- امامت در لغت از مصدر « امّ » بمعنای مادر و ذات است و همچنین بمعنای پیشوائی و رهبری .
2- امامت اساس و محور مذهب شیعه است و لذا آنرا مذهب امامیه نیز گویند که اسمی بامسمیٰ تر است و حکیمانه تر و نیز قرآنی تر .
3- از نص صریح آیات قرآنی درمی یابیم که امامت مقامی برتر از نبوت است که در کمال نبوت رخ می نماید و امام کسی است که گوهره نبوت را هم در خود داراست هر چند که نبی نبوده باشد .
4- نبوت بمعنای خبرآوری و پیامبری از طرف خداست درباره خدا و امرش . ولی امامت بمعنای اثر و حضور صفات و اراده خداست در بشر . و لذا منجر به ختم نبوت می شود .
5- پس امامت ظهور ذات از انسان است و این ظهوری رحمانی است ظهوری مادرانه ( امّی ) . که این ظهور به قصد رهبری روحانی مؤمنان است بسوی خداوند در درون خودشان و در ذاتشان .
6- پس امامت عرصه ظهور ذات انسان است و ذات انسان هم جز خداوند نیست پس این ظهور صفات نیز هست زیرا صفات الهی تجلیات ذات اوست و کمال این ظهور برای مخلصین ظهور جمال حق می باشد و واقعه لقاء الله .
7- پس امامت قلمرو پیدایش قیامت نیز هست همانطور که دوره ختم نبوت و آغاز امامت همان سرآغاز روز پنجاه هزار ساله قیامت است .
8- ولی این قیامت ، قیامت صغراست و قیامت رحمانی که قبل از قیامت کبرا برای مؤمنان اهل معرفت نفس در رابطه با امام رخ می دهد که واقعه سبقت و تقرب الی الله است قبل از قیامت کبرا و پایان جهان .
9- همانطور که واقعه قیامت کبرا نیز که در شام پایان روز پنجاه هزار ساله رخ می دهد با از میان رفتن و کشته شدن آخرین امام بر روی زمین مصادف است .
10- یعنی بقای بشر بر روی زمین منوط به وجود امامان در جهان است و بلکه بقای عالم هستی و کائنات هم منوط به این حق است زیرا بقول قرآن کریم هر آنچه که در جهان است متحصن و متمرکز و متوسل به وجود امامی آشکار است و با از میان رفتن او جهان هستی هم بهمراه او بسوی خداوند رجعت می کند که این واقعه قیامت کبراست .
11- زیرا جهان هستی به این قصد آفریده شده است تا خداوند در عالم ارض از وجود انسان رخ نماید . پس انسانی که مظهر حق باشد اساس حیات و هستی است و بدون او عالم ارض ( کائنات ) دلیلی برای بقایش ندارد .
12- پس امام فقط مظهر و جانشین خداوند در عالم طبیعت نیست بلکه جانشین مردم نیز هست چرا که بقول قرآن مردم بر فطرت حق آفریده شده اند . پس « ذات » هم ذات خداست و هم خلق . و مسئله امامت و رهبری هدایت مردم از همین بابت است .
13- بر اساس خلافت ناس است که در قیامت خداوند امامان را وکلا و سخنگویان و نمایندگان فطری گروههای بشری قرار می دهد و از آنان درباره اعمال و سرنوشت و عواقب مردمان سئوال می کند و بر اساس قضاوت و شفاعت امامان است که تکلیف مردمان در قیامت تعیین می گردد . و این معنای دموکراسی الهی است که بر حقیقت وحدت وجود استوار است .
14- بر اساس مراتب و اسرار سیر و سلوک عرفانی ، انسان سالک چون به قرب الهی و معراج حق رسید که همان جنات نعیم خداست این اختیار را دارد که برای همیشه در آن قرب و بهشت حضور حق بماند و یا برای رسالت عرفانی و شفاعت و هدایت خلق دوباره به دوزخ زمینی بازگردد .
15- نخستین انسانی که در آسمان هفتم به دیدار محبوبش رسید ولی به عشق خلق از بهشت فردی خود گذشت و دوباره به نزد مردم بازگشت و دوزخ خلق را بر جنت خود ترجیح داد و وصال محبوب را فدای مردم نمود و فراق گزید محمد مصطفی حبیب خدا و نور رحمت او بر بشر بود . و لذا نبوت کامل و ختم شد و امامت به تمام و کمالش رخ نمود و خداوند از خلقت خود راضی گشت و لذا قیامت پنجاه هزار ساله هم آغاز گردید و لذا دین محمد را دین آخرالزمان گویند .
16- و اما در قیامت کبرا نیز این عشق و ایثار آشکارا رخ می دهد و شفاعت خلق بواسطه امام موجب بخشوده گی مردمان است ولی این شفاعت هیچ شباهتی به پارتی بازیهای بشری و آن مفهومی که در ذهن عامه شیعیان است ندارد . این شفاعت حاصل خلافت امام بر جای مردم است . و امام بجای خلق به خدایش حساب پس می دهد و تمام معاصی و گناهان مردم را گردن می گیرد و مردم را از عذاب ابدی دوزخ می رهاند و دوزخ آنان را بر خود پذیرا می شود .
17- این شفاعت در اندیشه خلافت و وحدت وجود است که به عنوان یک قانون ذاتی رخ می دهد که آن قانون عشق خدا به امام و عشق امام به خلق خداست .
18- و آنگاه خلایق بخشوده شده و بر جنت الهی وارد می شوند و امام می ماند و خدایش که : خدایا من آماده ام مرا بر جای مردمان در فراق ابدی و عذاب النار و دوزخ خلد عذاب فرما و قول می دهم که صبور و بلکه شاکر بمانم .
19- و اما بنظر شما خداوند در این واقعه چه می کند ؟ می گوید که ای حبیب من اختیار با توست اگر می توانی خودت را ببخش و در غیر اینصورت خودت را تسلیم دوزخ ابدی نما .
20- و امام می گوید : ای پروردگار من چگونه می توانم در قبال عشق و کرم و رحمت و لطف مطلق تو خودم را عفو کنم . مردمان عمری در فراقت سوخته اند و اینک در بهشت رحمت تو در انتظار دیدار تو هستند . تو به نزد آنان برو و من به دوزخ می روم . و آنگاه خود را با صورت در آتش دوزخ سرنگون می کند . و این معنای دیگری از برتری انسان نسبت بخداست در نزد خدا .
21- و بدینگونه دوزخ تبدیل به رضوان الهی می شود که مقامی بس برتر از جنات است . رضوان که جهان عشق است با عشق و ایثار امامان بنا شده است . این همان امتحانی است که خداوند جز امام را به آن نمی آزماید . و بدینگونه ابلیس نیز به شفاعت امام بخشوده شد .
22- در عصر قدیم برای تعلیم و تربیت شاهزادگان در دربارها یک رعیّت زاده ای را که قبلاً به دوستی شدیدی با شاهزاده رسیده و هم بازی و محرم راز او شده بود را تبدیل به بلاگردان شاهزاده می کردند بدینگونه که از بابت هر خطا و غفلت که از شاهزاده سر می زد آن بچه رعیّت را تنبیه می کردند تا شاهزاده عبرت بگیرد و بیاموزد . و این مثال بسیار خوبی از نقش بلاگردانی اولیای الهی و امامان خلق در نزد خداست . با این تفاوت که امامان خود این رسالت را برمی گزینند که رسالت عشق است برای هدایت خلق .
📘 کتاب حکمت امامیه، حق امامت (https://khanjany.org/product/hekmat-imamiyeh-s/)
✏️مؤلف :#استاد_علی_اکبر_خانجانی
📆 تاریخ تألیف :مرداد ۱۳۸۹
🔽برای دانلود رایگان این کتاب کلیک کنید. (https://khanjany.org/product/shia-wisdom/)
