خانواده درمانی واژه ای است كه به روش های كار با خانواده های دارای مشكلات زیستی ، روانی- اجتماعی اطلاق می شود . خانواده درمانی به ویژه در جوامعی كه فرهنگی خانواده – محور دارند ( مانند جامعه ایران ) می تواند كاربرد وسیعی داشته باشد . همچنین وضعیت جامعه ما به عنوان جامعه ای كه فرآیند گذار را تجربه می كند و در آن نقش ها در حال دگرگونی هستند توجه جدی به خانواده درمانی را ضروری می سازد .
روان درمانی خانواده ارائه خدمت به منظور بالا بردن احساس وحدت ، انس و آرامش و رحمت و مودت در خانواده است . مشاوران خانواده پس از كسب تجربه روی تعداد زیادی از خانواده ها به این نتیجه رسیدند كه خانواده درمانی یك روش نیست ، بلكه یك بینش خاص در مورد مشكلات انسانی است . مشاور خانواده مشكلات هر فرد را در رابطه با خانواده اش مورد مطالعه قرارمی دهد .
مشاوره خانواده معتقدند كه مشكلات فرد ناشی از روابط او با دیگران است و منظوراز دیگران در نظر اول خانوادة وی می باشند. بنابراین درمان فردی هم نوعی مداخلة درمانی در خانواده است . این توجیه غلط است كه ما در خانواده درمانی به این دلیل كه چون فرد بیمار است به درمان او بپردازیم و برای درمان او اقدام كنیم . درمانگر به جای آنكه برای تغییر دادن فرد بكوشد ، هدفش دگرگون كردن رفتارهای حاكم بر روابط اعضای خانواده است .
دیدگاه فردی با دیدگاه خانواده درمانی كاملا متفاوت است كه ما به پاره ای از این تفاوت ها اشاره می كنیم :
1- دیدگاه درمان فردی به گذشتة فرد اهمیت می دهد و در این دیدگاه اعتقاد بر این است كه گذشتة فرد وضعیت فعلی او را به وجود آورده است . در حالیكه خانواده درمانی وضعیت فعلی را مورد توجه قرار میدهد و برای تغییر آن اقدام می كند . مشاور خانواده وضعیت گذشته را زمانی مورد بررسی قرار می دهد كه در تغییر وضع حاضر كمك كند .
2- درمانگر معتقد به درمان فردی ، فرد را بعنوان مشكل را بیمار می پذیرد و كوشش میكند مشكل او را درمان كند ، درحالیكه مشاور خانواده از كاربرد كلمة ‹‹ بیمار›› پرهیز می كند و منظور او از مراجع ، فردی است كه علائم اختلال دارد كه در رابطه با خانواده مورد بررسی قرار میگیرد .
3- دیدگاه فردی در پی تشخیص ناراحتی فرد و تعیین نوع بیماری یا مشكل است و هدفش كمك به مراجع برای رفع مشكل یا درمان بیماری است ، در صورتیكه خانواده درمانگر پس از كسب اطلاعات مختصری ، كار درمان را در رابطه با تغییر جو حاكم بر خانواده شروع می كند . مشاور خانواده خود را جدا از وضع بیمار نمید اند . او خودش و بیمار و كلیه اعضای خانواده و شبكه خویشاوندی را در بروز مشكل و درمان آن دخیل و سهیم می داند .
4- مشاور خانواده سعی می كند از آشكار نمودن عواطف مخرّب و خصومت افراد خانواده با یكدیگر پرهیز كند و بعلاوه مسائل خانواده ها را یكسان نمی بیند . لذا ممكن است درمانگر كارخود را با تمام اعضای خانواده شروع كند و بعد به اقتضای هر مورد با یك عضو و یا زن و شوهر و یا هر تركیب دیگر مصاحبه كند .
منبع: خانواده درمانی چیست
