استفاده از مقاطع فولادی در ساخت و ساز به دلیل ماهیتی که دارند اجتناب ناپذیر است. استحکام بالا در این مقاطع سبب شده که در تمامی ارکان ساختمان آهن آلات نقش مهمی ایفا کنند. هر اندازه که از مصالح مستحکمی مانند بتن در سازه استفاده شود، نمی توان در برابر بارهای کششی و خمشی مقاومت کافی را به دست آورد. احتمالا درباره کاربرد میلگرد مطالب متنوعی شنیده اید، حال باید بدانید میلگرد تقویتی چیست و چه کاربردی در ساختمان دارد.
بخش های مختلفی در سازه وجود دارد که نیازمند استقامت بیشتر است. ستون ها و فونداسیون از زمره محل هایی هستند که نیاز به مقاوم سازی با میلگرد تقویتی است. استفاده از میلگرد تقویتی برای مقاوم سازی ساختمان بسیار حیاتی است. گرچه بتن مقاومت فشاری خوبی دارد اما در مقابل کشش و خمش ضعیف است، به همین دلیل درون آن را میلگرد گذاری می کنند. این نوع میلگرد به دلیل خواص فنی فوق العاده ای که دارد مقاومت کششی بتن را به میزان زیادی بالا برده تا در زمان تکان های شدید از آن محافظت کند.
میلگردهای تقویتی می توانند تا زاویه 180 درجه خم کاری شوند. استفاده از آن ضعف سازه را به مقدار قابل توجهی برطرف می کند و در مقابل پدیده هایی نظیر زلزله مقاومت ایجاد می کند. این محصول با نورد گرم تولید می شود و به صورت آج دار و بدون آج در دسترس است.
پی یا فونداسیون بنیان اصلی ساختمان را تشکیل می دهد و برای تحمل بارهای سازه‌ای و توزیع نیروها بر روی زمین ایجاد می گردد. رسالت اصلی این بخش جلوگیری از ریزش سازه است. بار کلی مجموعه نظیر اسکلت، ستون ها، تاسیسات، سنگ و سیمان، ادوات تزئینی و … به فونداسیون انتقال پیدا می‌کند. برای افزایش آستانه تحمل نیروهای ایستایی و دینامیکی این بخش از میلگردهای تقویتی در ساختار آن استفاده می شود که از همان ابتدا بر اساس استاندارد رایج محاسبه و به همان میزان مشخص شده برش و خم کاری می گردد و در کنار میلگرد های معمولی در پی به کار برده می شود.
دیوارهای برشی از قطعات برشی ساخته می شوند و وظیفه خنثی کردن نیروی های جانبی وارد شده بر سازه در مواقع بادهای شدید و زلزله را بر عهده دارند. طبق آیین نامه جدید ساختمان سازی می بایست دیوارهای خارجی مهاربندی شوند. استفاده از میلگردهای تقویت کننده در این دیوارها نقش مهمی در جلوگیری از شکست آن دارد. البته باید در نظر گرفت که به کار گیری تقویت میلگردی، بتن ریزی مناطق نزدیک به فونداسیون ساختمان را سخت تر می کند.
دیواربرشی دیوار بتنی مسلح شده با میلگردهای افقی و قائم بوده و به عنوان یک دیوار سازه‌ای در مقابل نیروهای جانبی نظیر زمین لرزه و باد ایجاد مقاومت می کند.
مهمترین بخش سقف تیرچه محسوب می شود که نیروهای کششی را متحمل می شود. به منظور مقاوم سازی این بخش با صلاح دید طراح می توان به آن میلگرد تقویتی اضافه نمود. میلگردهایی که به منظور قوی تر شدن تیرچه بلوک استفاده می شود می بایست کاملا درون بتن مدفون شوند. فاصله این میلگرد با یکدیگر بایستی طبق چارچوبی از پیش تعیین شده باشد تا حداکثر تاثیر را در استحکام بخشی داشته باشد. طبق آيين نامه ساختمانی براي از سيمان رده c35 بر روی ميلگرد تيرچه پيش تنيده بايد استفاده شود. معمولا از 1 تا 5 عدد میلگرد آجدار در تيرچه استفاده می شود.
باید توجه نمود که حداکثر فاصله تیرچه های سقف از یکدیگر نباید از 70 سانتی متر متجاوز باشد، همچنین ضخامت بتن پوششی بالای تیرچه می بایست ضخامتی بیش از 5 سانتی متر داشته باشد. به منظور کنترل کیفیت تیرچه نمونه گیری از آن صورت می گیرد. بدین صورت که از هر پنج هزار متر تولید کارخانه باید یک نمونه تصادفی جدا و مورد آزمایش قرار می گیرد.
باید توجه کرد که میلگردهای طولی از نوع A3 و میلگردهای عرضی از آنالیز A2 انتخاب می شوند. A3 سختی بیشتری دارد و به سختی نیز خم می شود، به همین دلیل امکان شکست آن وجود دارد. در مقابل، انتخاب میلگرد عرضی به صورت A2 به دلیل ویژگی خم پذیری بهتر آن است. میلگردهای عرضی قابل اعتماد تر هستند.
توانایی خواندن نقشه های ساختمانی مهارت مهمی است که که تمامی افرادی که به نوعی شغل مرتبط با ساختمان سازی دارند می بایست آن را یاد بگیرند. داشتن درک درست از نقشه های ساختمانی کمک می کند تا اصول کار به بهترین شکل اجرا شود. مراحل اجرای میلگرد تقویتی نیز دارای نقشه بندی است تا پیمان کار به راحتی آن را پیاده سازی کند.
تعداد، قطر خارجی و طول میلگرد نمادهای مهمی هستند که نقشه های ساختمانی برای شناسایی و اجرای صحیح آن در پروژه مشخص کرده است. در نقشه ها شماتیک نقشه به صورت زیر نامگزاری می شود:
AØB@C
A: تعداد میلگرد
Ø: نماد قطر
B: قطر میلگرد
@: نماد
C: فاصله میلگردها نسبت به یکدیگر
برای مثال درج 14Ø25@10 معرف 14 عدد میلگرد با قطر 25 است که هرکدام 10 سانتی متر با یکدیگر در بتن فاصله دارند. در نقشه امکان دارد به صورت 12Ø2 هم نوشته شود که معرف 2 عدد میلگرد با قطر 12 است.
به کمک نرم افزار فنی مهندسی رشته عمران به نام Etabs می توان محاسبه میلگردهای تقویتی را انجام داد. این برنامه تحلیل های قابل قبولی در رابطه با سازه های بتنی و فولادی دارد. انجام تحلیل استاتیکی و دینامیکی زلزله و محاسبه ظرفیت باربری المان های سازه در این برنامه وجود دارد.
ادامه مطلب در : نگین فولاد السا | میلگرد تقویتی چیست و چه کاربردهایی دارد
