ویتامین دی (D) یا ویتامین نور خورشید ماده مغذی ضروری محلول در چربی است. این ویتامین به حفظ سلامت استخوان و استحکام آن، رشد سلولی و عملکرد مناسب سیستم ایمنی کمک می‌کند. بدن شما در درجه اول، ویتامین دی را از طریق قرارگیری در معرض نور آفتاب (آفتاب‌گرفتن) جذب می‌کند؛ بااین‌حال، مکمل های غذایی و مواد غذایی خاص هم ازجمله منابع این ماده مغذی هستند. کمبود ویتامین دی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن شما مقدار توصیه‌شده این ماده را جذب نمی‌کند؛ اما یکی از سؤال‌های مهم این است که آیا کمبود ویتامین دی باعث افسردگی میشود؟ در این مقاله، جواب این سؤال را بررسی می‌کنیم.
میزان ناکافی ویتامین دی باعث تغییر شکل، شکنندگی و نحیف‌شدن استخوان‌های شما میشود؛ به‌علاوه، باعث ایجاد مشکلات دیگری هم میشود. در ادامه، به چند مورد از این مشکلات اشاره شده است:
آیا کمبود ویتامین دی باعث افسردگی میشود؟
در سال ۲۰۱۳، مطالعه‌ای با تأیید بر ارتباط بین کمبود ویتامین دی و افسردگی نشان داد که افراد مبتلا به افسردگی‌ای که در آزمایش شرکت کرده بودند، میزان ویتامین دی پایینی هم داشتند. در مطالعه‌ای مشابه، افرادی با میزان پایین ویتامین دی، بیشتر در خطر ابتلا به افسردگی بودند.
به باور محققان، ازآنجایی‌که ویتامین دی برای عملکرد مغز مهم است، کمبود این ماده مغذی می‌تواند در افسردگی و سایر بیماری های روانی نقش داشته باشد. بر اساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۵، گیرنده‌های ویتامین دی در همان مناطقی از مغز قرار دارند که با افسردگی در ارتباط هستند.
عوامل خطر مربوط به کمبود ویتامین دی
محدودیت قرارگیری در معرض نور خورشید، سبک زندگی و سن می‌توانند در میزان کم ویتامین دی نقش داشته باشند. در ادامه، درمورد هرکدام بیشتر توضیح می‌دهیم.
1. قرارگرفتن زیر نور خورشید: قرارگرفتن در معرض نورخورشید، اولین منبع ویتامین دی برای بیشتر افراد است. اگر از خورشید دور بمانید یا بیش از اندازه از ضد‌آفتاب استفاده کنید، میزان دریافت نور خورشید را محدود می‌کنید و ویتامین دی بدن شما کم میشود.
مدت زمان لازم برای قرارگرفتن در معرض نور خورشید، به اقلیم، ساعت روز و فصل بستگی دارد. افراد با رنگ پوست روشن‌تر، سریع‌تر ویتامین دی را جذب می‌کنند؛ اما درمجموع، روزانه ۱۵ دقیقه تا ۲ ساعت زمان لازم است که ویتامین دی موردنیازتان را فقط از نور خورشید دریافت کنید.
2. رژیم غذایی: جبران ویتامین دی بدن با رژیم غذایی سالم - آیا کمبود ویتامین دی باعث افسردگی میشود
غذاهای کمی به‌طور طبیعی غنی از ویتامین دی هستند. در ادامه به چند مورد از این غذاها اشاره شده است. برای جذب بیشتر ویتامین دی، بیشتر از این منابع عالی استفاده کنید:
اگر رژیم خام گیاهخواری و یا گیاه خواری دارید، شانس دریافت ویتامین دی کافی را از دست می‌دهید.
3. رنگ پوست تیره: افراد دارای رنگ پوست تیره میزان ملانین بیشتری دارند. ملانین تولید ویتامین دی در پوست را کاهش می‌دهد.
براساس مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۶، کمبود ویتامین دی در میان افراد آفریقایی ـ آمریکایی نسبت به سایر جمعیت‌های آمریکایی شیوع بیشتری داشت. هنوز مشخص نیست که آیا میزان پایین ویتامین دی در افراد دارای پوست تیره مشکلات جدی سلامتی را به همراه دارد یا خیر.
اگر نگران تولید ویتامین دی خود از طریق قرارگرفتن در معرض نور خوشید هستید، درمورد کارهایی که می‌توانید انجام دهید با پزشک مشورت کنید و سعی کنید غذاهای غنی از ویتامین دی بیشتری را به رژیم غذایی تان اضافه کنید.
عرض جغرافیایی بالاتر
بر اساس بررسی‌ها، افرادی که در عرض‌های جغرافیایی شمالی، به‌عنوان‌مثال در نیمه شمالی آمریکا، زندگی می‌کنند، احتمالا سطح ویتامین دی پایین‌تری دارند.
اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که میزان کمی آفتاب می‌تابد، باید زمان بیشتری بیرون از منزل باشید تا بیشتر در معرض نور آفتاب قرار بگیرید.
چاقی
ارتباطی بین کمبود ویتامین دی و افراد با شاخص توده بدنی BMI) ۳۰) یا بیشتر وجود دارد. افراد چاق به مقدار ویتامین دی بیشتری نسبت به افراد با وزن متوسط نیاز دارند تا به میزان توصیه‌شده این ماده مغذی برسند.
اگر BMI شما ۳۰ یا بیشتر است، درمورد یک برنامه کاهش وزن کنترل‌شده با پزشک مشورت کنید.
صفر تا صد انواع رژیم‌های لاغری را در این کتاب‌ها بخوانید
سن
سن می‌تواند در کمبود ویتامین دی نقش داشته باشد. همان‌طور که سن شما بیشتر میشود، کارآمدی پوست‌تان برای سنتز ویتامین دی کمتر میشود. افراد مسن تمایل دارند که زمان کمتری را در معرض آفتاب بگذرانند و ممکن است غذاهایی با مقدار ویتامین دی کمتری بخورند.
کمبود ویتامین دی و افسردگی
درصورت کمبود ویتامین دی ممکن است این علائم در شما ایجاد شوند:
همچنین ممکن است علائم افسردگی را داشته باشید که شامل موارد زیر است:
اگر هرکدام از این علائم افسردگی را احساس کردید، باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص کمبود ویتامین دی و افسردگی
برای تشخیص کمبود ویتامین دی، پزشک برایتان آزمایش خون تجویز می‌کند تا میزان ویتامین دی موجود در خون شما تعیین شود.
برای تشخیص افسردگی، پزشک درمورد علائم شما سؤال می‌کند. می‌توانید از پزشک بخواهید که پرسش‌نامه خودارزیابی را دراختیارتان قرار دهد تا آن را کامل کنید. افسردگی با آزمایش خون تشخیص داده نمی‌شود.
ممکن است پزشک علاوه بر سؤال، برای تشخیص افسردگی شما معاینه فیزیکی هم انجام دهد. همچنین ممکن است آزمایش‌های دیگری وجود داشته باشند تا هرگونه مسائل اساسی دیگری را رد کنند یا اینکه مشخص کنند که بعضی از علائم افسردگی شما ممکن است با کمبود ویتامین دی در ارتباط باشد.
درمان کمبود ویتامین دی و افسردگی
شما می‌توانید کمبود ویتامین دی و علائم آن را با افزایش جذب این ویتامین درمان کنید. راه‌های افزایش جذب ویتامین دی، در زیر آورده شده است:
روان‌درمانی و داروهای ضدافسردگی درمان‌های رایج افسردگی هستند. این موارد بسته به علائم و هدف درمان می‌توانند به‌صورت مجزا یا همراه با هم استفاده شوند.
اگر افسردگی شما مربوط به کمبود ویتامین دی است، افزایش ویتامین دی می‌تواند به برطرف‌شدن علائمتان کمک کند.
در مورد گزینه‌های درمان خود و اینکه چه کاری برای شما بهتر است، با پزشک صحبت کنید.
افراد مبتلا به افسردگی می‌توانند اقدامات لازم برای درمان افسردگی را انجام دهند. بعضی از گزینه‌ها در ادامه آورده شده است:
پیوستن به یک گروه پشتیبانی
گروه‌های پشتیبانی به شما کمک می‌کنند که به‌صورت آنلاین، تلفنی یا در محیط بیرون با افرادی در ارتباط باشید که علائم مشابه شما را تجربه کرده‌اند. آنها می‌توانند با شما همدردی کرده و شما را دل‌گرم کنند.
ورزش منظم
ورزش مرتب با آزادکردن موادشیمیایی مربوط به حس خوب، مثل آزادکردن هورمون اندورفین در مغز، به کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند. همچنین می‌تواند سبب کاهش آن دسته از مواد شیمیایی دستگاه ایمنی شود که افسردگی را بدتر می‌کنند. با ۳۰ دقیقه ورزش هوازی در روز و سه بار در هفته شروع کنید و درصورت لزوم، زمان و روزهای آن را بیشتر کنید.
سخن آخر
همواره شنیده ایم که پیشگیری بهتر از درمان است. برای اینکه از عوارض کمبود ویتامین دی در امان باشید باید در وهله اول به اندازه کافی نور خورشید دریافت کنید و اگر چنین امکانی برای شما فراهم نیست، می توانید از مواد غذایی با میزان ویتامین دی بالا استفاده کنید. در نهایت اگر باز هم این ویتامین در بدن شما کم بود می توانید با نظر پزشک از مکمل های ویتامین دی موجود در داروخانه ها، استفاده کنید.
