یک مدل تجاری (Business Plan) چارچوبی است که با ایجاد ارزش بلند مدت برای سازمان و مشتریان به صاحبان کسب و کار ها کمک میکند. این چهارچوب به درک جامع شما برای طراحی و آزمایش فرضیات تجاری در بازار کمک میکند.
برای شروع میتوانید به این سه پرسش پاسخ دهید:
چه چیزی ایجاد می کنید - آیا محصول یا خدماتی که ایجاد میکنید جوری هست که مشتریان بخواهد بابت آن هزینه کنند - امکان سنجی.
مشتریان شما چه کسانی هستند؟ دلیل خرید و صرف هزینه ی آنها برای این خدمات یا محصولات چیست؟ - مطلوب بودن.
مدل درآمد - هزینه تولید چقدر است و آیا بازگشت سرمایه خواهد داشت؟ - قابلیت دوام.
گزاره ارزش(value proposition) : عبارت است از اینکه چرا مشتری باید محصول یا خدمات شما را انتخاب کند. این عبارت واضح‌ترین مزیتی را بیان میکند که مشتری با خرید از شما به دست می‌آورد. هر ارزش پیشنهادی‌ای باید درمورد چالش مشتری صحبت کند و کمپانی شما را به عنوان رفع کننده ی این چالش مطرح کند.
اگر شما در مورد ایده کسب و کار ، مدل کسب و کار خود به درستی فکر و برنامه ریزی نکرده باشید ، دیگران نمی توانند در تجارت شما سرمایه گذاری کنند چون مدل روشنی برای ارائه وجو ندارد.
یک مدل کسب و کار به شما کمک می کند تا بطور واضح تعیین کنید که چگونه پازل های کسب و کار شما کنار هم قرار میگیرند تا محصولی یا خدماتی را که مشتریان خریداری میکنند برای شما سودآور کند.
چرا یک مدل تجاری مهم است؟
یک مدل کسب و کار روشی مؤثرتر برای رقابت است زیرا کپی کردن یک مدل کسب و کار برای رقبا دشوار است اما کپی کردن محصول یا خدمات نسبتاً آسان است.
اگر تصمیم دارید کسب و کار جدیدی را شروع کنید و می خواهید مشتری های خود را سریع و کمترین دغدغه ای پیدا کنید ، باید یک مدل تجاری بی نظیر داشته باشید.
در این مقاله ، مدل های مختلف کسب و کار را بررسی خواهیم کرد تا بهتر ایده های خود را بکار بگیرید و پس از بررسی مدل های مختلف بهترین راه حل را برای پیاده سازی این ایده ها انتخاب کنید.
بهترین راه حل چیست؟ در حالت ایده آل ،کسب و کاری ارزش سرمایه گذاری دارد که دارای ویژگی های منحصر به فرد باشد تا دیگر افراد به راحتی نتوانند از آن کپی برداری کنند.
امروزه تعداد زیادی از افراد از طرح مدل کسب و کار برای شکل دادن به ایده های خود و تبدیل آنها به مشاغل پررونق استفاده می کنند. اما ، فقط کارآفرینان نیستند که از این مزیت استفاده میکنند.
سازمان های بزرگ ، مؤسسات دولتی و مارک های تجاری از رویکرد مدل کسب و کار استفاده کرده اند تا نحوه عملکرد شرکت های خود را تغییر دهند و از طریق پاسخگویی به نیازهای مشتریان ، قدرتمند تر به مسیرشان ادامه دهند.استفاده از قدرت مدل کسب و کار با افزایش سرعت تغییر در دنیای امروز تبدیل به یک ضرورت رقابتی شده است.
در سال های اخیر ، محبوبیت مدل های تجاری باعث ایجاد چارچوب های مختلف مدل سازی کسب و کار شده است.اگر مسئول یک شرکت نوپا یا مدیر عامل یک شرکت تجاری بزرگ هستید فرقی نمیکند در هر حال استفاده از این چهارچوب ها یک مهارت مهم برای شما خواهد بود.
ریشه ی مفهوم مدل کسب و کار از کجا می آید؟
ریشه های مفهوم مدل کسب و کار را می توان در اوایل سال 1954 پیدا کرد ، هنگامی که پیتر دراکر (دراکر ، P. (1954)) یک مدل تجاری خوب را تعریف کننده ی زیر ساخت های کسب و کار معرفی کرد.
از آن زمان بسیاری از افراد سعی در تعریف مدل تجاری کسب و کار خود داشتند. به عنوان نمونه ، مایکل لوئیس در کتاب خود New، New Thing به سادگی می گوید که تعریف مدل کسب و کار اینگونه است: "... روش کسب درآمد از ایده ی مد نظرتان ". در ادامه این کتاب ، وی حتی از الگوی تجارت به عنوان "یک اصطلاح هنری" یاد می کند.
طراحی مدل های تجاری خوب یک "هنر" است. اگر کارآفرینان و مدیران درک عمیقی از نیازهای کاربر داشته باشند و شنوندگان خوبی باشند ، شانس بیشتر دارند.
با وجود اینکه مدل کسب و کار قسمت های متعددی دارد اما ما در ادامه ی این مقاله فقط در مورد مدل های درآمدی آن صحبت خواهیم کرد.
1-تبلیغات - به عنوان مثال ، اکثر نشریات رسانه ای بصورت آنلاین. از تبلیغات در سایت خود درآمد کسب می کنند.
2-مدل تجاری بازاریابی وابسته - توسط بسیاری از شرکتهای نرم افزاری ، تولید کنندگان و سایتهای تجارت الکترونیکی (از جمله آمازون) استفاده می شود. یک شخص یا شرکت واسطه محصول یا خدمات شرکت دیگری را به مخاطبان خود معرفی میکند و پس از خرید آنها حق کمیسیون دریافت می کند.
3-مدل تجاری مبتنی بر آژانس - این مدل جایی پیدا میشود که شرکت ها بخش هایی از تجارت خود را به نمایندگانی ارائه می دهند که از طرف آنها خدماتشان را ارائه کنند.
4-مدل جمع آوری - این مدل جایی استفاده میشود که صاحب کسب و کارها گروه خاصی از افراد را در نظر میگیرند تا از طریق آنها تولید ارزش کنند و سپس خدمات را با نام تجاری خود به فروش برساند. درآمد از طریق حق کمیسیون است. مثالها - Uber، Airbnb، Oyo.
5-الگوی تجاری بازرگانان توجه - بر اساس اصل "جلب توجه" است ، این مدل کسب و کار معمولاً آنلاین است. به عنوان مثال جلب توجه از طریق اینفلوئنسر هایی که خود تبدیل به یک برند شدند برای جلب سرمایه گذاری و کسب درآمد انجام میشود.
6-آجر و کلیک - آجر و کلیک ترکیبی از کانال های فیزیکی و آنلاین است. به طور معمول ، بسیاری از خرده فروشان آنلاین به سمت فیزیکی شدن حرکت کرده اند. بطور مثال آمازون ، که به صورت آنلاین شروع به کار کرده است ، اکنون یک فروشگاه فیزیکی افتتاح کرده است که می تواند تهدید بزرگی برای بسیاری از خرده فروشان باشد.
7-مدل دستگاه های نقدی کسب و کار - در این مدل کسب و کار های آنلاین قبل از خرید کالای فیزیکی هزینه ی آن را از مشتری دریافت میکنند. به عبارت دیگر ، این شرکت ها قبل از نیاز به پرداخت هزینه ی کالا ، ابتدا پول را دریافت می کنند .
8-مشاوره مدل کسب و کار - این شرکت ها با مهارت ها و دانش تخصصی ، غالباً بر عمق صنعت تمرکز می کنند و به سایر کسب و کار ها مشاوره میدهنذ. آنها در جهت مشاوره ی تغییر ، توسعه استراتژی ، مدیریت ادغام و جمع آوری و بسیاری از خدمات دیگر خدمات ارائه میکنند.
9-مجوز داده / فروش داده - شرکت هایی مانند توییتر و فیس بوک اجازه دسترسی به پلتفرم خود را به اشخاص ثالث می دهند و از طریق فروش اطلاعات کسب درآمد میکنند.
10-مدل کسب و کار فروش مستقیم - فروش مستقیم اغلب نیاز به محیط فیزیکی برای فروش دارد که در اینجا خرید خدمات و محصولات از هزاران دلار به میلیون ها دلار اتفاق می افتد. فروشندگان بخش مهمی از کسب مشتری و توسعه بیشتر روابط مشتری هستند.
11-توزیع کننده - صدها توزیع کننده وجود دارند که در بیشتر قسمت ها به عنوان واسطه عمل می کنند. با پیشرفت تکنولوژی ، نقش بسیاری از توزیع کنندگان تغییر کرده است. در واقع ، Alibaba ارتباط مستقیمی بین تامین کنندگان و مشتریان برقرار میکند و نیاز بسیاری از تامین کنندگان را کاهش داده است. بسیاری از مشاغل توزیع خود را به کسب و کار ها برون سپاری می کند.
12-الگوی تجاری محدود به بخش - سهولت در تولید دوره های آموزشی باعث شده است تا بسیاری از کارآفرینان برای آموزش به دیگران ، دوره های آنلاین را در بازار ارائه دهند. مثل: Udemy
13-مدل حق امتیاز - امتیازی است که به یک فرد داده می شود تا محصولات و یا خدمات یک شرکت شناخته شده موفق را به فروش برساند. این امتیاز برای مدت محدود از طرف شرکت در اختیار فرد در ازای پرداخت مبالغی قرار می‌گیرد مثل مکدونالد
14-مدل کسب و کار Freemium - بسیاری از کسب و کار ها می دانند که اگر محصولات آنها را امتحان کنید ، بیشتر تمایل به خرید خواهید داشت. معمولاً ، این مدل در نرم افزار ها بیشتر پیدا میشود و اینگونه است که نسخه با ویژگی های حداقلی بصورت رایگان ارائه میکنند ، بنابراین مشتریان میتوانند ببینند که آیا این محصول مناسب است یا خیر. مثال: لینکدین.
15-تولید کننده - تولید کنندگان محصولات نهایی را از مواد اولیه تهیه می کنند. آنها سپس مستقیماً به مشتری می فروشند یا آن را به اشخاص ثالث می فروشند.
16-بازاریابی شبکه ای - یا بازاریابی شامل یک شبکه ی هرمی از افرادی است که محصولات یک شرکت را می فروشند. این مدل براساس مبنای کمیسیون اجرا می شود . مدل کسب و کار بازاریابی شبکه ای در زمینه بازاریابی مستقیم و فلسفه فروش مستقیم کار می کند که در آن هیچ فروشگاه فیزیکی وجود ندارد و تنها از طریق افراد انجام میشود.
یک مدل کسب و کار شامل قسمت های متعددی است یکی از مهمترین قسمت ها مدل درآمدی کسب و کار است که میتواند در موفقیت ایده تاثیر بسزایی داشته باشد بر اساس نوع کسب و کار خود میتوانید از چهارچوب های مختلفی که ارائه شد استفاده کنید.
https://www.altexsoft.com/blog/revenue-model-types
https://www.paddle.com/resources/popular-revenue-models
https://fi.co/insight/the-10-most-popular-startup-revenue-models
