در بهار سال ۱۹۵۴، رسانهها با هیجان دور آخرین اختراع آزمایشگاههای بل جمع شدند: یک سلول خورشیدی مبتنی بر سیلیکون که میتوانست انرژی خورشید را بهطور کارآمد به جریان الکتریکی تبدیل کند. این اختراع بهعنوان طلوع عصر جدیدی جشن گرفته شد و گزارشگران اعلام کردند که تمدن به زودی با انرژی بیپایان خورشید کار خواهد کرد. اما این رویا یک مشکل داشت، زیرا اولین سلول خورشیدی تجاری با قیمتی حدود ۳۰۰ دلار به ازای هر وات به فروش میرسید، یعنی با نرخ فعلی، خرید یک واحد به اندازهای که بتواند یک خانه را تأمین کند، بیش از یک میلیون دلار هزینه داشت. اما امروز، در بسیاری از کشورها، انرژی خورشیدی ارزانترین شکل تولید انرژی است و از سوختهای فسیلی مانند زغال سنگ و گاز طبیعی پیشی گرفته است. میلیونها خانه مجهز به پنلهای خورشیدی روی سقف هستند و بیشتر این واحدها در ۷ تا ۱۲ سال اول هزینههای خود را جبران میکنند و پس از آن به صرفهجویی بیشتر ادامه میدهند. پس چگونه انرژی خورشیدی تا این حد مقرونبهصرفه شد؟
قانون منابع انرژی تجدیدپذیر آلمان (EEG): در سال ۲۰۰۰، آلمان با معرفی این قانون، سیاستگذاری پیشرویی را در زمینه انرژیهای پاک آغاز کرد. این قانون با تضمین قیمت خرید انرژی تجدیدپذیر تولید شده توسط شهروندان، انگیزهای قوی برای سرمایهگذاری در پنلهای خورشیدی ایجاد کرد.
یارانهها و معافیتهای مالیاتی: بسیاری از کشورها با ارائه یارانهها، وامهای کمبهره و معافیتهای مالیاتی، هزینههای اولیه نصب پنلهای خورشیدی را کاهش دادند و این فناوری را برای خانوارها و کسبوکارها مقرونبهصرفهتر کردند.
اهداف انرژی تجدیدپذیر: تعیین اهداف ملی و بینالمللی برای استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، مانند توافق پاریس، فشار مثبتی بر کشورها برای سرمایهگذاری در انرژی خورشیدی وارد کرد.
نرخ پرداخت برای این برق به شدت یارانهای بود و گاهی به چهار برابر قیمت بازار میرسید. چندین کشور دیگر به زودی از مثال آلمان پیروی کردند و سیاستها و مشوقهای مشابهی را برای افزایش استفاده از انرژی خورشیدی در کشور خود اجرا کردند. این موضوع تقاضای بیسابقهای برای پنلهای خورشیدی در سراسر جهان ایجاد کرد. تولیدکنندگان توانستند تولید را افزایش داده و به روشهایی نوآورانه دست یابند که هزینهها را کاهش میداد. در نتیجه، قیمت پنلهای خورشیدی کاهش یافت در حالی که بازدهی آنها افزایش پیدا کرد.
طور کامل یک خانه را تأمین کند، و این واحد مسکونی دیگر میلیونها تومان هزینه ندارد. در ایالات متحده در سال ۲۰۲۲، هزینه متوسط یک واحد خورشیدی سقفی برای مصرفکنندگان بین ۱۷,۰۰۰ تا ۲۳,۰۰۰ دلار بود. این قیمتها تنها بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ بیش از ۶۰٪ کاهش یافت. پس چقدر میتوانید با استفاده از انرژی خورشیدی صرفهجویی کنید؟ صاحبان خانههای مجهز به انرژی خورشیدی میتوانند حدود ۱,۵۰۰ دلار در سال در قبضهای انرژی خود صرفهجویی کنند، که معادل صرفهجویی خالص ۱۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ دلار در طول عمر واحد است. صرفهجویی ماه به ماه بسته به میزان نور مستقیم خورشید که پنل شما دریافت میکند، شرایط آب و هوایی و قیمت برق در محل زندگی شما متفاوت است.
حتی اگر تصمیم به نصب پنلهای خورشیدی بگیرید، سقف خانه شما باید از نظر جهت و زاویه شیب، شرایط خاصی را داشته باشد تا این سرمایهگذاری ارزشمند باشد. در حالی که این سیستمها معمولاً از طریق کاهش هزینههای انرژی، هزینههای خود را جبران میکنند، قیمت اولیه خرید و نصب پنلهای خورشیدی میتواند بالا باشد. با این حال، چندین شرکت مدلهای اجارهای انرژی خورشیدی را ارائه دادهاند که در آنها هزینههای مواد، نصب و نگهداری سیستمهای سقفی تأمین میشود.
صاحبان خانهها میتوانند برق تولید شده توسط پنلها را با نرخ ثابتی که معمولاً کمتر از قیمت شرکتهای محلی است، خریداری کنند. با این حال، بسیاری از افراد بهدنبال راهحلهای مبتنی بر جامعه هستند که به محلههای کامل اجازه میدهد از استفاده از انرژی خورشیدی سود ببرند. اروپا میزبان بیش از ۷۰۰۰ انجمن انرژی محلی است که در آن اعضای محلی بهطور جمعی در توربینهای بادی و پنلهای خورشیدی سرمایهگذاری میکنند تا شبکه محلی خود را تأمین کنند.
در سال ۲۰۰۵، شهر وولهاگن آلمان یک تعاونی ۸۰۰ نفری از شهروندان ایجاد کرد که بهطور مشترک ۲.۸۴ میلیون دلار سرمایهگذاری کردند تا ۲۵٪ از شرکت انرژی محلی را خریداری کرده و برنامه انرژیهای تجدیدپذیر آن را گسترش دهند. امروز، توربینها و پنلهای آنها انرژی کافی برای تأمین نیازهای شهر و حتی بیشتر تولید میکنند. انرژی مازاد به شهرهای همسایه فروخته میشود و سود حاصل از آن دوباره در جامعه سرمایهگذاری میشود. برای بسیاری، جذابیت انرژی خورشیدی فراتر از صرفهجویی است. خانههای مجهز به این سیستمها در برابر اختلالات و قطعیهای شبکه برق مقاومتر هستند، علاوه بر این، انرژی خورشیدی نقش کلیدی در کاهش کربن شبکه انرژی ایفا میکند.
در اخر....
انرژی خورشیدی به انگلیسی (solar energy) از یک فناوری گرانقیمت و آزمایشی به مقرونبهصرفهترین و گستردهترین شکل انرژی، گواهی بر نوآوری، سیاستگذاری و تلاش جمعی است. معرفی قانون منابع انرژی تجدیدپذیر آلمان در سال ۲۰۰۰ نقطه عطفی بود که تقاضای جهانی برای پنلهای خورشیدی را افزایش داد و به تولیدکنندگان امکان داد تا تولید را گسترش داده و هزینهها را کاهش دهند. امروزه، انرژی خورشیدی نه تنها مقرونبهصرفه است، بلکه نقش کلیدی در مبارزه با تغییرات اقلیمی و افزایش تابآوری انرژی ایفا میکند. هرچند چالشهایی مانند دسترسی ساکنان اجارهنشین و هزینههای اولیه نصب پنل های خورشیدی همچنان وجود دارند، راهحلهای نوآورانهای مانند اجاره پنلهای خورشیدی و پروژههای انرژی جامعهمحور، دسترسی به انرژی پاک خورشیدی را دموکراتیزه میکنند. با پیشرفت فناوری خورشیدی و دسترسی بیشتر به آن، این فناوری نویدبخش آیندهای پاکتر، پایدارتر و مستقل از نظر انرژی برای جوامع در سراسر جهان است.
