"صبر کن! این چهره چقدر آشنا بود.. کجا دیدمش..؟"
"خدای من! درست نوک زبانمه..."
چند بار در چنین وضعیتی، در جستجوی کلمه‌ی مناسب می‌گشتید؟ کلمه یا اسمی که از حافظه‌تان دور و بعد ناپدید شده. معمولاً بهانه‌ای پیدا می‌کنیم: خسته‌ایم! روز طولانی‌ای داشتیم! مشغله‌های زیادی داریم!
توجیهاتی که برای داشتن حافظه‌ی ضعیف پیدا می‌کنیم، بسیارند. بسیاری از ما، با تکیه بیش از حد بر تکنولوژی، بدون توجه به سن‌مان، از مغزمان مانند گذشته استفاده نمی‌کنیم و درواقع به‌سختی می‌توانیم اطلاعات را حفظ کنیم، خاطرات کوتاه‌مدت را به یاد آوریم و بر آن‌چه درست روبه‌روی ماست، تمرکز کنیم.
ما انرژی ذهنی کافی نداریم تا همه‌ی چیزهایی را که لازم داریم، به‌خاطر بسپاریم؛ یا حداقل این چیزی است که ما به خودمان می‌گوییم! البته نباید این واقعیت را نادیده بگیریم که با افزایش سن، با کاهش "آگاهی" روبه‌رو می‌شویم که بر حافظه تأثیر می‌گذارد. در واقع، بزرگ‌ترین ترس برای بسیاری از ما این است که به‌طور ناگهانی نمی‌توانیم به کلماتی فکر کنیم که قبلاً خیلی راحت به ذهن‌مان خطور می‌کرد و یا برای پیدا کردن کلیدهای اتومبیل یا تلفن همراه‌مان وقت بیش‌تری صرف می‌کنیم.
همیشه افرادی هستند که از شانس‌های عجیبی برخوردارند. مثل به‌‌یاد آوردن نام افرادی که یک‌بار، سال‌ها پیش، ملاقات کرده‌اند. حفظ مقدار تقریباً فوق بشری اطلاعات! مثل هر کسی که شما هم حتماً می‌شناسید.
اما یوگا برای تقویت تمرکز و حافظه راه‌حلی دارد؛ ترکیبی از تقویت‌کننده‌های حافظه!
با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌های مناسب در یک کلاس یوگا، شما هم می‌توانید همان کسی باشید که دارای حافظه‌ی مغناطیسی است.
یوگا، ابزاری است که می‌تواند بزرگ‌ترین و قدرتمندترین عضله‌ی بدن را تقویت کند: ذهن!
یوگا، با فواید بی‌نهایت خودش می‌تواند در تحریک مغز نقش داشته و در هر سنی باعث تمرکز و تقویت حافظه می‌شود.
البته به این معنا نیست که یوگا به شما یک حافظه‌ی تصویری می‌دهد یا به‌طور کلی کاهش حافظه را متوقف می‌کند، بلکه می‌تواند به شما کمک کند تا با آرام کردن ذهنِ بی‌قرار و غیرقابل‌کنترل‌تان، که بی‌هدف از فکری به فکر دیگر می‌پرد، حضور پیدا کنید و مهارت‌های تفکرتان را تقویت کنید. همچنین باعث می‌شود که واقعاً روی یک کارِ معین تمرکز کنید، خواه حفظ اطلاعات باشد یا به‌راحتی لذت بردن از لحظه‌ی حال!
مغزتان در انجام کارهای روزمره نقش خارق‌العاده‌ای دارد. توانایی‌تان در واکنش، درک، فهمیدن و همین‌طور عملکرد مناسب‌تان، به سلامت مغزتان مربوط می‌شود.
با این حال، بیش‌تر ما نمی‌دانیم که مغز مانند سایر اعضای بدن، هر روز به تغذیه و انرژی نیاز دارد. یوگا درست مثل ورزش کمک می‌کند تا بدن در وضعیت خوبی قرار داشته باشد و تمرینات مغزی مناسبی نیز برای این قوه‌ی محرکه‌ی هوش محسوب می‌شود.
بنابراین آیا یوگا می‌تواند حافظه را تقویت کند؟
بله می‌تواند. یوگا می‌تواند با معرفی الگوهای حرکتی و فعالیت‌های قلبی عروقی جدید، حافظه را بهبود دهد، به تحریک رشد فاکتورهای نوروتروفیک(این فاکتورها موجب بقای سلول‌های عصبی، ایجاد انعطاف‌پذیری سیناپسی، و تنظیم شکل‌گیری حافظه‌ی درازمدت می‌شوند) مشتق شده از مغز کمک کند، باعث بهبود عملکرد نورون‌ها شده، رشد آن‌ها را ترغیب کرده و آن‌ها را از مرگ سلولی محافظت کند.
دانشمندان طی چند دهه‌ی اخیر می‌دانند که ورزش هوازی، عملکرد مغز را بهبود می‌دهد. متأسفانه، مطالعات همچنین نشان می‌دهند که برای دستیابی به این مزایای تقویت‌کننده‌ی مغز، باید با شدت ورزش کنیدکه این برای بسیاری از افراد، ممکن نیست.
با این حال، تحقیقات جدید نشان داده که یوگا می‌تواند مزایای مشابه با ورزش شدید، داشته باشد و این برای کسانی که تواناییِ انجام تمرینات شدید ندارند، امیدوارکننده است.
چگونه یوگا می‌تواند تمرکز، حافظه و عملکرد مغز را بهبود دهد؟
مدیتیشن، گردش خون در مغز را بهبود می‌دهد. حدود 6 ساعت در هفته انجام مدیتیشن، می‌تواند ساختار مغز را تغییر دهد. این تغییرات به قوی شدن تمرکز، بهبود حافظه و مهارت‌های چندوظیفه‌ای کمک می‌کند.
فعال نگه‌داشتن ذهن و همچنین یک رژیم غذایی سالم، باعث به تأخیر افتادن روندِ پیری می‌شود. اما ورزش هنوز ممکن است نقش بزرگ‌تری داشته باشد. طبق تحقیقات سال‌های اخیر، ورزش می‌تواند باعث تحریکِ تولید سلول‌های جدید مغزی شود و سلول‌ها می‌توانند از یک منطقه‌ی مغز به منطقه‌ی دیگر حرکت کنند. این مدرکی است بر این ادعا که شما می‌توانید فراتر از قالب‌سازی و شکل دادن به ذهن‌تان با فعالیت‌های تکراری روزمره، حرکت کنید: شما به‌معنای واقعی کلمه می‌توانید یک مغز جدید ایجاد کنید.
اما یک مشکل وجود دارد. همین مطالعات نشان می‌دهند که اگر استرس داشته باشیم سلول‌های جدید مغز، مدت زیادی دوام نمی‌آورند. برای ایجاد و حفظ آن‌ها باید بدن‌تان را به حرکت درآورید، ذهن‌تان را به‌کار بگیرید و استرس‌تان را مدیریت کنید؛ و اینجاست که یوگا وارد می‌شود!
طبق تحقیقات انجام‌شده، افرادی که یوگا تمرین می‌کنند از نظر جسمی فعال‌تر، دارای تحصیلات خوب، اغلب گیاه‌خوار و به‌طور کلّی سالم‌تر هستند. این امر باعث می‌شود تعیین دقیق این‌که چه عاملی باعث مزایای مغز می‌شود چالش‌برانگیز باشد.
کیفیت مراقبه در یوگا، مشابه آن‌چه در ورزش‌های هوازی حاصل می‌شود، است. این مکانیسم همان چیزی است که از مزایای سلامت مغزی است.
ورزش‌های هوازی، ارزان‌ترین داروی ضد افسردگی هستند که می‌توانید پیدا کنید. همان چیزی که برای قلب‌تان مفید است، برای ذهن‌تان هم مفید است.
یوگا همچنین با وارد کردن حرکات جدید به بدن، می‌تواند عملکرد مغزتان را بهبود دهد. قرار گرفتن در این ژست‌های "عجیب" مغز و بدن‌تان را به چالش می‌کشد تا الگوی حرکتی از حالتی به حالت دیگر را تشخیص دهد.
هرچه بیش‌تر تمریناتی برای عملکرد مناطق خاصی از مغز انجام دهید، عملکرد آن‌ها بهتر خواهند شد. وقتی یوگا تمرین می‌کنید، از شما می‌خواهد از همان مسیرهای عصبی مغز که مسئول حافظه هستند، استفاده کنید. بنابراین، یوگا باعث می‌شود تا مرکزِ حافظه، در مغز شما به‌شدت کار کند تا به مرور زمان این توانایی را از دست ندهید.
دانشمندان علوم اعصاب معتقدند وقتی مرتباً به برخی کارها فکر می‌کنید و انجامش می‌دهید، مسیرهای عصبی ایجاد می‌کنید که با گذشت زمان عمیق‌تر و عمیق‌تر می‌شوند؛ این درست با ایده‌ی یوگا مطابقت دارد. شما همان‌طور که فکر می‌کنید، هستید! این اصل اساسی یوگا، یک زمینه‌ی نوظهور در علوم اعصاب محسوب می‌شود.
راه‌های بیش‌تر برای بهبود عملکرد مغز
1. بخوابید!
2. مغزتان را به چالش بکشید! مانند انجام بازی‌هایی که مفاهیم و فعالیت‌های تازه و جدیدی را به‌دنبال دارند.
3. غذاهای مُغَزی مصرف کنید! غذاها و مکمل‌هایی وجود دارند که عملکرد مغزتان را تقویت می‌کنند. مانند:
4. مراقبه کنید! مدیتیشن قدرت پاکسازی ذهن و کاهش استرس را به‌دنبال دارد. آرامش بدن و ذهن، شما را در طی فرایند یادگیری بسیار قوی‌تر می‌کند.
مطالعات نشان می‌دهند که مراقبه می‌تواند تراکم ماده‌ی خاکستری را در مغزتان افزایش دهد که برای یادگیری و تقویت حافظه بسیار مهم است.
شروع کنید!
انتخاب سبک زندگی مناسب مانند انجام یوگا، اقدامات پیشگیرانه‌ای است که با افزایش سن می‌تواند بیش‌ترین تأثیر را در سلامت مغزتان داشته باشند. چیزهایی كه می‌توانیم تغییر دهیم، از نظر كاهش خطر در اواخر عمر و یا بیماری آلزایمر، در واقع قدرت ما هستند.
بنابراین رژیم غذایی، ورزش، تعاملات اجتماعی، حفظ کیفیت خوب زندگی، این‌ها دارو نیستند. شرکت دارویی قرار نیست آن را به شما بفروشد. این‌ها مواردی هستند که می‌توانیم در کنترل خودمان داشته باشیم.
لطفا توجه داشته باشید: یک کلاس یوگا، فوراً شما را به یک قهرمانِ حافظه تبدیل نخواهد کرد، اما یک تمرین منظم یوگا، به احتمال خیلی زیاد باعث تقویت مغزتان می‌شود.
روش‌های مختلف یوگا را که قبلاً هرگز انجام نداده‌اید، امتحان کنید. به ایده‌هایی نیاز دارید؟ صفحه اینستاگرام و وبسایت طاتاآکادمی، منابع متنوع و کاملی در زمینه‌ی آموزشِ یوگا و تناسب‌اندام برای شما فراهم کرده است. امتحان کنید!
امیدوارم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد و امیدوارم که به شما انگیزه دهد تا به زندگی‌تان حرکت بیش‌تری دهید. هر روز برای خودتان وقت صرف کنید و زندگی هوشمندانه‌ای داشته باشید!
