تلویزیون شان کارگردان را به اُپِراتور کاهش داده است
(سعید رجبی فروتن)
ویرگول(نمایشگاه،کنفرانس،میزگرد) ، مدیـران سـیما فیلـم بـرای اینکـه هیچگونـه دخـل و تصرفـی در فیلمنامه هـای مصـوب صـورت نگیـرد، نسـخه مهـر و مـوم شـده آن را در اختیـار کارگـردان قـرار میدهنـد تـا عینـا سـاخته و پرداختـه شـوند. ایـن تصمیم بعـد از آن گرفتـه شـده اسـت کـه ظاهـرا تلویزیـون در سـالهای گذشـته به خاطـر تغییرات اساسـی و معنـادار بعضـی از متـن سـریالها بـا مشـکل روبـرو شـده و امـکان پخش آنها منتفی شـده اسـت.اگر فـرض را بر صحت ایـن ماجـرا قـرار دهیم، این انحـراف از دو جا ریشـه میگیرد.
یـا ناظـر کیفـی بـه وظایـف خـود آشـنا نبـوده و دغدغه های سـازمان را بـه خوبی دنبـال نکرده اسـت و یا آنکـه فیلمنامه مصـوب مشـکل اساسـی داشـته اسـت و نویسـنده ناگزیـر از بازنویسـی اساسـی آن شـده اسـت.البته بسـیار بعیـد اسـت
کـه تنهـا عامـل توقیـف برخـی از سـریالها تغییـر دامنـه دار آنهـا بـوده باشـد. آهنـگ تنـد تحـوالت اجتماعـی، تغییـر مدیـران و نگرشها، بسـته شـدن فضای سیاسـی و عواملی از ایـن دسـت میتواننـد سـریالهای تولیـد شـده و یـا در حـال تولیـد را بـرای همیشـه روانـه بایگانـی کـرده باشـد.اما از مطلـب اصلـی دور نشـویم. تدبیـر اخیـر مدیـران سـیما،بـه نوعـی از آن طـرف بـام افتـادن و افـراط در برابـر تفریـط اسـت.کمترین عارضـه آن، نمایـش اوج بی اعتمـادی بـه تهیـه کننـدگان خوش سـابقه ای اسـت که در روزهای سـخت و زمـان کـم باقیمانـده تا مناسـبتها و تعطیلات، تولیدات نمایشـی جذابـی را بـه آنتـن رسـانده اند.مدیران تلویزیـون تلویزیون شأن کارگردان را به اپراتور تنزل داده است !
بایـد بـه خوبـی از ایـن قاعـده آگاه بودند کـه فیلـم و سـریال در چند مرحله شـکل و شـمایل نهایـی خـود را پیـدا میکنـد.
هنگام نگارش و بازنویسـی فیلمنامه، در حیـن تولید)دورخوانـی،تصویربـرداری و ...( و سـرانجام عملیـات پـس تولیـد بویـژه تدویـن و صداگذاری تغییـرات و اصلاحاتـی کـه فیلمنامـه اولیـه در فراینـد تولیـد و آماده سـازی فیلـم پذیـرا میشـود، امـری کاملا طبیعـی و دموکراتیـک اسـت و در هر مرحلـه از کار تهیه کننـده، سـرمایه گذار و سـفارش دهنده از جزییـات آن مطلـع میشـوند. پـس کاری مخفیانـه و خودسـرانه محسـوب نشـده و کارگـردان بـرای روایـت هـر چـه سـلیستر فیلمنامـه ناگزیـر از اقدامـات مکمـل بـوده اسـت.در شـرایط جدیـدی کـه تلویزیـون ایجاد کرده اسـت و بـی شـباهت بـا مناسـبات پادگانـی نیسـت، کارگردانـان بایـد هـر گونـه اندیشـه و نگـرش شـخصی را کنـار بگذارنـد و اپراتورگونـه بـه تصویـر کـردن فیلمنامـه بپردازنـد، فـارغ از آنکـه نتیجـه نهایـی با پسـند و سـلیقه او سـازگار باشـد یا نباشد. اگر روزی تلویزیون به همکاری با کارگردانان مولف و خلاق دلخـوش بود، حاال دیگر زمینه حضور و درخشـش چنیـن هنرمندانی فراهم نیسـت و اگـر کارگردانانی غم نان و کاهـش اعتبار حرفهای خود را نداشـته باشـند، میتوانند بـه کارمنـدان حـرف شـنوی تلویزیـون در طـول قـرارداد همـکاری باشـند.!
منبع : مجله صدای خاک
