➖ امیر حسین رهبر، علیرضا نصراصفهانی
✅ در سی سال گذشته شاهد بودیم که تورم در بهای ارزهای خارجی خود را به صورت سیکلی نشان می‌دهد، به این معنا که قیمت ارز مدتی ثابت است و سپس جهش می‌کند. هم اکنون نیز در آستانه‌ی یکی از این جهش‌ها قرار داریم. سوال این است که مکانیزم مولد اصلی این نابسامانی چیست؟
🔻علی‌رغم علم‌فروشی‌هایی که این روزها رایج شده، پاسخ سوال مذکور واضح است؛ رشد اقتصادی کشور ما در سه سال اخیر به صورت متوسط کمتر از پنج درصد در سال بوده ولی رشد نقدینگی بیش از بیست و پنج درصد در سال بوده است، به عبارت دیگر ما چندین برابرِ آنچه مجاز بوده ایم پول چاپ کرده‌ایم ولی چند صباحی با فشار، قیمت دلار را کنترل کرده‌ایم و هم اکنون به دلیل برخی شرایط اقتصادِ سیاسی، فنری که به زحمت فشرده بودیم از کنترل خارج شده و جهیده است.
🔻سوگمندانه این اتفاق با همین مختصات در سالهای ۱۳۷۳، ۱۳۸۱، ۱۳۸۶، ۱۳۹۱، ۱۳۹۷، ۱۳۹۹، ۱۴۰۱ نیز واقع شده است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که ماهیت سیکلها یکسان بوده و صرفا طول سیکلها کاهش یافته است و به دلیل خلقِ پرحجم ترِ نقدینگیِ بدون پشتوانه، در بازه‌های زمانی کوتاه‌تری واقع میشود.
🔻متاسفانه در همه ی این سالها، بدون توجه کافی به مکانیزمهای مولد تورم، در هنگام وقوع سیکلها با دستپاچگی یک کار را انجام داده‌ایم؛ سعی کرده‌ایم با پاشیدن دلار و طلا قیمت آنها را کنترل کنیم که به علت حجم بزرگ نقدینگی در دستان مردم، ظرف چند هفته طلا و ارزی که ارزان‌فروشی کرده ایم توسط بازار بلعیده شده و هیچ تاثیر خاصی بر قیمت تعادلی نگذاشته و فقط خزانه تهی شده است.
🔻در همه‌ی این سالها برای درمان اقتصادِ بیمار، بجای دارو از دارونما استفاده کرده‌ایم و تلاش کردیم با راه‌حل‌های ساده ولی پر سر و صدا موضوعی پیچیده و عمیق را حل کنیم. این شوک ارزی که گذشت و گریزی از آن نیست ولی اگر میخواهیم در سالیان آینده مجددا در همین چاله نیفتیم باید چهار کار اساسی را انجام دهیم؛
1️⃣ نظام بودجه‌ریزی از حالت کنونی که مبتنی بر لابی و چانه‌زنی در جلسات مختلف است خارج کرده و مبتنی بر عملکرد شود.
2️⃣ نظام یارانه‌دهی اصلاح و هدفمند شود.
3️⃣ نظام بانکی کشور به قاعده و سامان درآید و ضریب فزاینده کنترل شود.
4️⃣ علم‌فروشان و کسانی که از مکانیزمهای مولد اقتصادی اطلاع صحیح و دقیقی ندارند تقوا پیشه کنند و در آنچه نمی‌دانند ساکت بمانند و موجب گمراهی سیاست‌گذاران و پیچیده‌تر شدن این کلاف نشوند.
