روند توسعه صنعت بلاکچین و موانعی که در پیشرفت فناوری‌های پایه وجود دارد، همواره از موضوعات داغ میان افراد داخل این حوزه بوده است. وقتی صحبت از توسعه عملکردهای پایه می‌شود، باید به زنجیره‌های عمومی اشاره کنیم. به لطف موفقیت بیت‌کوین، پروژه‌های اولیه بلاکچین بیشتر بر پایه PoW بودند، اما این زنجیره‌های عمومی از جنبه‌های مختلفی همچون مقیاس‌پذیری، تعداد تراکنش در ثانیه (TPS) و امنیت مورد انتقاد قرار گرفته‌اند.
به همین دلیل است که ارتقای اتریوم ۲.۰ این‌قدر توجه را به خود جلب کرده است. همان‌طور که می‌دانیم، این زنجیره عمومی پیشرو برای رفع مسائلی مانند مقیاس‌پذیری ضعیف، کارمزدهای بالای گس و عملکرد نامطلوب درون زنجیره‌ای ارتقا یافته است. به‌ویژه پس از رونق دیفای، تعاملات مکرر درون زنجیره‌ای باعث شد اتریوم با ازدحام بی‌پایانی مواجه شود: در برخی رویدادهای غیرمنتظره، صدها هزار تراکنش در انتظار تأیید باقی می‌ماندند و کارمزد گس به سطح شگفت‌انگیز ۱۰۰۰ Gwei می‌رسید. در نتیجه، متخصصان فناوری شروع به تمرکز بر راهکارهای مقیاس‌پذیری اتریوم کردند، عمدتاً به دو روش: مقیاس‌پذیری لایه پایه (لایه ۱) یا مقیاس‌پذیری شبکه با انتقال بخشی از کار به یک لایه دیگر (لایه ۲).
راهکارهای درون زنجیره‌ای به دنبال تغییر یا بهینه‌سازی پارامترهای درون زنجیره‌ای، اندازه بلوک و دیگر اطلاعات هستند. راهکار عمده دیگر، تغییر مسیر توسعه زنجیره یا حتی تغییر مکانیزم اجماع در مرکز زنجیره عمومی را در نظر دارد — که دقیقاً همان هدفی است که اتریوم ۲.۰ دنبال می‌کند. اما به دلیل دشواری‌های فنی بی‌سابقه‌ای که در آن دخیل است، پیشرفت این ارتقا کند پیش می‌رود.
برخی نیز پیشنهاد داده‌اند که برای مقیاس‌پذیری شبکه، بخشی از کار را به لایه ۲ منتقل کنند. برای درک بهتر این مفهوم، بیایید مثالی از بانک مرکزی و بانک‌های تجاری محلی داشته باشیم: زنجیره اصلی مانند یک بانک مرکزی است که پردازش تعداد زیادی حساب را در مدت کوتاه دشوار می‌یابد. بنابراین، نیاز دارد که وظایف پردازش را به بانک‌های تجاری محلی واگذار کند و سپس نتایج نهایی را در پایان بررسی کند. به این ترتیب، بانک‌های تجاری محلی بخشی از بار کاری بانک مرکزی را به عهده می‌گیرند و تراکنش‌ها را سرعت می‌بخشند.
لایه ۲ به‌عنوان بانک‌های تجاری محلی عمل می‌کند تا زنجیره اصلی را تخلیه کند. در حال حاضر، راه‌حل‌های امیدوارکننده لایه ۲ شامل Arbitrum، Polygon (Matic)، Metis و Optimism هستند. در واقع، مسیرهای مختلفی توسعه یافته‌اند، مانند کانال‌های وضعیت (راه‌حلی که توسط شبکه لایتنینگ و رایدن پیشنهاد شده)، نقدینگی (مرتبط با ییلد فارمینگ یا DEX)، زنجیره‌های جانبی (مانند Skale)، دارایی‌های مبتنی بر لنگر (مانند WBTC، RBTC و IMBTC که به بیت‌کوین متصل‌اند) و اثبات دانش صفر (ZPK).
از میان پروژه‌های لایه ۲ ذکر شده، چشمگیرترین آن Metis است، یک شبکه زنجیره عمومی لایه ۲ که بر اساس فورک Optimism است. هسته آن در فناوری مقیاس‌پذیری Optimistic Rollup نهفته است که هدف آن حل مشکلات شبکه اتریوم مانند ازدحام و کارمزد بالای گس است. این راه‌حل مقیاس‌پذیری همچنین توسط Arbitrum، پیشروترین شبکه زنجیره عمومی لایه ۲، به کار گرفته شده است.
پیش از دسامبر ۲۰۲۱، Metis در حوزه لایه ۲ چندان متمایز نبود، اما پس از ۲۰۲۲، به‌ویژه پس از ماه مارس، TVL آن به‌طور نمایی افزایش یافت و به اوج تاریخی ۸۲۴ میلیون دلار رسید و Metis را به یک ستاره برجسته در لایه ۲ تبدیل کرد.
اگر اتریوم تنها زنجیره‌ای بود که به لایه ۲ فکر می‌کرد، این بخش در کوتاه‌مدت رشد نمی‌کرد. با این حال، هنگامی که زنجیره‌های عمومی دیگری مانند Near و Polkadot نیز به این راه‌حل مقیاس‌پذیری توجه نشان می‌دهند، این موضوع مورد توافق افراد درون این صنعت قرار گرفته است.
اگرچه برنامه‌های لایه ۲ همچنان نیاز به بهبود تجربه کاربری خود دارند و مشوق‌های معقولی برای جذب کاربران جهت تجربه و تعامل ندارند، اجماع فزاینده در صنعت باعث جذب هرچه بیشتر متخصصان فناوری برای حل این مشکلات خواهد شد. همین موضوع در مورد بلاکچین نیز صدق می‌کند، که با وجود انتقادات و تردیدهای پیوسته، از آزمون زمان و تغییرات گسترده در صنعت سربلند بیرون آمده است.
