طبق ماده 940 قانون مدنی، در صورت وجود رابطه دائمی بین زوجین، رابطه ارثی و در صورت عدم وجود مانع، زن و شوهر از یکدیگر ارث می برند.
در ابتدای بحث گفتیم که زن و مرد زمانی از یکدیگر ارث می برند که نکاح حاصل عقد دائم باشد، بنابراین اگر رابطه زوجیت بین زوجین حاصل عقد موقت باشد. مانع ارث بردن زوجین از یکدیگر است.
در صورتی که زوجین قبل از فوت، رابطه زناشویی را قطع کرده و از یکدیگر جدا شده باشند، دیگر از یکدیگر ارث نمی برند و همچنین موارد دیگری که از بحث این ماده خارج است.
در بحث های قبلی بیان کردیم که مهمترین حق مالی زوجه در عقد نکاح، مهریه است و در صورت مطالبه زوجه، زوج ملزم به پرداخت آن است و نمی تواند از پرداخت آن امتناع کند مگر اینکه زوجه او را از پرداخت معذور کند. اگر از خود گذشت کند، در این صورت زوج متدین مجبور به پرداخت مهریه نخواهد بود.
ارزش این حق به قدری برای زوجه مهم است که فوت یا عواملی از این قبیل موجب تضییع حق مالی زوجه نشده و قابل مطالبه است و زوج نمی تواند از پرداخت این بدهی ممتازی که بر عهده او بوده امتناع ورزد. و اگر شوهر بخواهد امتناع کند افرادی که از زن ارث می برند می توانند از زوج شکایت کرده و از او بخواهند مهریه را پرداخت کند.
همان گونه که حقوق و اموال او با فوت شخصی به ورثه او به ارث می رسد، مهریه زوجه نیز به عنوان یک حق مالی که زوجه قبل از فوت در اختیار داشته است، با فوت او از بین نمی رود و به وراث به ارث می رسد.
در مقدمه فوق اشاره کردیم که زوجینی که با همدیگر رابطه نکاح دائم ندارند ارث نمی برند، ولی قانونگذار در مورد مهریه استثناء کرده و ورثه زوجه را از این حق برخوردار کرده است و وراث زن می توانند آن را از شوهر مطالبه کنند.
در اینجا ابتدا باید با اخذ گواهی انحصار وراثت زوجه، وراث زوجه را مشخص کنیم و سپس با توجه به قاعده جانشینی مندرج در ماده 888 قانون مدنی، وراثی که ذی نفع زوجه بوده اند، می توانند تکلیف زوج به پرداخت زن را مطالبه کنند. مهریه با اقامه دعوی.
منبع: https://online-mag.ir/2022/08/to-whom-does-the-dowry-of-a-deceased-woman-go/
