.
از سال 91 که خوشه خرما و سال 95 که خوشه آبزیان در این استان شروع به فعالیت کرده‌اند، پیشرفت‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوبی در این دو خوشه ایجاد شده است. این استان، برای سرمایه‌گذاری در این دو خوشه پربازده کاملا آماده است. وجود ……اصله نخل ، ظرفیت تولید خرما را در این تا 140 هزار تن در سال بالا می‌برد. ظرفیت پرورش ماهی در این استان هم نزدیک به 8 هزار تن است و امید است که تا چهار سال آینده به 60 هزار تن افزایش پیدا کند.
بد نیست به آمار تولید میگو در این استان هم اشاره کنیم. به گزارش معاون صید و بنادر ماهیگیری اداره کل شیلات استان بوشهر، این استان 35 بندر صیادی دارد که در ۲۵ بندر آن به‌عنوان مرکز تخلیه صید، مجوز صید میگو صادر می‌شود. در ادامه بیانات ایشان امسال ۱۴۷۴ قایق و ۵۳۴ فروند لنج صیادی در استان بوشهر با اخذ مجوز، در صید میگو مشارکت خواهند داشت. آمار صید میگو در سال گذشته طی یک ماه به میزان 1462 تن میگوی ببری و سفید رسید.
همچنین به گفته مدیرعامل اتحادیه پرورش‌دهندگان میگو استان بوشهر، در سال 1400 حدود 28 هزار تن میگو پرورشی تولید شده که از این میزان تولید میگو، بیش از 90 درصد آن (24 هزار و 500 تن) به خارج از کشور صادر شده است.
وجود نیروگاه هسته‌ای فقط یکی از دلایلی است که این استان را تبدیل به پایتخت انرژی ایران کرده است. مجاورت با خلیج‌فارس و تابش مستقیم نور آفتاب و ذخایر گازی امکان خوبی ایجاد کرده تا آبشیرین کن ها و نیروگاههای برق و خورشیدی در این استان تأسیس شوند. انرژی‌های نویی که وابستگی به نفت و گاز را به‌مرور زمان کم‌تر می‌کنند.
صنعت بسته بندی و فرآوری آبزیان هم به دلیل مجاورت با خلیج‌فارس و ایجاد حوضچه های پرورش میگو و پرورش ماهی،برای بوشهر از قبل وجود داشته است. این استان، بیشتر از 900 کیلومتر خط ساحلی دارد که هرگز نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. در کنار نور مستقیم آفتاب و رشد کردن صنعت سردخانه و نگهداری از شیلات و صیفی‌جات، خوشه آبزیان هم به خوبی در این استان رشد و توسعه پیدا کرده است.
خوب است اشاره کنیم که دریا، نقش بسزایی در اقتصاد بوشهر داشته و علاوه بر شیلات، صنایع دریایی دیگر مانند کشتی‌سازی، تجارت دریایی و سکوسازی، در اقتصاد این استان تاثیرگذار بوده و هستند. بااین‌حال از نقش تأسیس منطقه ویژه اقتصادی بوشهر و بیست شهرک و ناحیه صنعتی در این استان نمی‌تواند چشم‌پوشی کرد. در ادامه در مورد شهرک‌های صنعتی بوشهر بیشتر توضیح می‌دهیم.
صنایع میانی و تبدیلی نفت و گاز
استان بوشهر بیشتر از 60 درصد تولید گاز و 95 درصد تولید و صادرات نفت کشور را در اختیار دارد. تمام این‌ها به لطف حضور پروژه پارس جنوبی در این استان است. در نتیجه صنایع پایین‌دستی و میان دستی و پتروشیمی‌ها از این امکانات می‌توانند بهره‌برداری کنند. صنایعی که شامل تولید قطعات، پالایش محصولات نفتی و تولید محصولات از نفت و گاز، بخشی از این صنایع میانه به‌حساب می‌آیند.
در زمینه این صنایع خوب است اشاره کنیم که بهره‌برداری منطقه ویژه اقتصادی شمال استان (دیلم) به‌عنوان یک ظرفیت عظیم سرمایه‌گذاری در شمال این استان به شمار می‌آید.
*در راستای فعالیت‌های توسعه‌ای بخش صنعت استان بوشهر، ۱۳ خوشه صنعتی دارای پتانسیل توسعه شناسایی و اولویت‌بندی شده است.
خوشه‌های صنعتی می‌توانند نیروی محرکه‌ی اقتصاد یک کشور یا منطقه باشند. خوشه صنعتی (Industrial Cluster) مجموعه‌ای از شرکت‌ها و واحدهای کسب‌وکار است که با یک گرایش صنعتی مشترک و در یک منطقه جغرافیایی قرار دارند.
در این میان خوشه‌های صنعتی در حوزه آبزیان و خرما از توجه ویژه‌ای برخوردار بوده و رشد چشم‌گیری داشته‌اند.پروژه توسعه دو خوشه صنعتی خرما در سال 95 و خوشه آبزیان در سال 99 به اتمام رسیده است و در حال حاضر پروژه توسعه حوزه آبزی پروری در حال انجام است و پروژه توسعه محصولات گلخانه‌ای به زودی آغاز خواهد گردید.
با توجه به مشارکت ذینفعان خوشه خرما در اجرای برنامه‌های توسعه و مشارکتی، خوشه خرمای استان در سال 92، عنوان “بهترین پروژه توسعه‌ای خوشه کشور” را به دست آورده است. علاوه بر این با استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور و تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا توسط ذینفعان خوشه و البته ایجاد شهرک تخصصی خرما در استان شاهد شکوفایی هرچه بیشتر این خوشه در سطح کشور خواهیم بود.
این خوشه هم‌اکنون بیش از 84 بنگاه فراوری و بسته‌بندی خرما دارد. صادرات خرما در طول اجرای پروژه توسعه خوشه از حدود 8000 تن در سال به حدود 35000 تن در سال رسیده است. در طول اجرای پروژه توسعه خوشه خرما بیش از 30 برنامه برای ذینفعان آن اجرا گردیده است و دستاوردهای زیر را به ارمغان آورده است:
حضور و بازدید از نمایشگاه های داخلی و خارجی
ارتقای و تنوع بسته‌بندی
شناسایی و کمک به رفع نیازهای صنعت خرما استان (جایگزین متیل بروماید و سیالیت خمیر خرما)
افزایش ظرفیت سردخانه ها
حضور ذینفعان خوشه در نمایشگاه های داخلی و خارجی
استقرار استانداردهای کیفی ملی و بین المللی
خوشه آبزیان از آبزیان مختلف و استخرهای پرورش ماهی و میگو، ایجاد شده است. بیشتر از 3000 واحد مختلف برای پرورش و تکثیر آبزیان متنوع، با سرمایه بالا در بخش خصوصی وجود دارند. صنایع میانی دیگر مانند ساخت سردخانه‌های مجهز، واحدهای بسته بندی و فراوری و تهیه غذای ماهی و میگو و پرورش جلبک و … باعث رشد این خوشه شده‌اند.
به‌طورکلی لازم است بگوییم که این خوشه‌ها توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای را در بازارهای بزرگی در آسیای میانه، روسیه، اکراین، چین و هند و کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس به دست بیاورند.
این خوشه‌ها، امکان جهش‌های خیلی بزرگی دارند و در صورت سرمایه‌گذاری، سودآوری سریع و مناسبی خواهند داشت.
در 20 شهرک و ناحیه صنعتی بوشهر، صنایع مختلفی حضور دارند که محصولات و خدمات مرتبط با این استان را تولید و ارائه می‌کنند. هرکدام از این شهرک‌ها، وابسته به یکی از شهرستان‌های استان هستند و نوع فعالیتشان نیز با یکدیگر تفاوت است. (حداقل یک ناحیه و یا شهرک صنعتی در همه شهرستان‌های استان به‌جز عسلویه، ایجاد شده است.)
این بیست شهرک و ناحیه صنعتی شامل “بوشهر یک و دو، برازجان، خورموج، بندر دیر، بندر ریگ، دیلم، اهرم، دلوار و گناوه” و همچنین نواحی دریایی “سرتل، چغادک، بنک، بنه گز، گزبلند، لمبدان، بویرات، دشتی و جم” است. شهرک صنعتی بوشهر یک، با 4 هکتار مساحت صنعتی از همه کوچک‌تر و شهرک صنعتی دو با 400 هکتار، بزرگ‌ترین شهرک در این استان هستند.
هم اکنون ۵۹۲ طرح در شهرک‌های صنعتی این استان در دست اجرا است که پیش‌بینی می‌شود از این تعداد ۶۰ طرح تا پایان سال به بهره‌برداری برسد.
بوشهر به جز دو خوشه آبزیان و خرما که رشد خوبی در صنعت داشته‌اند، از صنایع میانه خوبی هم برخوردار است. به عنوان مثال، در امر بسته‌بندی، سردخانه، تولید و مونتاژ محصولات برقی و تولید کود شیمیایی و قطعات بتنی و پلاستیکی استان بوشهر توانسته به‌خوبی خودش را با رشد صنعت اصلی هماهنگ کند. به عبارت دیگر در کنار این‌که بوشهر، پایتخت انرژی ایران به‌حساب می‌آید، صنایع دیگری نیز در این استان رشد کرده‌اند که سرمایه‌گذاری روی آن‌ها، سودآوری قابل‌توجهی خواهد داشت.
لازم است بگوییم این بندر بزرگ، همواره در زمینه صنعت و تکنولوژی پیشتاز بوده است. ایجاد و توسعه زیرساخت‌های بندری و ایجاد نیروگاه اتمی و البته فرودگاه بین‌المللی و اتصال به راه‌آهن سراسری در آینده از جمله تکنولوژی‌هایی هستند که استان بوشهر در مسیر دستیابی به آن‌ها بوده و هست.
علاوه بر این، به‌زودی نمایشگاهی مجازی برای واحدهای صنعتی در این شهر برگزار می‌شود. عنوان این نمایشگاه، “نمایشگاه توانمندی‌های صنایع کوچک و متوسط بوشهر” است که در پلتفرم برگزاری نمایشگاه آنلاین نمالاین انجام می‌شود.
در این نمایشگاه مجازی می‌توانید از واحدهای صنعتی مهم این استان بازدید کنید و با اقتصاد این استان بیشتر آشنا شوید. صنایع موفق کوچک و متوسط استان بوشهر را بشناسید، خدمات و محصولات آن‌ها را بررسی کنید، با هرکدام از شرکت‌ها ارتباط بگیرید. در این نمایشگاه می‌توانید فرصت‌های فوق‌العاده‌ی سرمایه‌گذاری بوشهر را ببینید.
برخی از صنایع موفق شهرک‌های صنعتی بوشهر
اجازه دهید تا چند نمونه از صنایع معروف و موفق بوشهر که در نمایشگاه دائمی مجازی توانمندی‌های صنایع کوچک و متوسط بوشهر حضور دارند را با هم بررسی کنیم:
1. سیم و کابل ستاره دشتستان
تولیدکننده سیم و کابل و واقع در شهرک صنعتی برازجان است که پیشرفته‌ترین ماشین‌آلات تولید در صنعت برق را دارد.
2. لیکا
بلوک‌های لیکا با مخلوطی از سیمان و آب و سبک دانه تولید می‌شوند که تخلخل بیشتری نسبت به بتن نیمه سبک دارند.
3. دریاهوده خلیج‌فارس
این شرکت در صنعت بسته‌بندی آبزیان و یکی از صنایع میانه است. در شهرک صنعتی دوی بوشهر قرار گرفته است و به سابقه طولانی در این صنعت، شناخته می‌شوند.
4. زیست فناوری لیان افرا
اولین تولیدکننده محصولات خشک استان بوشهر است. با برند فیدلی در بازار حضور دارند و محصولات کشاورزی، گوشتی و دریایی را به‌صورت خشک‌شده عرضه می‌کنند.
5. کارخانه بسته‌بندی خرما و فرآورده‌های خرمایی شامشتو
تولید و صادرات خرمای آن‌ها به کشورهای کانادا، دبی، مجارستان و قرقیزستان رسیده است.
6. خرما شکلاتی تنگسیر
محصول اصلی آن‌ها بعد از سال‌ها تولید خرما به شکل سنتی، خرمای شکلاتی مغزدار است که به جز فروشگاه‌های داخلی و زنجیره‌ای در داخل، در صادرات به کشورهایی مثل آلمان، فرانسه، اتریش، قطر، امارات، کنیا و تانزانیا هم موفق بوده‌اند.
7. لوازم خانگی سینیز
تولید اجاق‌گاز صفحه‌ای، هود، فر توکار و…. را انجام می‌دهند. این شرکت جایگاه خوبی از نظر دریافت استانداردها دارد.
8. نیرو ساحل بوشهر
شرکتی خصوصی در صنعت برق است که در شهرک صنعتی بوشهر دو، حضور دارد.
9. فرانور گستر جنوب
در حوزه تولید محصولات روشنایی فعالیت دارند و هدفشان بهبود صنعت زیبایی بصری و روشنایی است.
10. دریا شایگان
تولید محصولات آرایشی بهداشتی با استفاده از تحقیقات آزمایشگاهی، به ترکیبی انحصاری رسیده‌اند.
11. پارس ساحل بوشهر
تولید و صادرات انواع پروفیل درب و پنجره و انواع دیوار‌پوش و سقف کاذب pvc و انواع گرانول‌های pvc
12. پویش صنعت دشتستان
واقع در شهرک صنعتی برازجان و یکی از ۴ شرکت مطرح استان در زمینه تولید محصولات صنعتی در سطح جهانی.
13. تولید لواشک خرما گروه ۱۳۳۴
فعالیت در حوزه صادرات به کشورهای آسیای میانه، روسیه و جمهوری‌های روسیه و کشورهای حوزه خلیج‌فارس.
14. نورسازان خلیج‌فارس
تولیدکننده انواع محصولات روشنایی با هدف تولید روزانه حدود 50.000 محصول.
15. یزدان نخل
تولیدكننده انواع محصولات سلولزی و بهداشتی با مارک‌های تجاری خانواده و مها، با هدف ارتقا سلامت و بهداشت جامعه.
