برای هواداران فیلم‌های نولان تماشای یک اثر مبتکرانه و گیج‌کننده دیگر از او تعجب‌آور نیست. تازه‌ترین فیلم کریستوفر نولان، انگاشته یا تنت (با عنوان اصلی «Tenet») با کش‌وقوس‌های فراوانِ نشئت گرفته از شیوع ویروس کرونا، بالاخره در سپتامبر ۲۰۲۰ اکران شد. «انگاشته» اثری نبوغ‌آمیز، مهیج و سراسر اکشن است اما برای درک آن، باید حتماً تمام هوش و حواس خود را در اختیار فیلم بگذارید. نولان با پیچ‌وتاب‌های فراوان شما را به یک بازی دعوت کرده است؛ آیا می‌توانید بفهمید چه کسی در حال حرکت رو به جلو در زمان است و داستان چه کسی رو به گذشته روایت می‌شود؟ آیا می‌دانید دقیقاً چه اتفاقی در حال رخ دادن است؟ ما در این مطلب سعی داریم شما را در رسیدن به پاسخ این سؤالات یاری کنیم. پس در تحلیل و نقد فیلم تنت «انگاشته» با فیلیمو شات همراه باشید.
کریستوفر نولان با ساخت فیلم «تلقین» (با عنوان اصلی «Inception») و «میان‌ستاره‌ای» (با عنوان اصلی «Interstellar») نشان داده بود که خلاقیتی مثال‌زدنی برای درگیر کردن ذهن مخاطب دارد. دیدگاه‌های مختلفی در مورد آثار او وجود دارد و فیلم جدیدش نیز از این قاعده مستثنی نیست. خلاصه داستان فیلم «تنت» را شاید تا به حال بارها خوانده باشید: «یک مأمور مخفی برای جلوگیری از آغاز جنگ جهانی سوم درگیر ماجرایی خطرناک و وابسته به زمان می‌شود.» نقش ابرقهرمان داستان که جاسوس سازمان CIA است را جان دیوید واشنگتن بازی می‌کند؛ او وارد بازی پیچیده‌ای با یک دلال اسلحه به نام آندری ساتور (با نقش‌آفرینی کنت برانا) شده و سازمانی مرموز به نام «تنت» به او کمک می‌کند.
اولین چیزی که توجه تماشاگران را جلب می‌کند، صدای بلند صحنه‌های اکشن است. نولان علاقه زیادی دارد که مخاطبانش را در چنین صحنه‌هایی با صداهای بلند غافل‌گیر کند اما «انگاشته» بیشتر از آثار قبلی او شامل سکانس‌های اکشن است. همین موضوع باعث شده تا تماشاگر به‌صورت پیوسته صدای انفجار بشنود؛ بوووم! اتفاقی هولناک رخ داد. بوووم! لحظه‌ای شوکه‌کننده در فیلم نشان داده شد. بوووم! یک قایق تندرو در حال حرکت است. اگرچه برخی از این صداها به‌جا و به موقع استفاده شده‌اند اما برای مثال در صحنۀ معمولی شلیک گلوله روی قایق تندرو، این صدا واقعاً متناسب نیست.
کریستوفر نولان همیشه یکی از هواداران پروپاقرص فیلم‌های «جیمز باند» بوده و این علاقه به‌وضوح در فیلم «تنت» مشهود است. البته او یک فیلم جیمز باندی نساخته اما هیجان و حسی که تماشای «انگاشته» به تماشاگر می‌دهد دقیقاً مشابه فیلم‌های «جیمز باند» است. او در مصاحبه‌ای گفته است: «از مدت‌ها قبل از ساخت فیلم «تنت»، هیچ‌کدام از فیلم‌های «جیمز باند» را ندیدم؛ نمی‌خواستم تماشای آنها روی فیلم تأثیر بگذارد، بلکه می‌خواستم خاطرات و احساساتم نسبت به آن ژانر، الهام‌بخش من باشند.»
«انگاشته» هیچ کم و کاستی در مسائل فنی و اجرایی ندارد. تمام اعضای تیم، به خصوص هویته ون هویتما (فیلمبردار) و جنیفر لیم (تدوین‌گر فیلم) خود را به خوبی با تفکرات نولان وفق داده‌اند. عملکرد هنرپیشگان نیز رضایت‌بخش است. عملکرد آنها وقتی ستودنی است که بدانیم نولان از بازیگران شخصیت‌های اصلی خواسته تا یاد بگیرند دیالوگ‌هایشان را به شکل معکوس ادا کنند. این موضوع برای کنت برانا دشوارتر هم بوده چرا که او باید این کار را با لهجه روسی انجام می‌داده است.
نولان با قاطعیت تمام گفته بود که فیلم جدیدش راجعبه سفر در زمان نیست. صحنه‌هایی در فیلم وجود دارند که یک کاراکتر چیزهایی را به کاراکتر دیگر توضیح می‌دهد و هربار می‌گوید اگر کاملاً آن را متوجه نمی‌شوی، مشکلی نیست. مثلا در یکی از سکانس‌ها، لارا (با بازی کلیمانس پوزی که ما را به یاد مأمور کیو (Q) در فیلم‌های «جیمز باند» می‌اندازد) جان دیوید واشنگتن (جیمز باند فیلم نولان) را با گلوله‌هایی آشنا می‌کند که در زمان رو به عقب حرکت می‌کنند. لارا می‌گوید: «سعی نکن درکش کنی. این سفر در زمان نیست، این یه فناوریه که میتونه آنتروپی یک شئ رو معکوس کنه.» به عبارت دیگر، کریستوفر نولان می‌خواهد به ما بگوید که «انگاشته»، «بازگشت به آینده» (فیلم علمی تخیلی رابرت زمکیس با عنوان اصلی «Back to the Future») نیست. داستان فیلم کاملاً جدی است؛ جلوگیری از آغاز جنگ جهانی سوم. قهرمان فیلم می‌پرسد: «این جنگ جهانی یه جور هولوکاست هسته‌ایه؟» لارا پاسخ می‌دهد: «نه، بدتره.»
کریستوفر نولان دو بار برای فیلم‌های «یادگاری» (با عنوان اصلی «Memento») و «تلقین» (با عنوان اصلی «Inception») نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین فیلمنامه شده است. علاوه بر این، یک نامزدی بهترین کارگردانی برای فیلم «دانکرک» (با عنوان اصلی «Dunkirk») و دو نامزدی بهترین فیلم برای «تلقین» و «دانکرک»، کارنامه او در آکادمی اسکار را تشکیل داده‌اند. جدیدترین فیلم او، «انگاشته»، یکی از موردانتظارترین فیلم‌های سال ۲۰۲۰ بود؛ اثری که پس از اکران‌های محدود بین‌المللی توانسته بیش از ۱۰۰ میلیون دلار فروش داشته باشد. اگرچه این مبلغ در حدواندازه‌های نولان نیست اما با توجه به شرایط پاندمی کرونا، رقم قابل‌ملاحظه‌ای محسوب می‌شود.
«انگاشته» کمک زیادی به تجارت توزیع سینمایی فیلم‌ها کرد و باعث شد این صنعت دوباره رونق پیدا کند. استودیوهای دیگر هم از این موضوع منفعت زیادی بردند زیرا افرادی که برای دیدن «انگاشته» به سینما رفته بودند احتمالاً به سینما رفتن در شرایط کرونا عادت خواهند کرد و افراد دیگری را هم به تماشای آثار سینمایی تشویق خواهند کرد. این یعنی حتی اگر شاهد موج جدید کرونا و قرنطینه خانگی در پاییز و زمستان امسال باشیم، نولان و استودیو برادران وارنر تمام سعی خود برای زنده نگه‌داشتن سینماها را انجام داده‌اند.
محض اطلاع، استودیو برادران وارنر «انگاشته» را در لس‌آنجلس اکران نکرده است. نمایش‌های خصوصی در شهر لس‌آنجلس (پرجمعیت‌ترین شهرستان آمریکا) مجاز نیستند؛ اگرچه برخی از تهیه‌کنندگان و روزنامه‌نگاران مستقل دستورهای بهداشتی را برای دیدن «انگاشته» نادیده گرفته‌اند. بسیاری از منتقدین برای تماشای فیلم، رنج سفر به شهر یا ایالتی دیگر را تجربه کرده‌اند. آیا زحمت سفر و تماشای فیلم در شرایطی نه‌چندان عادی بر نظر آنها مؤثر بوده است؟ حتماً همین طور است. اضطراب ناشی از خطر کرونا هنگام تماشای فیلم در کنار مردم را هم در نظر بگیرید. استودیو برادران وارنر تصمیم گرفت تا از اکران فیلم در سینماهای درایو-این (سینماهای ماشین‌رو) جلوگیری کند و این نیز به آسودگی خیال منتقدان برای تماشای «انگاشته» لطمه زد.
منبع: فیلیمو شات
