نقش تعزیه در توسعه فرهنگی، اجتماعی و گردشگری از نگاه دکتر بقایی
ویرگول(نمایشگاه،کنفرانس،میزگرد)، تعزیه به عنوان یکی از شاخصترین هنرهای نمایشی سنتی خاورمیانه و به ویژه ایران، نقشی بسیار برجسته و چندوجهی در توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایفا میکند.
از منظر بنده به عنوان یک مشاور تحقیق و توسعه، که سابقه شاگردی اساتید نمایش ،تاتر و تلویزیون را هم با افتخار در کارنامه خود دارم؛ پرداختن به ظرفیتهای تعزیه و بهرهبرداری بهینه از این میراث فرهنگی میتواند زمینهساز تحولات مثبت در حوزههای مختلفی از جمله جذب گردشگر، تقویت هویت فرهنگی، ترویج آموزههای مذهبی و اجتماعی و همچنین نوآوری در صنعت فرهنگ و هنر باشد.
>توسعه فرهنگی و اجتماعی از طریق تعزیه:
تعزیه به عنوان نمایشی آیینی، بخشی جداییناپذیر از هویت فرهنگی و مذهبی جوامع شیعی است که با بازنمایی حماسه عاشورا و مفاهیم انسانی و اخلاقی آن، پیوند عمیقی با باورهای مذهبی و ارزشهای اخلاقی دارد. این هنر نمایشی موجب انتقال نسل به نسل آموزههای فرهنگی و مذهبی میشود و در نتیجه، به تقویت انسجام اجتماعی و هویت فرهنگی کمک میکند. در واقع، تعزیه همزمان آموزشدهنده و یادآور مفاهیم تاریخی و ارزشهای اخلاقی است که میتواند به عنوان ابزاری قوی در ارتقاء سطح آگاهی فرهنگی و اجتماعی مردم ایفای نقش کند.
_جذب گردشگر و رونق اقتصادی:
با توجه به جذابیتهای بصری، هنری و آیینی تعزیه، این هنر میتواند به عنوان یک جاذبه فرهنگی مهم در برنامههای گردشگری مذهبی و فرهنگی مورد بهرهبرداری قرار گیرد. توجه به ظرفیت تعزیه در جذب گردشگران داخلی و خارجی میتواند موجب رونق صنعت گردشگری و در نتیجه افزایش درآمدهای محلی شود. برگزاری جشنوارهها، اجراهای عمومی در مکانهای گردشگری و تبلیغات هدفمند در حوزه گردشگری فرهنگی، فرصتهای مناسبی برای معرفی و احیای تعزیه فراهم میکند. این امر همچنین موجب حفظ و ارتقای زیرساختهای فرهنگی و هنری مناطق مختلف میگردد.
_تلفیق فرهنگ و مذهب در قالب تعزیه:
تعزیه به صورت ذاتی تلفیقی از فرهنگ و مذهب است. این هنر نمایشی به بازنمایی رویدادهای مذهبی عاشورا میپردازد و همزمان از زبان هنرهای نمایشی، موسیقی، شعر و لباس سنتی بهره میبرد. این تلفیق فرهنگ و مذهب موجب شده است تعزیه نه فقط یک مراسم مذهبی، بلکه یک رویداد فرهنگی همهجانبه و تأثیرگذار باشد که به ایجاد همدلی اجتماعی و ارتباط نسلها کمک میکند.
_اطلاعرسانی، تبلیغ و آموزش مفاهیم فرهنگی، مذهبی و اجتماعی:
تعزیه به عنوان یک رسانه هنری، ظرفیت ویژهای برای آموزش و اطلاعرسانی دارد. این هنر میتواند پیامهای اخلاقی، مذهبی و اجتماعی را به صورت ملموس و تأثیرگذار به مخاطبان منتقل کند. از این رو، تعزیه میتواند بخشی از برنامههای آموزشی و تبلیغی در زمینه ارتقاء فرهنگ دینی و اجتماعی باشد. استفاده از تعزیه در مدارس، دانشگاهها و محافل فرهنگی میتواند نقش مؤثری در ارتقاء سطح دانش و آگاهی فرهنگی ایفا کند.
_تعزیه، هنر قدیم خاورمیانه و ضرورت نوآوری در آن:
تعزیه یکی از قدیمیترین هنرهای نمایشی خاورمیانه است که ریشه در تاریخ و فرهنگ اسلامی دارد. با این حال، برای حفظ جذابیت و ماندگاری این هنر در عصر حاضر، نیازمند نوآوری و تلفیق با هنرهای مدرن هستیم. بهکارگیری فناوریهای نوین در تولید نمایش، استفاده از جلوههای بصری و صوتی مدرن، و همچنین بهرهگیری از فرمهای هنری جدید مانند سینما، تئاتر معاصر و رسانههای دیجیتال میتواند تعزیه را برای نسل جوان جذابتر و قابل فهمتر کند. این رویکرد نوین، علاوه بر حفظ اصالت تعزیه، موجب گسترش دامنه مخاطبان آن نیز میشود.
_دیگر ظرفیتها و اهمیتها:
فراتر از ابعاد فرهنگی و مذهبی، تعزیه فرصتی برای توسعه اشتغال در حوزههای مرتبط با هنر، طراحی لباس، موسیقی، نویسندگی و کارگردانی فراهم میکند. توجه به تعزیه در برنامههای توسعه فرهنگی میتواند موجب تقویت اقتصاد خلاق و هنرهای سنتی شود و به حفظ میراث فرهنگی و ارتقاء جایگاه هنرمندان محلی کمک نماید.
{نتیجهگیری}
از دیدگاه دکتر بقایی، تعزیه نه تنها یک هنر نمایشی سنتی بلکه ابزاری چندوجهی برای توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است که با بهرهگیری از ظرفیتهای بومی و تلفیق هوشمندانه با هنرهای مدرن میتواند نقشی کلیدی در ارتقاء هویت ملی، جذب گردشگر و آموزش مفاهیم مهم فرهنگی و مذهبی ایفا کند. سرمایهگذاری در پژوهش و توسعه در این حوزه، طراحی برنامههای آموزشی خلاقانه و بهرهگیری از فناوریهای نوین میتواند تضمینکننده حفظ و توسعه پایدار این میراث گرانبها باشد.
× گروه خبری اخبار مدیریت
+ روزنوشتهای مشاور تحقیق و توسعه
