تعریف محیط کشت : محیطی است که سلول را تحت شرایط کنترل شده و خارج از محیط طبیعی خود رشد می دهیم.
به طور کلی این محیط شامل یک پلیت یا ظرف مناسب با یک بستر است که مواد مغذی ضروری (اسید های آمینه ، کربوهیدرات ها، ویتامین ها)، عامل رشد، هورمون ها، گازها (O2،Co2) و محیط فیزیو شیمیایی (PH،بافر فشار اسمزی،دما) را تنظیم می کند.
اکثر سلول ها برای رشد نیاز به بستر مصنوعی دارند که میتوان با استفاده از محیط های کشت مناسب به طور نامحدود سلول را کشت داد و از آنها برای موارد صنعتی، دارویی،تحقیقاتی و…. استفاده کرد.
محیط کشت (Growth medium) محیط دارای مایع یا ژل می باشد که به منظور رشد دادن میکروب‌ها، یاخته‌ها یا حتی گیاهان کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
محیطهای کشت به طور کلی شامل دو دسته هستند:
محیط کشت سلولی(cell culture): که در آن از یاخته‌های ویژه‌ای استفاده می‌نمایند که از گیاهان و حیوان‌ها به دست آمده‌اند.
کشت میکروبیولوژی (microbiological culture): که به ویژه به منظور رشد دادن میکروب‌ها (شامل باکتری ها، قارچ ها و …) استفاده می‌گردد، از رایج ترین انواع کشت میکروبیولوژی میتوان به نوترینت آگار و نوترینت براث اشاره نمود.
حال اگر بخواهیم بیشتر وارد جزئیات شویم، می توان محیط های کشت را از نظر ترکیب شیمیایی و دارا بودن مواد غذائی یا مواد باز دارنده به این صورت نیز دسته بندی کرد که محقق باید با توجه به پروژه خود یکی از آن ها را انتخاب کند.
۱– محیط کشت انتخابی (Selective) :
این محیط ها برای جدا کردن یک یا دسته هاایی از میکروارگانیسمها بکار میروند و به علت دارا بودن مواد بازدارنده، از رشد میکروارگانیسمهای ناخواسته جلوگیری میکنند. مانند محیط برد بارکر جهت جدا کردن استافیلوکوکوس اورئوس و یا محیط S.S برای سالمونلا و شیگلاو یا محیط دارای نمکهای صفراوی برای جدا کردن کلی فرم ها.
این محیط ها برای رشد باکتری های مطلوب بهینه شده اند. در این محیط ها تنها باکتری های مورد نظر رشد می یابند. برای مثال اگر یک ارگانیزم به آنتی بیوتیک خاصی مثل آمپی سیلین یا تتراسیکلین مقاوم باشد میتوان این آنتی بیوتیک را به محیط کشت اضافه نمود، در این صورت سایر سلول های حساس به این آنتی بیوتیک قادر به رشد نخواهند بود.
۲– محیطهای کشت غنی کننده (Enrichment) :
این محیط ها معمولا در مواردی به کار میروند که تعداد میکروارگانیسم مورد جستجو در نمونه غذائی کم بوده و یا به علت وجود زیاد میکروارگانیسمهای دیگر جدا کردن آن با اشکال مواجه است.
این محیط ها با ترکیب خاص خود از نظر pH و مواد غذائی امکان رشد برای میکروارگانیسم مورد نظر را فراهم می کند، مانند محیط گوشت پخته برای جدا کردن استافیلوکوکوس اورئوس. این محیط شامل نیازهای غذایی پیچیده مورد نیاز برای رشد میکروارگانیزم می باشد .
بنا بر تعریف دیگر اگر به محیط کشت کامل موادی نظیر خون یا سرم به میزان ۵ یا ۱۰ درصد اضافه کنیم محیط کشت غنی بدست می آید که میتوان به محیط کشت بلاد اگار و محیط کشت شکلات اگار اشاره نمود.
۳– محیط های کشت افتراقی (جدا کننده) (Differential) :
محیط هایی هستند که میکروارگانیسمهای مختلف در آن ویژگیهای خاص خود را نشان میدهند، مانند محیط های خون دار که در آن نمونه های همولیتیک و غیر همولیتیک از هم جدا می شوند و محیط مک کانکی آگار که در آن کلی فرمهای تخمیر کننده لاکتوز پرگنه های قرمز می دهند . در حالی که باکتریهای رودهای که قادر به تخمیر لاکتوز نیستند مانند سالمونلا پرگنه های بی رنگ به وجود می آورند.
مک کانکی آگار نوعی محیط افتراقی جامد برای متمایز کردن جمعیت زیادی ازمیکروبها است. این محیط اهمیت کاربردی زیادی در شناسایی تخمیرکننده های لاکتوز، پاتوژن های روده ای گرم منفی و جلوگیری ازرشد باکتریهای گرم مثبت دارد.
برای سفارش اینترنتی درخواست های خود می توانید با شماره های فوق تماس بگیرید.
دفترمرکزی فروش تهران : 44045418 – 021 (زمان اداری)
واتساپ و تلگرام : 09394453175 (زمان اداری و پایان زمان اداری)
ایوزین متیلن بلو آکار نوعی محیط کشت افتراقی است که برای تشخیص و جداسازی باکتری های میله ای روده ای کرم منفی استفاده می شود. همجنین ایوزین متیلن بلو آکار مانع از رشد باکتری های کرم مثبت می شود. مبنای افتراق در این محیط بکارکیری دو رنک شاخص یعنی ایوزین و متیلن بلو‘است که متمایزکننده تخمیرکننده های لاکتوز ازارکانیسمهای فاقد توانایی تخمیر لاکتوز می باشد. در این محیط باکتری های تخمیر کننده لاکتوز دارای کلنی هایی با مرکز تیره هاشیه ای شفاف خواهند بود در حالیکه ارکانیسم هایی که نمیتوانند لاکتوز را تخمیرکنند کلنی های کاملا بی رنگ خواهند داشت.
مانند محیط کشت نوترینت اگار (nutrient agar) یا نوترینت براث(nutrient broth) و این محیط ها حاوی کلیه مواد لازم برای رشد باکتری ها هستند و فاقد مواد ضد میکروبی اند.
۵– محیط کشت اختصاصی :
در این محیط فقط یکسری باکتری های خاص می توانند رشد کنند و از رشد باکتریهای دیگر جلوگیری می شود.
مانند محیط کشت مانیتول اگار که استاف اورئوس بیماریزا در ان رشد می کند و یا محیط کشت سالمونلا- شیگلا که برای جدا سازی باکتریهای فوق از انترو باکتریاسه به کار می رود.
استاف (stoph) شامل:
۱- چاپمن استون اگار(c.s.a)
۲- مانیتول سالت اگار(m.s.a)
۳- برد پارکر
۶–محیط کشت انتقالی :
برای جلوگیری از ازبین رفتن مقداری از میکرو ارگانیسم های موجود در نمونه ای که مدتی طول میکشد تا از محل گرفتن نمونه به ازمایشگاه برسد بکار می رود مثل محیط استوارت(stuart) .
برای سفارش اینترنتی درخواست های خود می توانید با شماره های فوق تماس بگیرید.
دفترمرکزی فروش تهران : 44045418 – 021 (زمان اداری)
واتساپ و تلگرام : 09394453175 (زمان اداری و پایان زمان اداری)
