اگر به دنبال یکی از مناقشه برانگیزترین فیلم های جشنواره فیلم فجر ۹۹ امسال میگردید، به هیچ وجه تماشای فیلم منصور را از دست ندهید. فیلمی که تا همین الان بیشتر از منتقدان سینما، کارشناسان امور نظامی و سیاسی دربارهاش نظر دادهاند و اگر در ایده و فکر جاری در پشت آن عمیق میشود، جا دارد برای تحلیلهای فرامتنی پیچیده.
نویسنده، تدوینگر و کارگردان: سیاوش سرمدی، تهیهکننده: جلیل شعبانی، مدیر فیلمبرداری: مجید گرجیان، موسیقی: علیرضا کهن دیری، بازیگردان: کیومرث مرادی، بازیگران: محسن قصابیان، حمیدرضا نعیمی، علیرضا زمانینسب، سید جواد هاشمی، قاسم زارع و لیندا کیانی.
عجیب است که تعدادی از کلیدیترین خیابانها و بزرگراههای تهران به یاد چهرههای مهم و ماندگار دوران جنگ نامگذاری شده اما احتمالا عموم مردم درباره این شخصیتها اطلاعات چندانی ندارند و چیز زیادی درباره جنبههای مختلف زندگی آنها نمیدانند. از جمله شهید منصور ستاری که یکی از مهمترین نامها در صنعت هوا و فضای کشور است و بیشک در دفاع مقدس نقشی به شدت تاثیرگذار و راهبردی داشته.
منصور زندگی شهید ستاری را در دوران جنگ دنبال میکند و تلاشهایی که در زمینه احیا و توسعه نیروی هوایی کشور داشته و موانع متعددی که با آنها روبهرو شده. علاوه بر اینکه صرف پرداختن به یکی از مهمترین مردان ارتش در دوران جنگ در نوع خودش مایه کنجکاوی است، تحلیلی که منصور از جایگاه و تاثیر یک نخبه در سیستم ارائه میدهد کاملا جای بحث دارد و بیربط به وضعیت کنونی کشور نیست.
سیاوش سرمدی که در دو دهه گذشته بهعنوان مستندسازی کاربلد و حرفهای شناخته شده، برای اولین بار روی صندلی کارگردانی یک فیلم داستانی نشسته و در این راه به سراغ همکارانی باانگیزه و خلاق در پشت صحنه رفته. سرمدی نوشتن فیلمنامه و تدوین فیلم منصور را هم خودش انجام داده. علاوه بر این تسلط بر روی جنبههای مختلف از تالیف یک اثر، تحقیق گسترده درباره سوژه فیلم هم دیگر عادتی است که سرمدی با خودش از سینمای مستند به این پروژه آورده اما آنچه کیفیت نهایی فیلم را تعیین میکند، اول میزان باز بودن دست فیلمساز در پرداختن به جنبههای مختلف سوژه با توجه به حساسیتها و محدودیتهای امنیتی و سیاسی است و دیگری میزان سازگاری رویکرد و تجربه مستندسازی سرمدی با تولید یک اثر قصهگو و دراماتیک. جلوی دوربین هم خبری از ستارهها نیست. در عوض محسن قصابیان، بازیگر باسابقه تئاتر و مجری تلویزیون در سالهای دور، در نقش اصلی فیلم حضوری چشمگیر دارد.
با وجود ایدهپردازی و روایت حسابشده، مهمترین مشکل فیلم منصور این است که برای رسیدن به جاهطلبیهای مدنظرش امکانات اجرایی کافی نداشته و به همین دلیل در بعضی جنبههای فنی و هنری قابل تحسین و در مواردی ضعیف جلوه میکند. اما آنچه که مدام به عطش تماشاگر برای ادامه دادن به تماشای فیلم دامن میزند، روایت فیلم از رویارویی کاراکتر اصلی با شخصیتهای حقیقی و کلیدی نظام سیاسی کشور و حضور او در حاشیه و متن رویدادهای تاریخی است که همین موجب میشود تماشای فیلم برای علاقهمندان به تاریخ معاصر کارکردی فراسینمایی پیدا کند.
ادامه دارد.....
منبع: فیلیمو شات