مشخصه اصلی افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته عبارت از احساس مهم بودن به صورت افراطی،فقدان همدلی و احساس خود بزرگ بینی و منحصر به فرد بودن است اما پشت پرده این ظواهر عزت نفس شکننده وجود دارد و آنها را در مقابل حتی کوچک انتقادها آسیب پذیر هستند.
به طور معمول توانایی های خود را بیش از اندازه برآورد میکنند و مهارت های خود را بزرگ جلوه میدهند. مغرور و پر مدعا به نظر می‌رسند و با شادمانی تصور میکنند که دیگران ارزش درستی برای کوشش آنها قایلند و هرگاه تمجیدی را که فکر میکنند سزاوارند را دریافت نمی کنند ممکن است شگفت زده شوند.انتظار دارند دیگران رفتار خاصی با آنها داشته باشند و آنها حق دارند که هر کاری که دوست دارند انجام بدهند و احساس حق به جانب بودن و استحقاق داشتن آنها بسیار به چشم می‌آید.آنها انتقاد پذیر نیستند و با انتقاداتی که از آنها می شود خوب کنار نمی آیند و اگر کسی از آنها ایراد بگیرد به شدت خشمگین می شوند یا ممکن است نسبت به انتقاد کاملاً بی تفاوت به نظر برسند.افراد مبتلا به این اختلال میخواهند همه کارها همانطور که آنها میخواهند پیش برود و بسیاری اوقات دوست دارند به شهرت و ثروت برسد ، ممکن است نسبت به اینکه تا چه اندازه کارها را خوب انجام میدهند و تا چه اندازه توسط دیگران مورد احترام قرار می گیرند اشتغال ذهنی داشته باشند.روابط میان فردی آنها پرتنش است و به علت عدم رعایت قوانین متعارف حاکم بر رفتار ممکن است دیگران را به شدت عصبانی کنند. بهره کشی از دوستان و سایر افراد در روابط میان فردی موضوعی رایج است.آنها نمی‌توانند همدلی نشان بدهد و اگر هم به دروغ دلسوزی نشان میدهند صرفاً برای رسیدن به اهداف خودخواهانه خودشان است. به علت عزت نفس شکننده ای که دارند در مقابل افسردگی آسیب پذیر هستند.مشکلات میان فردی،مشکلات شغلی،طرد و تحویل نگرفته شدن ،از دست دادن جزو استرس هایی هستند که در اثر رفتار خود افراد خودشیفته به وجود می آید و همه اینها استرس هایی هستند که افراد خودشیفته کمتر از همه قادر به کنار آمدن با آنها هستند.
اختلال شخصیت خودشیفته مزمن است و در مقابل درمان مقاومت می کنند،بیماران مبتلا به این اختلال به طور دائم باید با حملات که به خودشیفتگی آنها وارد می‌شود علتشان رفتار و تجربه زندگی خود آنهاست کنار بیایند ،فرایند پیر شدن برای آنها غیر قابل تحمل است زیرا این افراد به زیبایی،نیرو و سایر صفات جوانی اهمیت میدهند و به شیوه نابجا و ناصحیح به آنها می چسبد بنابراین مقایسه با سایر گروه ها در مقابل بحران های میانسال آسیب‌پذیرتر هستند.
افرادی که به این بیماری مبتلا هستند خود از اینکه خودشیفته هستند خبر دارند اما آن را عیب نمی دانند، به همین دلیل برای درمان آن اقدامی نمی کند. آنها معمولاً از طرف اطرافیان و خانواده خود برای درمان ارجاع داده می شوند.روش درمانی برای همه افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته یکی نیست با این وجود، درمان می تواند کمک کننده باشد. اولین و بهترین درمان اختلال شخصیت خودشیفتگی، روان درمانی است. در موارد شدید، دارو ممکن است تجویز شود.این اختلال بین مردان شیوع بیشتری دارد.
تقریباً در همه جوانب زندگی خود احساس خود بزرگ بینی (رفتار یا خیال)دارد و نیاز به تعریف و تمجید دیگران دارد اما خودش همدلی ندارد.
این وضعیت از اواخر نوجوانی و قبل از اوایل بزرگسالی شروع شده است و در شرایط مختلف وجود دارد.
1)احساس میکند فردی مهم است و احساس بزرگ منشی دارد.استعداد ها و موفقیت های خود را بزرگ جلوه می دهد و انتظار دارد دیگران او را فردی بسیار خوب و مهم بدانند.
2)دائم درباره موفقیت،قدرت،هوش،زیبایی یا عشق ایده آل خیالبافی می کند.
3)باور دارد فردی خاص است و تافته جدا بافته است و فقط کسانی که خودشان افراد خاصی و سطح بالا هستند می توانند او را درک کنند یا فقط باید با چنین افرادی رفت و آمد داشته باشد.
4)نیازمند تحسین افراطی است.
5)همیشه حق به جانب است و فکر میکند هر کاری بخواهد می تواند انجام دهد.
6)در روابط میان فردی استثمارگر است و از دیگران سوء استفاده می کند.
7)همدلی ندارد ولی نمی خواهد احساسات و نیازهای دیگران را متوجه شود و به رسمیت بشناسد.
8)به دیگران حسادت می کند یا فکر میکند دیگران به او حسادت میکنند.
9)رفتارها یا نگرش‌های تکبرآمیز و خودخواهانه دارد.
