برای من بسیار پیش آمده که نوشتاری را بخوانم یا پادکستی را بشنوم با این قصد که چکیده و جان‌مایه‌ی مطلب را برای مرور دوباره استخراج کنم. یا بخواهم در کلاس درس، آموخته‌هایم را خلاصه‌نویسی کنم اما نتوانم گویا و البته سریع، جان مطلب را برای بازخوانی دوباره ثبت کنم.
فکر کن در جلسه‌ای نشسته‌ای و به حکم دبیر نشست باید صحبت‌ها را بر تخته‌ی وایت برد ثبت و طبقه‌بندی کنی یا بخواهی در نوشتاری که دلایل چیزی را با توضیح بسط‌داده، با اشاره به موارد کلی، آن متن را جم و جور کنی. یا چندین شاخص را به جای ارايه در یک متن مبسوط با بردن به یک جدول گزارش کنی یا اینکه رابطه‌ی چندین متغیر را به کمک گراف نشان دهی یا قصد داشته باشی یک روند را با شکل نشان دهی و یا اندازه‌های ثبت شده از یک مقدار را با نمودار میله‌ای نشان دهی. برایم پیش آمده که بخواهم مثلاً تلفنی درباره‌ی ویژگی‌های یک سرویس اینترنتی، اطلاعاتی از کارشناس یک شرکت بگیرم، پس اطلاعات را حین گفتگو ثبت کرده‌ام اما بعدتر که به آن یادداشت رجوع کرده‌ام کمتر چیزی دستگیرم شده باشد. در همه‌ی این موقعیت‌ها، توانایی خلاصه‌کردن درست اطلاعات مهم است.
نیاز انسان زمانه‌ی ما به درک و پردازش سریع‌تر داده در واحد زمانی کمتر، توجه به خلاصه‌سازی اطلاعات را بیش از پیش به یک ضرورت بدل کرده است. به این دلیل امروزه دنیای اینفوگرافی‌ها به کمک ما آمده تا با تصویر و نمودار و جدول، اطلاعات را با هم در میان بگذاریم. فتوژورنالیسم نیز این جریان را تسهیل می‌کند.
خلاصه کردن اطلاعات را باید در مدارس به ما آموزش دهند یا در دانشگاه یک واحد آموزشی شود. پیشنهاد می‌کنم کسانی که دوره‌های موفقیت در زندگی و کسب و کار برگزار می‌کنند، چنین درسی را در سیلابس آموزشی خود بگنجانند.
به تازگی کتابی به دستم رسیده با عنوان «داستان‌پردازی با داده‌ها» (راهنمای مصورسازی داده‌ها برای حرفه‌ای‌ها در کسب و کار). این کتاب از معدود کتاب‌هایی است که در حوزه‌ی موضوعی‌ای که وصف آن رفت به فارسی ترجمه شده است. هر چند موضوعی که طرح کردم کلی‌تر از مندرجات این کتاب است اما اگر به این حوزه علاقه‌مندید پیشنهاد می‌کنم آن را تهیه و مطالعه کنید. حتماً در کسب‌و کارهای نوپدید و امروزی به کارتان می‌آید. برای آشنایی بیشتر فایل پی‌دی‌اف بخش آغازین کتاب را به متن پیوست کرده‌ام:
یک لینک سودمند برای خلاصه‌کردن کتاب و مقاله:
