حفاظت از ساختمان در برابر آتش سوزی با نصب سیستم های اعلام و اطفا حریق مناسب برای حفظ جان و مال انسان ها بسیار مهم است. زمانیکه می خواهید تصمیم بگیرید از چه نوع سیستمی برای اعلام حریق در ساختمان تان استفاده کنید، مهم است بدانید که اعلام حریق چیست و این سیستم چگونه کار می کند.
سیستم اعلام حریق شامل دستگاه های مختلفی مانند دتکتورهای دودی و حرارتی می شود که هنگام وقوع آتش سوزی به یک کنترل پنل، سیگنال ارسال می کنند تا به ساکنین ساختمان از طریق دستگاه های صوتی مثل آژیر یا بصری مثل چراغ چشمک زن، هشدار بدهند.
سیستم اعلام حریق زیتکس از دستگاه های ورودی و خروجی مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:
کنترل پنل - کنترل پنل، مغز سیستم اعلام حریق است که بر تمام ورودی های سیستم نظارت می کند. کنترل پنل همچنین مسئول کنترل اقدامات خروجی سیستم است و اطلاعات را به دستگاه های اعلام حریق ارسال می کند.
منبع تغذیه –سیستم اعلام حریق، به یک منبع تغذیه اولیه و پشتیبان نیاز دارد تا فعال باشد.
دتکتورها – این دستگاه‌ها وظیفه انتقال سیگنال به کنترل پنل را هنگام وقوع حریق دارند که نشان می‌دهد احتمال آتش‌سوزی وجود دارد. دو نوع دتکتور وجود دارد:
· خودکار - دستگاه های خودکار شامل دتکتورهایی هستند که وجود دود، گرما، CO2 و شعله را اندازه گیری یا شناسایی می کنند.
· دستی – این دستگاه ها به فردی نیاز دارند که آنها را فعال کند.
تجهیزات اعلام حریق – تجهیزات اعلام حریق از وسایل صوتی و بصری تشکیل شده اند که برای هشدار به ساکنان ساختمان در مورد آتش سوزی استفاده می شوند.
اجزای ایمنی ساختمان – این اجزا جنبه های خاصی از زیرساخت ایمنی ساختمان را مدیریت می کنند و به منظور کمک به افراد در خروج از ساختمان به کار می روند.
سایر تجهیزات – سایر تجهیزات سیستم اعلام حریق شامل اسپرینکلر، فراخوان آسانسور و غیره نیز وجود دارد که در ساختمان هوشمند که سیستم های اعلام حریق با سیستم های ایمنی ادغام می شوند، مورد استفاده قرار می گیرند.
دستگاه اعلام حریق، تجهیزاتی هستند که علائم آتش سوزی احتمالی را تشخیص داده و زنگ هشدار را فعال می کنند. این دستگاه ها محرک های سیستم و قابل مشاهده ترین جنبه سیستم اعلام حریق هستند.
تجهیزات اعلام حریق از طریق مدارهای 2 یا 4 طرفه به کنترل پنل متصل می شوند و تحت نظارت دائمی آن هستند. هنگامی که یک دستگاه اعلام حریق فعال می شود، کنترل پنل، فعال سازی را شناسایی می کند و به حالت هشدار می رود، زنگ هشدار را در ساختمان به صدا در می آورد و یک تماس برای پاسخ اضطراری ارسال می کند.
دستگاه‌های اعلام حریق شامل دتکتورهای دودی، سوئیچ‌های اسپرینکلر، ایستگاه‌های اعلام حریق دستی و غیره می شوند.
همانطور که گفتیم، همه دستگاه‌های اعلام حریق را می‌توان به یکی از این دو نوع دسته‌بندی کرد: دستگاه‌های خودکار و دستگاه‌های دستی. دستگاه‌های خودکار، تجهیزاتی هستند که در هنگام وقوع حریق به‌طور خودکار راه‌اندازی می‌شوند و شامل تجهیزات زیر می شوند:
· سوئیچ های اسپرینکلر آتش نشانی
· دتکتور حرارتی
اکثر سیستم های اعلام حریق دارای انواع مختلفی از دستگاه های فعال کننده هشدار هستند که به آنها دتکتور می گویند. هر دستگاه اعلام حریق اجزا خاص خود را دارد و باید به طور جداگانه نصب و به مدار سیستم اعلام حریق متصل شود.
پس از نصب و اتصال، این دستگاه ها فقط باید مانند معمول کار کنند تا حریق را شناسایی کرده و برای هشدار دادن به سیستم فعال شوند.
در ادامه توضیحات مختصری در مورد نحوه عملکرد هر یک از انواع دتکتور آورده شده است:
دتکتورهای دودی، دستگاه‌هایی هستند که به سرعت به حریق واکنش نشان می‌دهند و به سیستم‌های اعلام حریق کمک می‌کنند تا قبل از اینکه آتش فرصتی برای توسعه پیدا کند، واکنش نشان دهند. استفاده از این سیستم های اعلام حریق به این دلیل است که آتش سوزی ها در اوایل توسعه خود قبل از اینکه گرمای حاصل از آتش باعث راه اندازی اسپرینکلر یا دتکتور حرارتی شود، دود تولید می کند.
دو نوع اصلی دتکتور دودی وجود دارد: یونیزاسیون و فوتوالکتریک.
سیستم اعلام حریق یونیزاسیون از هوای یونیزه شده در یک محفظه حسگر برای اندازه گیری جریان هوا استفاده می کند. هنگامی که دود به محفظه نفوذ می کند، جریان را کاهش می دهد. هنگامی که جریان تاحد مشخصی کاهش یابد، دتکتور فعال می شود.
سوئیچ اسپرینکلر دستگاهی در داخل سیستم اسپرینکلر آتش نشانی است که جریان آب را از طریق لوله های سیستم کنترل می کند.
به طور معمول، زمانی که سیستم اسپرینکلر فعال نشده باشد، آب در لوله ها هیچ جریانی ندارد. اما، هنگامی که یک اسپرینکلر آتش نشانی فعال می شود، آب، در سیستم جریان پیدا می کند و از اسپرینکلر خارج می شود. سوئیچ جریان آب اسپرینکلر این تغییر در جریان آب را حس می کند و به کنترل پنل اعلام حریق، سیگنال می فرستد که سیستم اسپرینکلر فعال شده است.
دتکتور حرارتی قدیمی‌ترین شکل دستگاه اعلام حریق خودکار است و همچنان قابل اعتمادترین آنها به شمار می آید. با وجود اینکه معمولا کندترین واکنش را به آتش‌سوزی نشان می دهند نقش مهمی در سیستم اعلام حریق ساختمان ها ایفا می کنند.
دتکتور حرارتی از نوع دمای ثابت از پیش تنظیم شده اند تا زمانی که دمای داخل اتاق به دمای مشخص و از پیش تعیین شده ای برسد، فعال شوند. متأسفانه، آتش‌سوزی ممکن است قبل از رسیدن دما به این سطح از پیش تعیین‌شده، زمان زیادی برای توسعه داشته باشد، بنابراین بین شروع آتش و فعال شدن دستگاه تاخیر زیادی وجود دارد.
از طرف دیگر، دتکتور حرارتی از نوع تغییر دما، زمانی فعال می شود که دمای اطراف آن در یک دقیقه 15 درجه یا بیشتر افزایش یابد. هوای داخل محفظه آشکارساز در پاسخ به این افزایش سریع دما منبسط می‌شود و یک دیافراگم فلزی انعطاف‌پذیر را در محفظه فشار می‌دهد که باعث فعال‌سازی آن می‌شود.
دتکتورهای حرارتی از نوع تغییر دما معمولاً برای تشخیص آتش‌سوزی سریع‌تر هستند، اما همچنان زمانی فعال می شوند که آتش توسعه یافته باشد، به همین دلیل است که باید در ترکیب با سایر دستگاه‌های اعلام حریق استفاده شوند و نباید فقط به آنها اعتماد کرد.
جعبه کشش اعلام حریق دستی در بسیاری از فیلم‌ها به عنوان وسیله‌ای آسان برای فرار از موقعیت‌های ناخوشایند به تصویر کشیده شده‌اند، این جعبه ها، به افراد این امکان را می‌دهند که در مواقع اضطراری، هشدار را فعال کنند.
جعبه های کشش دستی ممکن است تک یا دو کاره باشند. در ایستگاه‌های تکی، فقط یک عمل فیزیکی شامل کشیدن یک اهرم برای فعال‌سازی آلارم مورد نیاز است. در عوض، در ایستگاه های دوکاره، دو عمل مورد نیاز است، مانند شکستن یک کابینت شیشه ای حاوی اهرم، یا بلند کردن پوشش برای دسترسی به اهرم.
در اکثر سیستم‌ها، هنگامی که اهرم کشیده می‌شود، یک سیگنال به کنترل پنل ارسال می‌شود و یک آژیر عمومی در کل ساختمان به صدا در می‌آید و به همه هشدار می‌دهد که ساختمان را تخلیه کنند.
اگرچه هر یک از این دستگاه های اعلام حریق در پاسخ به شرایط منحصر به فرد فعال می شوند، نقش کلی آنها در یک سیستم اعلام حریق یکسان است - فعال شدن هنگام وقوع آتش سوزی، بنابراین همه آنها به کنترل پنل اعلام می کنند تا به حالت هشدار برود و زنگ آژیر را فعال کنند.
با توجه به توضیحاتی که دادیم، متوجه شدید که انواع مختلفی از دستگاه های اعلام حریق وجود دارند که البته ما فقط اصلی ترین آنها را به شما معرفی کردیم. بسیاری از تجهیزات دیگر برای ایمن سازی ساختمان ها وجود دارد که هریک از آنها امکان سفارشی سازی نیز دارند.
سوئیچ های اسپرینکلر و دتکتورهای حرارتی با اطلاع رسانی به سیستم اعلام حریق، می توانند گزینه بسیار خوبی برای محافظت از ساختمان در برابر آتش سوزی باشند، اما به اندازه کافی زود فعال نمی شوند تا از جان انسان ها در ساختمان محافظت کنند. به همین دلیل است که دتکتورهای دودی و سایر دستگاه ها نیز برای ایجاد یک سیستم اعلام حریق واقعاً نجات بخش ضروری هستند.
به طور کلی، شرایط منحصر به فرد هر ساختمان، مصالح به کار رفته برای ساخت آن، نوع ساخت، ساکنین ساختمان و عوامل متعدد دیگری روی انتخاب بهترین سیستم اعلام حریق، تأثیر می‌گذارند.
از آنجایی که هر دستگاه با مجموعه‌ای از شرایط خاص فعال می‌شود، باید به این نکته توجه کنید که در یک ساختمان نیاز است که چند نوع دستگاه اعلام حریق نصب شود. تعیین تعداد، نوع و محل قرار گیری سیستم اعلام حریق باید توسط کارشناسان باتجربه مشخص شود به همین دلیل توصیه می کنیم حتما از خدمات مشاوره آتش نشانی تهران مجموعه تلاشگران نجات و حریق کمک بگیرید تا از ایمن بودن ساختمان تان هنگام وقوع حریق مطمئن باشید.
