دیوار، سرویس خدمات الکترونیک اقتصادی به تازگی گزارشی از فعالیت‌های خود در سال 98 منتشر کرده است. بعد از گذشت هفت سال از فعالیت دیوار، بیش از 35 میلیون نفر از ساکنان شهرها و روستاهای دور و نزدیک به این بازار آنلاین جذب شده‌اند تا دادوستد را آسان‌تر از گذشته به انجام رسانند؛ فروش کالاهای تولیدی، خرید کالاهای کارکرده و نو، دریافت و ارائه خدمات گوناگون، همه به دور از دست‌های واسطه. در سال گذشته،270 هزار آگهی روی دیوار حک شد؛ 37 درصد بیشتر از سال قبل آن. کاربران دیوار، در این سال بیش از 98 میلیون آگهی منتشر کردند، یعنی از حدود 143 میلیون آگهی درخواستی، ۹۸ میلیون و ۷۵۴ هزار و ۵۱۴ مورد، تایید و منتشر شد. با افزایش شمار کاربران بازار، حالا می‌توان از گزارش آماری دیوار، رد دغدغه‌های کاربران و تاثیر دیوار بر اقتصاد، کسب‌وکارها و البته محیط زیست را گرفت.
خانه، خودرو و وسایل خانه؛ محبوب‌ترین‌های دیوار
بر اساس گزارش سالانه دیوار، در سال ۱۳۹۸ بیش از ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار آگهی مسکن در این سایت منتشر شده که خرید، فروش و اجاره خانه، آپارتمان و ویلا در سراسر کشور را در خود جای می‌دهد. استفاده از این بازار آنلاین برای جست‌وجوی ملک‌واملاک چنان باب‌شده که ۹۶ درصد از بازار آنلاین مسکن در سال ۹۸ متعلق به دیوار بوده و فقط در حدود ۲۲.۲ درصد کل آگهی‌های اجاره مسکن در تابستان ۹۸ مربوط به کاربران شهر تهران است. دسته وسایل نقلیه هم با اختلاف ۴۰۰ هزار آگهی، در جایگاه دوم دسته‌های محبوب قرار گرفته است. کاربران ۱۶ میلیون و ۴۰۰ هزار آگهی خودرو منتشر کرده‌اند، نزدیک به ۵۹ درصد این آمار، مربوط به خودروهای سواری بوده و این سایت ۱۹.۳ درصد معاملات بازار خودروی تهران را پوشش داده است. دسته «وسایل مربوط به خانه» هم سومین دسته پرآگهی دیوار است. ۱۶ میلیون و ۳۰۰ هزار آگهی در آن منتشر شده و ارزش کل لوازم به فروش رفته به هزار و 700 میلیارد تومان رسیده است. نکته قابل توجه این آمار، افزایش 143 درصدی این دسته نسبت به سال 97 است که تصویری از کاهش واردات و تغییر شرایط اقتصادی کاربران را در یک سال گذشته به نمایش می‌گذارد.
از سوی دیگر در حالی که خریدوفروش همه دسته‌ها مثل همیشه در بهمن‌ماه اوج گرفته، با پیش‌روی ویروس کرونا، شمار آگهی‌ها در این ماه نسبت به سال قبل، افت قابل توجهی داشته است.
تسهیل‌گری برای کسب‌وکارها
دیوار با حذف دلالان و ارائه محیطی با کاربری آسان، کارکردن را تسهیل کرده تا کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک فرصتی برای معرفی و ارائه محصولات و خدماتشان داشته باشند. در سال ۹۸ نزدیک به ۳۱ میلیون آگهی از سوی کسب و کارهای مختلف انتشار یافت که برابر یک سوم کل آگهی‌های دیوار است. بر اساس تعریف دیوار کسب و کار فعال یعنی کاربری که به طور متوسط در هر ماه حداقل دو آگهی ثبت شده از یک شهر در یک دسته ثابت داشته باشد. این نسبت البته در شهرهای مختلف متفاوت است. تعداد این افراد به ترتیب در تهران، خراسان رضوی، خوزستان، فارس و اصفهان از دیگر شهرها بیشتر بوده است. در سال 98 به طور مستقیم و غیرمستقیم زمینه اشتغال 447 هزار و 27 نفر فراهم شده است. اگرچه تعداد این کارآفرینان که 795 نفر آنها از پرسنل شرکت هستند، تنها نزدیک به 6 درصد نسبت به سال قبل‌تر افزایش داشته، اما استفاده از روش آنلاین هزینه مبادله را تا حد زیادی کم‌کرده است.
درگزارش دیوار همچنین به حضور ۳۵ درصدی کاربران زن اشاره و اینطور نتیجه‌گیری شده که 40 درصد زنان بالای 15 سال در کشور کاربر این بازار آنلاین هستند و در عین حال گفته‌شده که رقم 12 میلیونی کاربران، تقریبا دوبرابر نرخ 16 درصدی اشتغال رسمی زنان است. اما مقایسه تعداد کاربران فعال و نیمه‌فعال دیوار با آمار اشتغال زنان در جامعه، مقایسه‌ای اشتباه به نظر می‌رسد چرا که در این گزارش مشخص نشده چه تعدادی از زنان فروشنده کالای تولیدی‌اند.
علاوه بر فروش ۸۹۰ هزار قطعه الکترونیکی دست دوم در فضای بازار و فواید اقتصادی آن، استفاده دوباره از این محصولات به کاهش تولید زباله‌های خطرناک کمک کرده است. این قدم مهمی در راستای حفاظت از محیط زیست است. گزارش دیوار با اشاره به رشد تعداد آگهی‌های این سایت در سال 98 نتیجه می‌گیرد که ارزش صنعت کالای دست دوم هم با افزایش چشمگیری همراه بوده است. در کنار اینها بهره‌گیری از فضای آنلاین به جای چاپ آگهی، هزاران درخت را نجات می‌دهد و استفاده دوباره از وسایل به جای خرید محصول نو، از به هدررفتن آب جلوگیری می‌کند.
اما این تنها اتفاق محیط زیستی دیوار نیست. در حالی که در سال‌های گذشته خرید و فروش گونه‌های حیات وحش در فضای اپلیکیشن و سایت دیوار انتقادات زیادی به همراه داشته است، در سال 98 با قرارگیری بیش از 9 هزار کلید واژه محیط زیستی در فهرست ممنوعه، دیوار از آگهی‌های خرید و فروش حیات وحش پاک شود و در گزارش دیوار پیداست که در کنار حذف هزاران آگهی گوناگون به دلایلی چون غیرمجاز بودن کالا و خدمات یا دستور پلیش امنیت اخلاقی،4800 آگهی به دستور سازمان حفاظت محیط زیست حذف شده است. این روند با همکاری محیط زیست و پلیس فتا به اوج خود رسید و بعد از چندین مکاتبه و جلسه، در نهایت تیرماه امسال فروش گونه‌های حفاظت شده در دیوار ممنوع شد. بر اساس تغییرات اعمال‌شده تازه، معامله گونه‌های حفاظت شده با نام واقعی غیرممکن شده اما باز هم امکان دورزدن فیلترها و نظارت‌ها وجود دارد.
با همه پیگیری‌ها برای بهبود بستر آنلاین مبادلات اقتصادی در دیوار و بستن راه متخلفان، اما جای میراث فرهنگی در تلاش‌های چندساله دیوار خالی است و گزارش سالانه هم نشانی از آن ندارد. همین حالا در بخش سرگرمی و فراغت و زیرشاخه کلکسیون و سرگرمی دیوار، در دو بخش اشیای عتیقه و سکه، تمبر و اسکناس، چندین شی و سکه تاریخی به طور غیرقانونی به فروش گذاشته شده است. در سال‌های پیش هم فروش غیرقانونی ریتون هخامنشی، پایه ستون و اشیای تاریخی دیگر پای سازمان میراث فرهنگی (وزارتخانه امروزی) را برای کنترل متخلفان به ماجرا باز کرده بود اما برخوردهای موردی نتوانسته راه را بر دزدان تاریخ ببندد. با اینکه براساس قانون مجازات اسلامی، هرگونه کاوش غیرقانونی و تبلیغ برای حمل و فروش آثار تاریخی ممنوع بوده و خرید و فروش این آثار بدون مجوز وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ممکن نیست، فروش آثاری که ادعا می‌شود، «زیرخاکی» و «عتیقه» اند ادامه دارد؛
سکه زمان اردشیر اول ساسانی به قیمت توافقی، بطری ساسانی 50 میلیون تومان، مدال یادبود احمدشاه هفت میلیون و 500 هزار تومان، مهره پارتی به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته می‌شود.
انتظار می‌رود همانطور که سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با متخلفان این حوزه با دیوار همراه شده، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هم وارد گود شود.
