هک رشد (Growth Hacking) یک میانبر برای توسعه و بازاریابی محصول است. در گذشته بازاریابی محصول براساس شهود افراد و با روش‌های کلاسیک انجام می‌شد اما در محیط‌های استارتاپی به دلیل محدودیت زمان و منابع، روش‌های کلاسیک نمی‌توانستند به طور کامل پاسخگو باشند. پاسخ‌های کیفی بدون تحلیل دقیق اطلاعات کارساز نبودند و باعث گمراهی کسب‌وکار می‌شدند. گاهی ممکن بود این پاسخ‌ها درست باشد اما اغلب تکرارپذیر نبوند و نمی‌شد از آنها در زمینه‌های دیگر استفاده کرد. در حقیقت نگاه سنتی به محصول و روش‌های توزیع آن، سبب شکل‌گیری روش‌های بازاریابی کلاسیک شده است. در گذشته فرآیند ایجاد یک محصول تا توزیع آن و استفاده توسط کاربر (و حتی بازخورد دادن احتمالی) خیلی طولانی بود اما امروزه محصولات دیجیتال در لحظه در حال تغییر هستند و بازخورد کاربران به صورت آنلاین قابل مشاهده است. این تغییر در محصول و روش‌های توزیع بستر شکل‌گیری روش‌های جدید بازاریابی را فراهم کرد. تئوری‌های جدید مثل ناب (Lean) این تفکر را در میان بنیانگذاران استارتاپ‌ها ایجاد کرد که ابتدا به فکر رشد باشند و سپس سرمایه‌گذار بیابند.
اینکه محصول بتواند کاربر جذب کند و فروش مناسبی داشته باشد موضوع کلیدی برای حفظ یک استارتاپ است. هک رشد به دنبال ایجاد راه‌های خلاقانه است که با استفاده از تفکر تحلیلی و ابزارهای نوین، رشد سریعتر و کم‌هزینه‌تری را رقم بزند. به عنوان مثال در روش‌های سنتی برای تبلیغ محصولات فیزیکی، بازاریابان به دنبال جذب مخاطبان از طریق رسانه‌ها (مثلا تبلیغات در تلویزیون و رادیو) یا بیلبوردها (که اغلب گرانقیمت هستند) بودند. بنابراین نیاز بود هزینه زیادی برای مصارف بازاریابی کنار گذاشته شود اما در نگاه هک رشد، فصل مشترک بازاریابی خلاق، نرم‌افزارهای کمکی و تحلیل داده و تست منجر به یافتن راه‌های اثرگذار بر روی مشتری شد که با صرف هزینه کمتر و با بازدهی بیشتر مخاطبان را به خود جذب می‌کند. در هک رشد به‌جای استفاده از روش‌های کلیشه‌ای تبلیغات (Push، ارائه تبلیغ به کاربر و فروش تهاجمی) از راهکارهای نوین (Pull، ایجاد اشتیاق در کاربران برای درگیر شدن با برند) استفاده می‌شود.
هکر رشد جایگزین بازاریاب نیست و فعالیت آنها با یکدیگر متفاوت است. تمرکز هکر رشد بر رشد استارتاپ است و در مراحل اولیه که بودجه محدود و بازار نسبت به محصول ناآگاه است، مفیدتر خواهد بود. هک رشد سریعتر و هوشمندانه‌تر و از طریق کانال‌های ارتباطی اثربخش‌تری، مشتریان را به سوی محصول جذب می‌کند. یک هکر رشد خوب ابزار را می‌شناسد و بر مخاطب تمرکز می‌کند. زمان کافی برای شناخت بازار و رقبا صرف می‌کند و سعی می‌کند با تحلیل داده‌ها، آینده کسب‌وکار را پیش‌بینی کند. هکر رشد ایده‌های جدید را می‌یابد و در یک زمان حداقلی (مثلا یک هفته) تست می‌کند. تلاش او رشد است و اگر از یک روش نتیجه نگیرد راه‌های دیگر را پیگیری می‌کند. تمام این فرآیندها با رصد دقیق کاربران و داده‌ها همراه است و اگر به درستی انجام شود سبب رشد سریع استارتاپ خواهد شد.
این مطلب در جام‌جم: magiran.com/n3805701
