هوش مصنوعی و قابلیت‌های آن چند وقتی است که اخبار را به خود اختصاص داده‌اند و همه به دنبال استفاده از آن در راستای درآمدزایی و کاهش ساعات کاری خود هستند البته بعضی هم به آن به چشم سرگرمی نگاه می‌کنند. در این میان تنها عده کمی هستند که واقعاً می‌توانند از قابلیت‌های این تکنولوژی بهره ببرند. در این مقاله قصد دارم به کلید کار با هوش مصنوعی، یعنی پرامپت (Prompt) بپردازم و نکات مهم در استفاده از آن را عنوان کنم.
به بیان ساده پرامپت زبان مشترک میان شما و هوش مصنوعی برای برقراری ارتباط و دریافت خروجی مدنظرتان است. این زبان مشترک می‌تواند به‌صورت پرسش سؤال، توضیح درخواست، کد و حتی بیان یک مثال باشد.
انواع هوش مصنوعی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که باتوجه‌به نحوه تعامل کاربر و نوع پرامپت استفاده شده، خروجی‌های متفاوتی داشته باشند. پس این شما هستید که باید با ارائه اطلاعات، جزئیات کافی و نوشتن یک پرامپت استاندارد مشخص کنید که AIچه خروجی با چه سطح کیفی ارائه دهد.
جالب است بدانید که هوش مصنوعی با نگهداری اطلاعات مربوط به پرامپت‌ها و تحلیل آنها می‌تواند به‌مرور به درک بالاتری از درخواست‌های کاربران برسد و پروسه پاسخگویی را آسان‌تر، سریع‌تر و کاربردی‌تر پیش ببرد.
برای درک بهتر اهمیت پرامپت در ابتدا باید بدانید که هوش مصنوعی به دریایی از اطلاعات دسترسی دارد. از سوی دیگر آموزش‌دیده تا با استناد به این اطلاعات خروجی‌هایی به شکل متن، ترجمه، تصویر، ویدئو و حتی صدا به کاربران تحویل دهد. این پرامپت است که برای هوش مصنوعی مشخص می‌کند باید چه اطلاعاتی را از میان اقیانوس دیتای خود انتخاب کند و سپس در چه فرمتی و با چه ویژگی‌هایی به کاربر ارائه دهد.
درصورتی‌که یاد بگیرید چطور یک پرامپت خوب بنویسید، می‌توانید از مزایای زیر به هنگام کار با هوش مصنوعی بهره‌مند شوید.
· درک قصد شما توسط AIو دریافت یک پاسخ دقیق و مفید
· صرفه‌جویی در زمان و منابع
· بهینه‌سازی تجربه به‌عنوان کاربر و افزایش عملکرد هوش مصنوعی به‌عنوان یک ماشین در حال یادگیری
· تصمیم‌گیری سریع‌تر و صحیح‌تر بر اساس خروجی‌های دریافتی از AI
نکته: اگر شما از هوش مصنوعی در بیزینس خود استفاده می‌کنید، آموزش پرامپت نویسی به کارمندانتان، تأثیر بسزایی در افزایش عملکرد سازمانی خواهد داشت.
هنگامی که شما پرامپت یا درخواست خود را برای هوش مصنوعی عنوان می‌کنید، فرایند تجزیه‌وتحلیل ساختار کلمات پرامپت، معنای کلمات، وابستگی آنها و مفهوم پشتشان آغاز می‌شود. باتوجه‌به خروجی به‌دست‌آمده از این تحلیل، AIاز بانک اطلاعاتی خود استفاده کرده و پاسخی مرتبط ارائه میدهد. جالب است بدانید که هوش مصنوعی از طریق تعامل با کاربران و نظراتی که از آنها در خصوص نوع پاسخگویی، اشتباهات و عملکرد خود می‌گیرد؛ می‌تواند فرایند تجزیه‌وتحلیل و ارائه خروجی را بهبود ببخشد. درست مانند کودکی که با چند بار انجام‌دادن یک کار و راهنمایی بزرگ‌ترهای خود، بالاخره شیوه درست اجرای کار را یاد می‌گیرد.
نکته: باتوجه‌به این نکته سعی کنید با هوش مصنوعی تعامل بیشتری داشته باشید. ایرادات پاسخ‌های ارائه شده را دقیق عنوان کنید. بدین ترتیب خودتان در نهایت سود خواهید کرد!
متناسب با این شیوه عملکرد، اگر می‌خواهید که AI دقیقاً همان چیزی را که می‌خواهید بادقت بالا تولید نماید، باید از پرامپتی دقیق و خاص استفاده کنید. به‌عنوان‌مثال پرامپت (یک مقاله در مورد هوش مصنوعی) نتیجه‌ای خیلی کلی به شما تحویل میدهد درصورتی‌که پرامپت (یک مقاله 1000 کلمه‌ای در مورد کاربرد هوش مصنوعی در زندگی دانش‌آموزان ابتدایی با لحن عامیانه که برای استفاده معلمان نوشته شده باشد) می‌تواند نتیجه دقیق و مفیدتری در اختیارتان قرار دهد.
در نگاه اول پرامپت فقط یک‌زبان تعامل میان کاربر و هوش مصنوعی به نظر می‌رسد؛ اما سازندگان هوش مصنوعی برای این زبان تعاملی، قابلیت‌ها و مزایای بیشتری در نظر گرفته‌اند که شما می‌توانید به‌خصوص در سطح سازمانی، از آنها استفاده کنید.
پرامپت یک نقشه مسیریابی است. شما با یک پرامپت خوب، هوش مصنوعی را مستقیماً به همان مغازه‌ای می‌فرستید که می‌خواهید؛ به‌جای اینکه هوش مصنوعی در بازار به دنبال مایحتاج شما چرخ بزند.
شما می‌توانید با استفاده از پرامپت ها به هوش مصنوعی آموزش دهید که در برابر هر سؤال، چه اطلاعاتی ارائه دهد. این قابلیت برای مدیریت سرویس چت با مشتریان بسیار مناسب خواهد بود. هوش مصنوعی در این موقعیت نه‌تنها سرعت پاسخگویی را افزایش میدهد؛ بلکه هزینه‌هایتان را نیز به شکل چشمگیری کاهش خواهد داد.
اگر از هوش مصنوعی به‌عنوان یک دستیار استفاده می‌کنید، این قابلیت پرامپت ها مختص شما است. با استفاده از پرامپت می‌توانید برای هوش مصنوعی مشخص کنید که همواره باید با چه لحن و ویژگی‌های ثابتی پاسخ شما را بدهد.
به‌عنوان‌مثال اگر شما یک نویسنده خبری هستید کافی است پرامپتی بر مبنای پاسخ‌های خلاصه، رسمی و با اشاره به منابع، برای AI تنظیم کنید. بدین شکل هوش مصنوعی همیشه این نکات را برای پاسخگویی به شما رعایت می‌کند.
معلمان می‌توانند از پرامپت هوش مصنوعی برای درک بهتر دانش‌آموزان خود و ارائه آموزش‌های شخصی‌سازی‌شده استفاده کنند. به‌عنوان‌مثال ابهامات و اشتباهات دانش‌آموز به شکل یک پرامپت از هوش مصنوعی پرسیده می‌شود و در ادامه از آن خواسته می‌شود موضوع را با درنظرگرفتن این مسائل توضیح دهد. توضیح ارائه داده شده حاوی دقیقاً همان نکاتی است که دانش‌آموز به‌خوبی درک نکرده است. این شیوه روند آموزش را به شکل تأثیرگذاری بهینه خواهد کرد.
اگر قصد دارید هوش مصنوعی را در اختیار کودکانتان قرار دهید و یا اگر تعصبات اخلاقی – اعتقادی زیادی دارید، می‌توانید از همان ابتدا با استفاده از یک پرامپت، هوش مصنوعی را متوجه شرایط بکنید تا در ادامه از دریافت پاسخ‌ها اذیت نشوید.
به‌عنوان‌مثال طی یک پرامپت از هوش مصنوعی بخواهید پاسخ‌های خود را بدون درنظرگرفتن محتواهای خشونت‌آمیز، جنسی و... ارائه دهد.
هوش مصنوعی در چند سال اخیر باتوجه‌به استقبال کاربران و توسعه مهندسین، پیشرفت‌های خیلی خوبی داشته است. نمونه قابل‌لمس آن افزایش درک و سرعت پاسخگویی به زبان فارسی است. با وجود این پیشرفت‌ها همچنان می‌توان ردپای اشتباهات زیادی را در روند کار هوش مصنوعی مشاهده کرد که اغلب آنها به دنبال استفاده از پرامپت های اشتباه و غیراصولی ایجاد می‌شوند. در ادامه به چند نمونه از این موارد اشاره خواهیم کرد.
اصطلاح (AI hallucinations) یا توهم هوش مصنوعی به مواقعی گفته می‌شود که اطلاعات غلط به‌واسطه شیوه ارائه، درست به نظر می‌رسند. این مشکل در واقع به دلیل نبود منطق در انواع هوش مصنوعی اتفاق می‌افتد. هوش مصنوعی سؤال را تحلیل می‌کند و سپس با درکی که از همبستگی معنی کلمات به دست آورده است، پاسخ را ارائه میدهد. حال اگر سؤال یا پرامپت مبهم عنوان شده باشند، هوش مصنوعی به درک درستی نمی‌رسد.
به‌عنوان‌مثال شما از عبارت (پیتزای من چسبندگی کافی ندارد، برای افزایش چسبندگی و کش‌آمدن آن باید چیکار کنم؟) به‌عنوان یک پرامپت استفاده می‌کنید. هوش مصنوعی با ایجاد تناسب معنایی میان چسبندگی، خاصیت چسب و کش‌آمدن به معنی اتصال قوی‌تر به شما پیشنهاد میدهد تا کمی چسب به مواد اولیه پیتزای خود اضافه نمایید. درصورتی‌که اگر پرامپت خود را مشابه (پنیر پیتزای من به‌اندازه کافی کش نمیاد، باید برای افزایش کشسانی پنیر توی پیتزا چیکار کنم؟) می‌نوشتید احتمالاً پاسخ دقیق‌تری دریافت می‌کردید.
اگر پرامپت شما مشخصاً نیاز را عنوان نکند، هوش مصنوعی جوابی گنگ و در اغلب موارد نامربوط ارائه میدهد.
به‌عنوان‌مثال (امروز هوا آفتابیه، میخوام برم خونه خالم، به نظرت ترافیکه؟) یکی از گنگ‌ترین درخواست‌هایی است که هوش مصنوعی توی رودربایستی یک‌سری عبارات نامفهوم و بی‌ربط برای خالی نبودن عریضه به‌عنوان پاسخ آن ارائه میدهد.
متأسفانه، در حال حاضر نوشتن پرامپت استاندارد برای عوام مردم که دانش تخصصی ندارند، کاری دشوار است. البته در آینده با رشد توانمندی‌های هر چه بیشتر هوش مصنوعی فرایند پرامپت نویسی آسان‌تر می‌شود. اکنون هم می‌توان با پرسش‌های چندمرحله‌ای در خصوص موضوع هدف و سپس درخواست جمع‌بندی اطلاعات از هوش مصنوعی و یا حتی اعلام این نکته که چندان در موضوع تخصص ندارید تا حد زیادی این مشکل را رفع کرد.
همان‌طور که اشاره کردیم هوش مصنوعی از رفتار کاربران یاد می‌گیرد؛ بنابراین حجم زیادی از پرامپت ها که حاوی سوگیری‌های اعتقادی، سیاسی و نژادی هستند یا به مسائل بی‌اخلاقی می‌پردازند، می‌توانند هوش مصنوعی را به انحراف بکشانند. در حال حاضر برای مقابله با چنین مسئله‌ای بسیاری از کلمات و موضوعات برای هوش مصنوعی فیلتر شده‌اند.
نکته: رفتار بعضی از کاربران با هوش مصنوعی شبیه به افرادی است که با سخت‌کوشی به کودکان فحش یاد می‌دهند.
امیدوارم تا به اینجا در مورد چیستی پرامپت، شیوه عملکرد و اهمیت آن به‌خوبی توضیح داده باشم. در ادامه می‌توانید نکاتی را که به شما برای نوشتن یک پرامپت خوب کمک می‌کنند، مشاهده نمایید.
باید این نکته را بدانید که هر هوش مصنوعی باتوجه‌به قابلیت‌های خود و فرمتی که محتوا تولید می‌کند، زبان تعاملی یا پرامپت خاص خود را خواهد داشت.
از ابتدا بدانید که چه پاسخی از هوش مصنوعی شما را راضی می‌کند و سپس ویژگی‌های آن پاسخ را در پرامپت خود جای دهید. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل تعداد کلمه، لحن، فرمت، مخاطب هدف، محل انتشار و مواردی ازاین‌دست باشد.
برای زمینه‌سازی و رسیدن به درک مشترک با هوش مصنوعی زمان بگذارید. این بدین معنی است که ابتدا اطلاعاتی در خصوص حوزه کاری خود، برند، هدف و موضوع اصلی به هوش مصنوعی ارائه دهید و سپس درخواست مربوطه را بپرسید.
به‌عنوان‌مثال اگر یک متن دعوت‌نامه برای مشتریان خود می‌خواهید. ابتدا برند خود، لحن آن، حوزه فعالیت، مخاطبان هدف، موضوع دعوت و دیگر جزئیات را شرح دهید و حتی اگر ممکن است یک نمونه قابل‌قبول نیز ارائه دهید و در نهایت متن دعوت‌نامه را درخواست کنید.
تا جایی که می‌توانید در خواست خود را با جزئیات عنوان کنید. حتی اگر پاسخ هوش مصنوعی با خواست شما یکی نبود نیز، با بیان جزئیات دلیل مناسب نبودن آن را ذکر کنید. جزئیات بیشتر مانع از اشتباه هوش مصنوعی خواهد شد. به یاد داشته باشید هوش مصنوعی نمی‌تواند ذهن شما را بخواند البته (هنوز) نمی‌تواند.
پیش از نوشتن پرامپت با گشتی داخل نت کلمات کلیدی مربوط به موضوع درخواست خود را پیدا کنید و سپس با استفاده از آنها پیش بروید. این نکته به افزایش دقت و سرعت پاسخگویی هوش مصنوعی کمک می‌کند.
سعی کنید از جملات کوتاه برای پرامپت نویسی کمک بگیرید. بیان دقیق درخواست و جزئیات آن، نباید با زیاده‌گویی و تکرار بیش از حد اشتباه گرفته شود. از سوی دیگر به‌هیچ‌عنوان از آرایه‌های ادبی مانند استعاره، کنایه، ضربه المثل و به‌خصوص تضاد در درخواست خود استفاده نکنید.
دقت کنید که متن پرامپت شما نباید مشابه سؤالات تستی باشد چرا که قابلیت پاسخگویی هوش مصنوعی بدین شکل محدود خواهد شد. بهتر است از سؤالاتی که جواب‌های تشریحی دارند، کمک بگیرید.
به‌عنوان‌مثال به‌جای سؤال (آیا سیگار برای سلامتی ضرر دارد)، سؤال (مزایا و معایب سیگار بر روی سلامتی چیست) را عنوان کنید.
ممکن است همه این جزئیات و فراگیری یک‌دفعه ای هوش مصنوعی شما را ترسانده باشد؛ اما باید بدانید که هوش مصنوعی به‌هیچ‌عنوان تعامل شما را مورد قضاوت و تمسخر قرار نمی‌دهد. به کار با هوش مصنوعی مانند برقراری تعامل با یک کودک باهوش نگاه کنید. شاید در تلاش‌های اول نتوانید توجه او را جلب کنید؛ اما با ادامه‌دادن حتماً می‌توانید زبان مشترک خود را بسازید.
