نیچ مارکتینگ به بخش ویژه و کوچکی از بازار گفته می‌شود که محصول و خدمات، بر رفع نیاز مشتریان آن بخش تمرکز دارد. حضور در چنین بازاری، نیازمند به کارگیری یک استراتژی کارآمد است. استراتژی که بدون صرف بودجه زیاد، محصول و خدمات شرکت را به بازار معرفی کرده و فروش را افزایش دهد. برخی شرکت‌ها و استارتاپ‌های تازه‌کار از این روش برای معرفی محصول و خدمات به مشتریان استفاده می‌کنند. شرکتهای بزرگی نیز وجود دارند که با کمک این روش ، درآمد زیادی کسب کرده و سود خود را افزایش می‌دهند.
در این مقاله از نسیم نت شما را با مفاهیم اصلی نیچ مارکتینگ و زوایای مختلف آن آشنا خواهیم کرد.
نیچ مارکتینگ چیست؟
نیچ مارکتینگ (Niche Marketing) یا بازاریابی جاویژه (گوشه‌ای) به رویکردی گفته می‌شود که تمام فعالیت‌های بازاریابی را روی بخش مشخصی از بازار متمرکز می‌کند. در واقع چیزی به عنوان نیچ در بازار وجود ندارد، بلکه متخصصان بازاریابی به نیازهایی در بازار پی می‌برند که تاکنون کسی نتوانسته آنها را برآورده کند. در نیچ مارکتینگ باید تلاش کنید تا به کسب و کاری بزرگ در بخش کوچکی از بازار تبدیل شوید.
البته می‌توان از زاویه دیگری نیز به نیچ مارکتینگ نگاه کرد . در واقع این رویکرد می‌تواند طرحی برای بازاریابی هدفمند باشد که بخش ویژه‌ای از بازار را نشانه می‌گیرد. به عبارتی این بخش، از پتانسیل بسیار بالایی برای خرید محصول یا خدمات شرکت برخوردار است. در نتیجه، این نیاز بازار است که نوع محصول و نحوه توسعه آن را مشخص می‌کند. از طرفی دیگر، نوع و میزان تقاضا در بازار، اثر بیشتری نسبت به کیفیت محصول روی قیمت نهایی آن دارد.
استراتژی نیچ مارکتینگ یا بازاریابی گوشه ای
در استراتژی نیچ مارکتینگ درست مانند سایر استراتژی‌ها، باید کار را از آنالیز رقبا شروع کنید. امروزه اگر قصد داشته باشید که در هر حوزه‌ای دست به شروع کار بزنید، مطمئنا رقبایی برای شما وجود خواهند داشت. برای مثال اگر می‌خواهید به عنوان یک آنلاین شاپ فعالیت خود را آغاز کنید، باید به بررسی فروشگاه‌های اینترنتی مرتبط با حوزه خود بپردازید. در واقع اولین اقدامی که باید در نیچ مارکتینگ انجام دهید، انتخاب حوزه کاری و دسته‌ای مشخص برای محصولات است.
بنابراین اگر به عنوان فروشگاه اینترنتی کفش فعالیت می‌کنید، باید از هر روش و تکنیکی استفاده کنید تا تعداد بیشتری از مشتریان را به سمت خود جذب کنید. اگرچه سایتی همانند آمازون در جهان وجود داشته و بیشتر افراد از آن خرید می‌کنند، اما هرگز نمی‌توان از عملکرد هزاران سایت فروشگاهی تخصصی دیگر چشم‌پوشی کرد. افراد بسیاری وجود دارند که علاقه‌مند هستند برای خرید یک محصول به فروشگاه‌های اختصاصی مراجعه کنند. این رفتار در جهان واقعی نیز امری عادی محسوب می‌شود، چراکه شما برای خرید ساعت، به ساعت فروشی مراجعه می‌کنید.
به جرات می‌توان گفت که نیچ مارکتینگ همیشه جواب داده و می‌تواند سود زیادی برای کسب و کارتان به ارمغان بیاورد. به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم حداقل در اوایل فعالیت خود، به سراغ نیچ مارکتینگ بروید تا به یک برند تبدیل شوید. حتی اگر از بحث سایت‌های فروشگاهی با آن دسته‌بندی‌های ضعیف عبور کنیم، سایت‌های خبری نیز عملکرد جالبی ندارند. تقریبا تمامی سایت‌ها به تقلید از سایت‌های بزرگ و مرجع خبری، قصد پوشش تمامی اخبار را دارند. در حالی که اگر به صورت اختصاصی روی اخبار سیاسی یا اقتصادی یا هر چیز دیگری تمرکز کنند، رشد چشمگیری خواهند داشت.
کمپین‌های پرکاربرد در بازاریابی گوشه‌ای
در این بخش از مطلب، با ۳ نوع کمپین بزرگ و کاربردی در نیچ مارکتینگ آشنا می‌شویم. این کمپین‌ها بر اساس نیازهای مشتریان طراحی شده و تحت تاثیر مواردی همچون کانال‌های توزیع قرار دارند؛ البته اشاره به آنها در این بخش به این معنا نیست که در سایر روشهای بازاریابی قابل اجرا نیستند، بلکه به دلیل ماهیت نیج مارکتینک، می‌توانید در این نوع از بازاریابی بهترین نتیجه را از آنها گرفت.
1- کمپین بازاریابی دهان به دهان
در چنین کمپین‌هایی، توجه کمتری به فعالیت‌های کلی بازاریابی و تبلیغات می‌شود. اما در مقابل، تمرکز بیشتری روی برقراری ارتباط و دیالوگ میان مشتریان شده و بدین ترتیب، به شکل نامحسوس‌تری با کسب و کارتان آشنا می‌شوند. از جمله تکنیک‌های موثر در این کمپین، می‌توان به اسپانسری مالی برنامه‌های محبوب و پرمخاطب یا اهدای جوایز در رویدادهای مختلف اشاره کرد. اگرچه طراحی چنین کمپین‌هایی به زمان نسبتا زیادی نیاز دارد، اما در صورتی که به شکل درستی عمل کرده باشید، شاهد نتایج ایده‌آلی خواهید بود. در نتیجه، مردم به صورت شفاهی، برند شما را به یکدیگر معرفی خواهند کرد.
2- کمپین کسب اعتبار
در اجرای کمپین کسب اعتبار، کافی است از افراد با نفوذ در میان مردم بخواهید که از محصول یا کسب و کارتان حمایت کنند. امروزه اجرای این نوع کمپین در مارکتینگ، به خصوص شبکه‌های اجتماعی اهمیت زیادی پیدا کرده و با نام اینفلوئنسر مارکتینگ شناخته می‌شود. همچنین به جای کمک خواستن از افراد بانفوذ در بازار، می‌توانید به افرادی مراجعه کنید که طرفداران زیادی داشته و جایگاهی به عنوان پیشنهاد دهنده در میان مردم کسب کرده‌اند. بنابراین باید نام این افراد را فهرست کرده و به صورت هدفمند با آنها همکاری کنید.
3- کمپین‌های تایید موازی
هدف از اجرای این کمپین در نیچ مارکتینگ صرفا در معرض دید قرار گرفتن کسب و کارتان است. به عنوان مثال، اگر صاحب یک پلتفرم آنلاین حسابداری هستید، تبلیغات در ویدئوهای آموزشی حسابداری می‌تواند روشی مناسب برای برندینگ شما باشد.
انواع روشهای نیچ مارکتینگ
روشهای مختلفی برای پیاده‌سازی بازاریابی جاویژه وجود دارد که از طریق آن می‌توان بازار هدف را مشخص کرد. در واقع با استفاده از این روش‌ها، باید بازار هدف خود را مشخص کنید.
تمرکز بر یک حوزه خاص
زمانی که از استراتژی نیچ مارکتینگ صحبت می‌کردیم، به مثال‌هایی اشاره کردیم که مشخصا یک روش بازاریابی جاویژه محسوب می‌شود. در مجموع باید به جای فعالیت در یک بازار کلی مثل پوشاک، ریزتر شوید و دایره موضوعی خود را به مواردی همچون ساعت، تیشرت، کفش و… محدود کنید. در این صورت سرعت رشد شما افزایش چشمگیری پیدا کرده و علاوه بر برندسازی، کار راحت‌تری در سئو سایت خواهید داشت.
فعالیت به صورت محلی
در روشی دیگر، بدون توجه به حوزه کاری شما، این مرزهای جغرافیایی هستند که مورد توجه قرار می‌گیرند. ممکن است با انتخاب یک شهر یا محله بتوانید رشد بیشتری تجربه کنید. معمولا این روش برای کسب و کارهایی مناسب است که کارشان ارائه خدمات است. البته تعریف صحیح نیچ مارکتینگ محلی بر انتخاب درست محله‌ها تمرکز دارد و شهرهای دیگر کمتر مد نظر قرار می‌گیرند.
عرضه محصولات خاص
نیچ مارکتینگ محصول زمانی می‌تواند برای شما کارساز باشد که در بازاری با محصولات مشابه، محصولی با ظاهر یکسان و ویژگی‌های اختصاصی عرضه کنید. در این روش نباید کسب و کارها را مورد بررسی قرار دهید، بلکه محصول و ویژگی آنها برای شما اهمیت دارد.
به عنوان مثال، سایت نسیم نت که چندین سال است به صورت تخصصی در زمینه برنامه نویسی و تولید سایت های آگهی و تبلیغات فعالیت دارد و در این عرصه پیشرو بوده است.
توجه به گروههای سنی و جنسی
به طور خلاصه، امروزه شاهد محتوا، خدمات و محصولات چندان زیادی برای گروههای سنی کودکان و سالمندان نیستیم . در صورتیکه این افراد را مد نظر داشته باشید، به تعداد زیادی مشتری دسترسی خواهید داشت. همچنین با انتخاب گروههای جنسی، رشد بهتری در راه‌اندازی کمپین‌دهان به دهان خواهید داشت.
نیچ مارکتینگ چه مزایایی دارد؟
حال که با مفهوم نیچ مارکتینگ، استراتژی و روشهای آن آشنا شدید، نگاهی کلی به مزایای آن می اندازیم . مزایایی مثل عدم نیاز به سرمایه‌ی زیاد . افزایش توان رقابتی . شناخت بهتر مخاطب و افزایش سرعت برندینگ که در ادامه به توضیح هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
عدم نیاز به سرمایه زیاد
فعالیت در یک بازار گسترده، نیازبه سرمایه و انرژی بسیار زیادی دارد . اما اگر بخش کوچکی از بازار را انتخاب کنید، سرمایه کمتری برای راه‌اندازی کسب و کار خود نیاز خواهید داشت. در واقع کسب و کارهای زیادی وجود دارند که با سرمایه کم فعالیت خود را شروع کرده و الان جایگاه مناسبی دارند.
افزایش توان رقابتی
مطمئنا با حضور در بازارهای بزرگ، رقبایی در مسیرتان قرار می‌گیرندکه توان رقابت با آنها را نخواهید داشت . اما با حضور در یک بخش از بازار تخصصی، مطمئنا توان رقابت شما افزایش خواهد یافت.
شناخت بهتر مخاطب
از هر بازاریاب موفقی که بپرسید، شناخت مخاطب یکی از بزرگ‌ترین عوامل موفقیت یک کسب و کار محسوب می‌شود. تا زمانی که از مخاطبان خود شناخت نداشته باشید، نمی توانید محصول یا خدماتی مناسب برای رفع نیاز آنها ارائه دهید. البته شناخت مخاطبان امری زمان‌بر است اما هرچقدر تعداد آنها محدودتر باشد، سرعت بیشتری خواهید داشت.
افزایش سرعت برندینگ
مطمئنا نام بزرگ‌ترین فروشگاه اینترنتی ایران یعنی دیجی‌کالا را تاکنون شنیده‌اید. مهمترین دلیل رسیدن به چنین جایگاهی، استراتژی نیچ مارکتینگ بود که این فروشگاه در زمینه فروش کالاهای دیجیتال انتخاب کرده بود. همین امر موجب شد تا مخاطبان بیشتری آن را بشناسند و در مدت زمان کوتاهی به یک برند تبدیل شود. از طرفی دیگر، مواردی همچون کیفیت محصول و خدمات باعث افزایش اعتماد مخاطبان شده بود .
در این مطلب اشاره کردیم که حضور در بازارهای بزرگ و رقابت با کسب و کارهای شناخته شده دشوار است . پس بهتر است محصول وخدمات خود را به بخش کوچک و خاصی از بازار (توجه به نیاز مخاطبان) ارائه دهید. البته نیچ مارکتینگ روشی نیست که در عرض چند هفته بتواند نرخ تبدیل شما را به حداکثر ممکن برساند.بنابراین لازم است که صبر کافی داشته باشید و ارتباط خود را با مخاطبان بهبود دهید.
