خواندن ۱۲ دقیقه·۴ سال پیش

نظرسنجی «گَمان»؛ دروغی خوشایند برای دشمنان اسلام

قضیۀ نظرسنجی «نگرش ایرانیان به دین»

چندین روز پیش نظرسنجی‌ای در فضای مجازی منتشر شد که جاروجنجال زیادی به پا کرد و حتی باعث شد چندی از رسانه‌های داخلی به آن واکنش نشان دهند. عنوان نظرسنجی، «نگرش ایرانیان به دین» بود و مؤسسۀ «گَمان» آن را انجام داده بود. شبکۀ ماهواره‌ای «ایران‌اینترنشنال» هم ظاهراً گزارشی مفصل از آن را روی آنتن برده بود. به‌هرحال، سخن معروفی است که می‌گوید: «دروغ را آن‌قدر تکرار کن تا مردم باورش کنند!» خلاصه، بگذریم...

این نظرسنجی از تاریخ ۱۷خرداد تا ۱تیر۱۳۹۹ به‌مدت ۱۵ روز انجام گرفت. در این نظرسنجی بیش از ۵۰هزار پاسخ‌دهنده شرکت کردند و حدود ۹۰درصد پاسخ‌دهندگان ساکن ایران بوده‌اند (رک: مؤسسۀ گمان، ۱۳۹۹: ص۱). نتایجش هم در روز ۲۷مرداد۱۳۹۹ در کانال تلگرام همین مؤسسه منتشر شد (رک: گمان - گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان، ۱۳۹۹).

نتایج نظرسنجی، فاجعه‌آمیز بود و داده‌های ناراحت‌کننده‌ای را نشان می‌داد! مطابق این نظرسنجی، حدود ۳/۷۸درصد مردم ایران به خدا اعتقاد دارند؛ یعنی ظاهراً ۷/۲۱درصد از مردم، نسبت‌به خدا اعتقادی دیگر و متفاوت دارند! از طرفی هم، مطابق این آمار، ۶/۱۹درصد از مردم، به هیچ‌کدام از اعتقادات دینی، یعنی خدا، معاد (زندگی پس از مرگ)، بهشت و جهنم، دین و مذهب، جن و ظهور منجی اعتقاد ندارند و خودشان را از هفت دولت آزاد کرده‌اند! ظاهراً این آمار، آماری تأسفبار است؛ اما در ادامه خواهیم دید که این آمار، آمار علمی و درستی نیست و نمی‌توان آن را برای استنادات به کار گرفت!

نکتۀ شگفت‌آور و مهم این نظرسنجی، درصدی است که برای آتئیست‌ها (خداناباوران) و زرتشتیان در نظر گرفته است. مطابق این نظرسنجی، حدود ۸/۸درصد مردم، آتئیست، و حدود ۷/۷درصد مردم، زرتشتی‌اند! اگر نگاهی گذرا بر این آمار داشته باشیم، گُمان می‌بریم که آمار اندکی است؛ حال آنکه قضیه، طور دیگری است.

«گمان» در فایلی که برای این نظرسنجی منتشر کرده، گفته است: «جمعیت آماری هدف این نظرسنجی، افراد بالای ۱۹ سال و باسواد ساکن ایران هستند [...] طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، تعداد افراد باسواد بالای ۱۹ سال در ایران حدود ۴۷ میلیون نفر است» (مؤسسۀ گمان، ۱۳۹۹: ص۴). پس اگر بیاییم ۷/۷درصد از همین عدد را حساب کنیم، چیزی حدود ۳,۶۱۹,۰۰۰ می‌شود؛ یعنی به این تعداد، در کشور زرتشتی داریم! از طرفی هم، اگر بیاییم ۸/۸درصد را هم محاسبه کنیم، ۴,۱۳۶,۰۰۰ نفر آتئیست در کشور ما روزگار به سر می‌برند! حال‌آنکه واقعیت چیزی دیگر است.

برای آنکه حداکثر را در نظر بگیریم و دلخوشی‌ای هم به دشمنان اسلام و خدانشناسان بدهیم، این درصدها را از جمعیتِ تقریباً ۸۶میلیونی کشورمان بیرون می‌کشیم؛ یعنی جمعیت آتئیست‌ها ۷,۵۶۸,۰۰۰ نفر می‌شود و زرتشتیان ۶,۶۲۲,۰۰۰ نفر هستند.

مؤسسۀ «گَمان» چه مؤسسه‌ای است؟

مؤسسۀ گمان یا همان «گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان» مؤسسه‌ای است که هراَزگاهی از میان افراد در «فضای مجازی» نظرسنجی‌هایی منتشر می‌کند و نتایج آن را بعد از مدتی اعلام می‌کند. مدیرش «عمار ملکی» از شبه‌کارشناسانی است که در رسانه‌های آن‌ورآبی بیشتر ظاهر می‌شود و در آنجاها بسیار بالا آمده است. طبق گفتۀ خودشان هم «لادن برومند» معمولاً از این پژوهش‌هایش (؟) پشتیبانی «مالی» می‌کند. خود مؤسسۀ «گمان» لادن برومند را از مؤسسان بنیاد «عبدالرحمن برومند» معرفی کرده است (مؤسسۀ گمان، ۱۳۹۹: ص مشخصات). وی از اعضای هیئت‌مدیرۀ بنیاد «برومند» است. بنا بر معرفی خودِ این مؤسسه، «بنیاد عبدالرحمن برومند (بنیاد) نهادی است غیر انتفاعی و غیر دولتی که برای پیشبرد حقوق بشر و دموکراسی در ایران پایه‌گذاری شده است.» و در ادامه هم آوَرده که «هدف بنیاد تضمین و حفظ تمامی حقوق بشر برای همۀ ایرانیان بدون هیچ تبعیضی است» و «اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۹۴۸ و دیگر اسناد و ابزار حقوقی مربوط به آن رهنمون این بنیاد است.» (رک: بنیاد برومند، ۱۳۹۹). پس تا اینجا می‌بینیم خبری از اسلام و مسلمانان نیست! بگذریم...

بنیاد «عبدالرحمن برومند» گفته که «در فعالیت‌های خود از حمایت مالی افراد و سازمان‌های خیریه و منابع متعددی برخوردار است. ۶۶% بودجۀ سالیانۀ بنیاد برومند از سازمان‌های خیریۀ خصوصی آمریکای شمالی و اروپایی، ۷% کمک‌های شخصی است، منابع دیگر ١% و ۲۶% بودجه بنیاد از بودجۀ عمومی کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی تأمین شده است» (بنیاد برومند، ۱۳۹۹)؛ یعنی اینکه صراحتاً اعلام کرده است که از کشورهایی که در راستای منافع اسلام‌هراسان حرکت می‌کنند، بودجه دریافت می‌کند؛ کشورهایی مثل آمریکا، فرانسه و...؛ اما معلوم نکرده است که دقیقاً از کدامین سازمان‌ها و نهادهای این کشورها بودجه دریافت می‌کند. در ادامه، بیشتر در این مورد خواهید دانست.

نمودار آماری پشتیبانان مالی بنیاد برومند

چرا نظرسنجی «نگرش ایرانیان به دین» دروغ‌پردازانه است؟

۱. آمار کاملاً غلط از جمعیت زرتشتیان

همان‌طور که قبلاً بیان شد، حدود ۷/۷درصد ایرانیان، طبق این نظرسنجی، زرتشتی‌اند (مؤسسۀ گمان، ۱۳۹۹: ص۶)؛ یعنی ۶میلیون و ۶۲۲هزار نفر از جمعیت کشورمان، زرتشتی‌اند! اما این خلاف آمارهای جهانی است. طبق آخرین آمارها جمعیت زرتشتیان در کل جهان، در سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲میلادی حدود ۲۰۰هزار نفر بوده است!

(HistoryTV, 2020; Time Magazine, 2020; Wikipedia [English], 2020).

اگر بسیار خوش‌بینانه هم به این موضوع بنگریم، نمی‌توانیم بگوییم که جمعیت زرتشتیان در عرض «هشت سال» از ۲۰۰هزار نفر به شش‌هفت‌میلیون نفر رسیده باشد؛ آن‌هم فقط در ایران، فارغ از جاهای دیگر! پس نتیجه می‌گیریم که نتایج نظرسنجی گمان، دروغ‌آمیز است و نسبت‌به این دروغ آشکار باید پاسخ‌گو باشد. از این لحاظ، بقیۀ آمارهای این نظرسنجی بی‌اعتبار شناخته می‌شوند؛ یعنی هفت‌هشت‌میلیون ایرانی خداناباور هم نداریم؛ بلکه قطعاً از این ادعاها کمترند.

۲. تعارض با نظرسنجی رسمی

«گمان» در گزارش خود گفته است: «این نظرسنجی تلاش کرده است تا نگرش ایرانیان را به دین و موضوعات مرتبط به آن، که در فضای جاری به دلیل محدودیت‌های موجود نمی‌تواند بطور علنی مورد پرسش قرار گیرد، به طریقی روشمند اندازه‌گیری کرده و به ثبت برساند.»

الحمدلله دست‌اندرکاران مؤسسۀ «گمان»، مخصوصاً عمار ملکی از نظرسنجی‌های داخل ایران خبر ندارند! کانال تلگرام «تبیان»، متعلق به سازمان تبلیغات اسلامی (مؤسسۀ تبیان، ۱۳۹۹)، در فیلمی که در واکنش به همین نظرسنجی تدارک دیده بود، نتایج کلی نظرسنجی‌ای را که دانشگاه تهران در سال ۱۳۹۸، یعنی پارسال به‌روش تصادفی و تلفنی انجام داده بود، منتشر کرد. متأسفانه این‌گونه نظرسنجی‌ها ظاهراً انتشار عمومی نشده‌اند! نتایج این نظرسنجی با نظرسنجی گمان ۱۸۰درجه تفاوت دارد! «مذهب ۹۱درصد مردم تشیع است»، «۷۱درصد مردم با حضور بدون حجاب در اماکن عمومی مخالف هستند»، «۹۳درصد مردم مسائل دینی و مذهبی برایشان اهمیت دارد»، «۸۹درصد آنهایی که خود را مسلمان می‌دانند معتقدند باید قوانین کشور بر اساس قوانین اسلام باشد» (تبیان، ۱۳۹۹) و...؛ اما نظرسنجی گمان کاملاً معکوس این آمارها آمار داده است: «۳۲درصد جامعه خود را شیعه می‌دانند»، « تقریباً ۷۲درصد مردم مخالف حجاب الزامی هستند»، «۵۶درصد مردم با آموزش دینی در مدارس مخالف هستند»، «تقریباً ۱۴درصد جامعه معتقد به انطباق قوانین با احکام دینی است» (رک: مؤسسۀ گمان، ۱۳۹۹) و... . نظرسنجی دانشگاه تهران و نتایجش به‌مراتب معتبرتر از نظرسنجی گمان است. این موضوع را در ادامه بررسی خواهیم کرد.

۳. اشکال در نمونه‌گیری

برخی از کارشناسان، از روش آمارگیری مؤسسۀ گمان ایراد گرفته‌اند و بدین‌صورت کل نظرسنجی آنان را بی‌اعتبار می‌خوانند. برای مثال، علی زمانیان، نویسندۀ حوزۀ فرهنگ و اجتماع، گفته است:

بنا به آنچه عالمان اجتماعی در باب مراحل علمی نظرسنجی گفته‌اند، هر نظرسنجی دستِ‌کم شامل هفت مرحله است. هر مرحله اگر مخدوش شود، کل نظرسنجی از اعتبار علمی ساقط می‌گردد. یکی از آن هفت مرحله، موضوع جامعۀ آماری و تعیین حجم نمونه است. در این مرحله نمونۀ آماری مشخص می‌شود و به بخشی از جامعۀ آماری اطلاق می‌شود كه ويژگي‌ها و صفات جامعۀ موردپژوهش را در خود داشته باشد و محقق بتواند با پژوهش در آن بخش، دربارۀ کل جامعه قضاوت كند. به‌زبان ساده، مشت باید نمونۀ خروار باشد. آنچه تحت‌عنوان «نگرش ایرانیان به دین» که مؤسسۀ «گمان» نشر داده، بدون اعتبار علمی است؛ زیرا نمونۀ آماری این نگرش‌سنجی صرفاً کسانی هستند که با این پایگاه، همکاری کرده‌اند و پرسشنامه را پاسخ داده‌اند. این در حالی است که این افراد، نمونۀ آماری جامعۀ ایرانیان نیستند. به این معنا که طبقاتی از ایرانیان وجود دارند که یا دسترسی به اینترنت ندارند یا این مؤسسه را نمی‌شناسند و با آن همکاری ندارند یا نسبت‌به این‌گونه نظرسنجی‌ها بدگمان‌اند. کاری که این مؤسسه می‌کند، شبیه این است که بخواهیم در سلیقۀ موسیقایی ایرانیان پژوهش کنیم و برای این کار صرفاً به کسانی مراجعه کنیم که به موسیقی زیرزمینی معروف‌اند و نتیجۀ به‌دست‌آمده از این جمعِ خاص را به کل ایرانیان تعمیم دهیم. مسلماً چنین کاری از نظر علمی خطاست و اعتبار کافی برای تعمیمِ نتایج به کل را ندارد. به‌فرض صداقت اخلاقی و رعایت علمی همۀ مراحل مختلف دیگر در نظرسنجی «گمان»، اما نتایج به‌دست‌آمده قابلیت تعمیم به کل جامعه را ندارد و از این طریق نمی‌توان شناخت واقع‌بینانه‌ای از جامعه یافت (رک: خرد منتقد، ۱۳۹۹).

محمدرضا جلایی‌پور، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و پژوهشگر دینی، نیز دربارۀ نظرسنجی‌های «گمان» این‌گونه دیدگاه داده است:

مجموعهٔ این نظرسنجی‌ها بر اساس روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی آنلاین (virtual snowball sampling) انجام می‌شود که اساساً روشی کاملاً نامناسب برای سنجش افکار در سطح ملی و تعمیم نتایج به کل جامعه است و کسانی که اندکی آشنایی با روش‌های علمی نظرسنجی دارند از مخدوش و فریبکارانه بودن استفاده از این شیوه برای این هدف باخبرند. روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی که نمونه‌گیری‌ای کاملاً غیرتصادفی است، تنها برای پژوهش‌هایی مناسب است که پاسخگویان آن گروه به‌سختی پیدا می‌شوند و گروهی خاص، مثلاً اعضای فرقه‌ای مذهبی یا نحله‌ای سیاسی را بررسی می‌کند و نتایج آن به‌هیچ‌عنوان قابل‌تعمیم به کل شهروندان یک دولتْ‌ملت نیست.

نظرسنجی‌های گمان از این روشِ مطلقاً نامناسبِ نمونه‌گیری و پاسخگویانی که به‌هیچ‌عنوان نمونهٔ نمایا و تصادفی‌ای از کل جمعیت ایران نیستند، برای گزارش وضعیت افکار عمومی استفاده می‌کند و نتایج آن را فریبکارانه قابل‌تعمیم به کل جمعیت ایران می‌داند.

[...] نام این کار چیزی جز فریب در پوشش ظاهراً علمی نیست. اگر عرصهٔ عمومی نقد و بررسی علمی در ایران قوی بود، نهادی که چنین گزارش‌هایی را منتشر می‌کند، چنان بی‌اعتبار می‌شد که هیچ رسانهٔ معتبر و حتی شهروند تحصیل‌کرده‌ای در رسانه‌های اجتماعی حاضر نبود آن را‌ پوشش و به مدیرانش تریبون بدهد (رک: محمدرضا جلائی‌پورJalaeipour، ۱۳۹۹).

همان‌طور که در اینجا خواندید، ما نگفته‌ایم که نظرسنجی‌های این مؤسسه بی‌اعتبارند؛ بلکه عزیزانی دراین‌باره نظر داده‌اند که در این موضوعات، دستی بر آتش دارند و مَخلَصِ کلامشان این است که «نظرسنجی‌های گمان کاملاً بی‌اعتبارند.»

۴. ارتباط مالی و رسانه‌ای با نهادها و ارگان‌های ضدایرانی و ضداسلامی

همان‌طور که در ابتدای نوشتار گفتیم، شبکۀ ماهواره‌ای «ایران‌اینترنشنال» نتایج این نظرسنجی را با حضور تصویری عمار ملکی بازتاب داده بود. مؤسسۀ گمان و شخص عمار ملکی با شبکه‌های آن‌ورآبی بی‌بی‌سی فارسی، من‌وتو و ایران‌اینترنشنال ارتباط رسانه‌ای دارند و عمار ملکی خود از شبه‌کارشناسان این شبکه‌ها به حساب می‌آید. پس از این لحاظ باید حساب کنیم و دودوتاچهارتا بکنیم که این‌ها برای دل‌خوشی مسلمانانِ ایران کاری نخواهند کرد؛ بلکه به‌صورت معکوس کار می‌کنند. البته ناگفته نماند کارهایی کرده‌اند؛ اما دندان‌گیر و جالب نیستند و مجال پرداختن به آن‌ها نیست.

ارتباط رسانه‌ای این مؤسسه بماند. ارتباط مالی این مؤسسه با چند واسطه با کنگرۀ آمریکا جالب‌توجه است. در چند بند بالاتر دربارۀ این موضوع گفته شد که «بنیاد برومند» این مؤسسه را تأمین مالی می‌کند یا حداقل از تأمین‌کنندگان آن است. خود بنیاد برومند هم گفته است که از کشورهای اروپایی و آمریکایی بودجه‌هایی می‌گیرد. در آمریکا مؤسسه‌ای به‌نام «موقوفۀ ملی برای دموکراسی» یا «بنیاد اعانۀ ملی برای دموکراسی» (NED) که بیشتر در مظان اتهام است که با سازمان‌های اسلام‌ستیز و ضدایرانی در ارتباط است و گفته شده که این سازمان از تأمین‌کنندگان بنیاد برومند است (رک: تبیان، ۱۳۹۹). بااین‌حال، سندی رسمی نیافتیم مبنی بر اینکه حتماً این سازمان با بنیاد برومند سَروسِرّی داشته باشد. سازمان NED خود گفته است که از کنگرۀ آمریکا بودجه دریافت می‌کند و در بخش معرفی خودش در وبگاهش نوشته است: «NED سازمانی خصوصی و مستقل است که برای گسترش و تقویت بنیادهای دموکراتیک در سراسر جهان تلاش می‌کند. NED هر ساله بیش از ۱۶۰۰ فقره کمک مالی به سازمان‌های دموکراسی‌خواهِ خارج از کشور در ۹۰ کشور جهان اهدا می‌کند. [...] NED مبالغ هنگفتی را از کنگرۀ آمریکا دریافت می‌کند و به بسیاری از جمهوری‌خواهانی می‌فرستد که در راستای آزادی و حقوق بشر اغلب به‌صورت مخفیانه و در انزوا فعالیت می‌کنند» (National Endowment for Democracy, 2020). این یعنی اینکه آمریکا به‌صورت نظام‌مند در امور کشورها و ملت‌های دیگر دخالت می‌کند و مخصوصاً برای ایران و سرزمین‌های اسلامی خاورمیانه به سازمان‌هایی که در راستای اسلام‌هراسی فعالیت می‌کنند، پول می‌رساند.* این موضوع، این شک را تقویت می‌کند که تا احتمال ۹۰درصد بنیاد برومند از NED هم بودجه دریافت می‌کند.

بعد از این بررسی‌ها به این نتیجه می‌رسیم که سازمانی اسلام‌ستیز که پشتیبانان مالی‌اش فعالیت‌های اسلام‌هراسانه و ضدایرانی دارند، برای مسلمانان کار خیرخواهانه انجام نمی‌دهد. به همین دلیل نتایج نظرسنجی «نگرش ایرانیان به دین» نه تنها اعتبار علمی ندارد، بلکه سایر نظرسنجی‌های مؤسسۀ «گمان» و نتایجش نیز مشکوک و تردیدآمیز و نامعتبرند.

سخن پایانی

اینکه آمار «گمان» بی‌اعتبار و دروغ‌آمیز است، قابل‌انکار نیست و باید نسبت‌به این دروغ‌گویی واضح خود پاسخ‌گو باشد؛ اما منکر این نیستیم که افکار و توهمات الحادی در سطح جامعه وجود دارند؛ از قضا افکار الحادی همیشه وجود داشته‌اند؛ منتها در سالیان اخیر و مخصوصاً از دهۀ ۹۰ شمسی، یعنی از سال ۱۳۹۰ با گسترش هرچه‌بیشتر اینترنت و فناوری، افکار الحادی نیز گسترش بیشتری یافته‌اند؛ اما اینکه بگوییم هفت‌هشت‌میلیون ملحدِ فقط علمی، یعنی آتئیست‌ها فارغ از ملحدین دیگر داریم، به نظر می‌رسد که آمار متوهّمانه‌ای باشد؛ بلکه قطعاً از این‌ها کمترند. برای اثبات این گفته باید در بحثی دیگر این موضوع را بررسی کرد و در اینجا مجالی وجود ندارد.

ان‌شاءالله که افکار الحادی تا بدین‌جا که با مبارزۀ رسانه‌ای مسلمانان و داعیان عزیز تا حد خوبی حداقل در فضای مجازی کمتر شده، کمتر نیز شود و ریشۀ الحاد به‌کلی از کشورمان برچیده شود. آمین.

والسلام‌علیکم‌ورحمةالله‌وبرکاته

نگارنده: نوید نوری

ر.ک نوید نوری، «نظرسنجی «گَمان»؛ دروغی خوشایند برای دشمنان اسلام»، نشریۀ نسل نو، ش۱، ۳۰آذر۱۳۹۹.

<https://t.me/Nasl_e_Now>

پی‌نوشت:

* ممکن است بیندیشید که سازمانی مثل NED فعالیت‌های دموکراتیک می‌کند؛ اما اینجا گفته‌ایم که فعالیت‌های اسلام‌هراسانه دارد. نمونه‌های بسیاری وجود دارند که سازمان‌هایی مثل NED به‌بهانۀ حقوق‌بشر و... در راستای اسلام‌هراسی فعالیت می‌کنند؛ مثلاً در ترویج همجنس‌بازی می‌کوشند یا می‌خواهند حقوق زنان را آن‌طور که قبول دارند ترویج کنند که همه، مصداق بارز اسلام‌هراسی در کشورهای خود مسلمانان است؛ یعنی به‌عبارتی «حقوق‌بشر بهانه است، اصل اسلام نشانه است!»

افراد زیادی نیز مانند عمار ملکی هستند که با سرسپردگی به نهادهای اسلام‌هراس غربی در این راستا فعالیت دارند؛ افرادی مثل رضا پهلوی، فرح پهلوی، مسیح علی‌نژاد، علی جوانمردی، امیرعباس فخرآور و... معروف‌ترین‌های این جماعت‌اند و رؤیا و لادن برومند، شادی صدر، فاطمه حقیقت‌جو، سیدمحمد حسینی، حسین باستانی و... هم از کسانی‌اند که بسیار در رسانه‌ها مطرح‌اند؛ اما به‌اندازۀ کسانی که نام بردیم، شهرت ندارند.

پانوشت:

۱. مؤسسۀ گمان (۱۳۹۹)، «گزارش نظرسنجی دربارۀ "نگرش ایرانیان به دین"» (قابل‌دسترسی در وبگاه مؤسسۀ گمان (گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان)، آخرین بازنگری ۶مهر۱۳۹۹).

<https://gamaan.org/wp-content/uploads/2020/08/GAMAAN-survey-on-religiosity-in-Iran-Persian.pdf>

۲. گمان - گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان (۱۳۹۹)، در تلگرام [کانال]، دسترسی ۶شهریور۱۳۹۹، در نشانی:

<https://t.me/gamaanresearch/57>

۳. بنیاد عبدالرحمن برومند، وبگاه تخصصی (آخرین بازنگری ۶مهر۱۳۹۹).

<https://www.iranrights.org/fa/center>

4. History (American TV network), Specialized website (last review 27September2020).

<https://www.history.com/topics/religion/zoroastrianism>

5. Time Magazine, Specialized website (last review 27September2020).

<http://content.time.com/time/world/article/0,8599,1864931,00.html>

6. English Wikipedia, Specialized website (last review 27September2020).

<https://en.m.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_Zoroastrian_population>

۶. مؤسسۀ فرهنگی و اطلاع‌رسانی تبیان، وبگاه تخصصی (آخرین بازنگری ۱۳مهر۱۳۹۹).