پارانوئید( paranoid personality disorder)نوعی اختلال شخصیت است که مشخصه اصلی آن شکاکیت و عدم اعتماد به دیگران به طور فراگیر و غیر قابل تغییر است.آنها مسئولیت احساسات خود را به عهده نمیگیرند و دیگران را مقصر میدانند.آنها معمولا بداخلاق،تحریک پذیر و خشمگین هستند.تقریبا همیشه فکر میکنند که دیگران به طرق مختلف میخواهند از آنها بهره کشی کنند یا به آنها ضرر برسانند. آنها به طور فراوان و بدون توجیه وفاداری یا قابل اعتماد بودن همسر،دوستان،آشنایان را زیز سوال میبرند. تمایل دارند تا واقعیت را نادیده بگیرند و تئوری‌ها یا حدس و گمان‌های پراکنده خود را به عنوان واقعیت تصور کنند.افراد مبتلا هیجانات خود را برونی سازی میکنند و از مکانیسم فرافکنی استفاده میکنند،آنها امیال و هوسهای شدید و افکاری را که نمیتوانند در مورد خودشان قبول کنند به دیگران منسوب میکنند.
نرخ شیوع این اختلال بین 2% تا 4% میباشد.مبتلایان به این اختلال به به ندرت خودشان به دنبال درمان میروند معمولا به اصرار و فشار کارفرمایان یا همسران مراجعه میکنند.شیوع آن در مردان بیش از زنان است و در سنین نوجوانی و در اوایل بزرگسالی شروع میشود.
معمولا افراد مبتلا به پارانوئید سخت به درمانگر خود اعتماد میکنند اما بهترین روش درمانی برایشان روان درمانی میباشد البته داروهایی مثل دیازپام و داروهای آنتی سایکوتیک هم در بعضی بیماران مفید واقع شده است.
همچنین این اختلال ممکن است در خویشاوندان افراد مبتلا به اسکیزوفرنی اندکی بیشتر شیوع داشته باشد گرچه شماری از روانشناسان معتقد هستند که این اختلال ریشه در کودکی دارد.
1)بدبینی و عدم اعتماد دائمی به دیگران.
2)فرد فکر میکند دیگران از او سواستفاده میکنند یا آسیب می رسانند.
3)فکر و ذکرش دائما مشغول شک و تردید های ناموجه درباره وفاداری و قابل اعتماد بودن نسبت به دیگران است.
4)به دردودل کردن با دیگران تمایلی ندارم .
5)حرفهای بی منظور و مهربانانه دیگران و رویدادهای خنثی را با رویدادهای تحقیرآمیز یا تهدید آمیز تقلی میکند.
6)به طور دائم کینه نگه میدارند .
7)حملاتی را علیه شخصت و آبروی خود کشف میکند که برای دیگران مشخص و آشکار نیست و به سرعت با عصبانیت و یا حمله متقابل به آنها واکنش نشان میدهد.
8)به طور مکرر و بدون توجیه منطقی شک میکند.
این بی اعتمادی صرفا در طول اسکیزوفرنی،یکی از اختلالات دوقطبی یا افسردگی عمده به همراه خصوصیات پسیکوتیک یا یک اختلال روانی دیگر روی نمیدهد و نمیتوان آنرا به آثار فیزیولوژیک یک عارضه پزشکی دیگر نسبت داد.
