مطالعات و پژوهش های دانشمندان زمین شناسی در قرن بیستم به نظریه ای با نام «زمین ساخت صفحه ای» منجر شد که نشان می دهد سطح خارجی سیاره ی ما بسیار پویا است و مدام در حال تغییر و تحول است و این تغییرات و تحولات، طی سالیان دراز سیمای زمین را دگرگون می کنند. نخستین گوشش ها برای اثبات این نظریه به سال ۱۹۱۵ برمی گردد، زمانی که «الفرد وگنر» هواشناس آلمانی در کتابش با نام «منشا قاره ها و اقیانوس ها، بر اساس دلایلی محکم، امکان تحرک پوسته ی زمین و تغییر موقعیت قاره ها و اقیانوس ها را عنوان کرد. وی اعتقاد داشت . در آغاز، قاره ای یکپارچه وجود داشته که بعدها شروع به تقسیم شدن کرد و سرانجام قاره های کنونی پدید آمدند. وگنر، عامل اصلی این رویداد را نیروی حاصل از چرخش زمین و نیروی جزر و مد می دانست که در طولانی مدت، موجب پاره پاره شدن قاره ها شده است. پس از او دانشمندان دیگری نیز در این زمینه تلاش هایی انجام دادند. «آرتور هولمز» در سال ۱۹۲۸ نظریه ی جدیدی برای سازوکار حرکت قاره ها ارائه کرد. که توجیه منطقی تری به نظر می رسید. وی اظهار داشت که قاره ها بر اثر جریان های همرفتی موجود در زیر پوسته ی زمین حرکت میکنند. در دهه ی ۶۰ میلادی، «هری هسی، زمین شناس آمریکایی از دانشگاه پرینستون که مطالعات وسیعی در مورد اقیانوس ها داشت. فرضیه ی گسترش بستر دریاها را مطرح کرد. «هس» معتقد بود بستر دریاها در امتداد شکاف هایی موسوم به پشته های میان اقیانوسی که با جریان های همرفتی
زیر زمین مرتبط هستند. پدید می آید. بدین صورت که با خروج مواد مذاب از درون زمین، بستر اقیانوسی به طرفین رانده شده و پوستهی جدیدی در محل شکاف ایجاد می شود. این فرضیه نقطه ی عطفی در تکامل علم زمین شناسی محسوب می شد. سرانجام در سال ۱۹۶۸، از تطبیق و تلفیق نظریه ها و فرضیه های موجود، نظریه ی زمین ساخت صفحه ای که بسیار کامل تروجامع تربود متولد شد. برپایه ی این نظریه، پوسته ی سخت و جامد زمین که «سنگ کره» نامیده می شود. از ۷ صفحه ی اصلی و تعدادی صفحه ی کوچک با فرعی تشکیل شده است که این صفحه ها نسبت به یکدیگر دارای حرکت هستند. صفحات می توانند از نوع قاره ای با اقیانوسی و با هر دو باشند. در زیر سنگ کرد، بخشی وجود دارد که به علت فشار و دمای زیاد، مواد درونی زمین به نقطه ی ذوب خود نزدیک شده و حالتی نرم و مذاب به خود گرفته اند. به این بخش سست کرد، گفته
می شود. در واقع صفحات سخت سنگ گره بر روی سست کره سیال و روان، در حالتی شناور شر خورده و جابه جا می شوند. حرکت صفحه ها نسبت به هم. در سه حالت کلی رخ می دهد. در حالت اول، صفحات واگرا هستند. یعنی از هم دور می شوند. در محل فصل مشترک دو صفحه پشته های میان اقیانوسی، شکل گرفته و پوسته ی اقیانوسی بین دو صفحه گسترش پیدا می کند و رفته رفته بر وسعت دریاها و اقیانوس ها افزوده می شود. هرچه از محل این پشته ها دور شویم، سن پوسته ی اقیانوسی بیشتر می شود. اقیانوس اطلس بهترین مثال در این خصوصی است. البته در بستر دریاهای جوانی مثل دریای سرخ هم این اتفاق می افتد. در اصل، پیدایش دریای سرخ محصول دورشدن صفحه ی عربستان از صفحه ی آفریقا است. گاهی هم ممکن است فرایند دور شدن صفحات، در وسط یک قاره اتفاق بیفتد. در این صورت پوسته ی قاره ای شکاف برداشته و مواد مذاب از دل زمین بیرون ریخته و بلندی هایی ساخته می شوند؛ مانند منطقه ی شرق آفریقا و کوه معروف «کلیمانجارو» که نتیجه ی بروز چنین پدیده ای هستند.
