ادبیات هر کشوری شامل طریقه و سبک ادبی خود در قالب نوشتاری و شفاهی است. افغانستان هم دارای این ادبیات مستقل هست اما به دلیل تاریخ پر فراز و نشیبی که داشته، بسیاری از شاعران و نویسندگان و صاحبان ذوق و اندیشه در جای جای جهان پراکنده شده‌اند هرچند همیشه ندای مام وطن سردادند. بسیاری از ادبیان و صاحب قلمان افغانستان یا به ایران مهاجرت کرده‌اند یا تحصیل‌کرده ایران بوده‌اند یا اصلا در ایران متولد شده‌اند. به دلیل مرز مشترکی که ایران و افغانستان دارد این پیوند و پیوست دور از ذهن نبوده و نیست. علاوه بر این موقعیت جغرافیایی ما و افغانستان دارای پیوست تاریخی هم بوده‌است. به نوعی ادبیات افغانستان زیر مجموعه ادبیات فارسی قرار می‌گیرد البته باید توجه داشت که ادبیات افغان دارای ساختاری مستقل نیز هست به ویژه در قالب شفایی که برآمده از خرده فرهنگ سرزمین افغانستان می‌باشد.
در ادامه با برخی از نویسندگان و شعرای ادبیات افغانستان آشنا می‌شویم.
با ما همراه باشید ?
مقاله کامل را در سایت بانک کتاب ناهید بخوانید.
زریاب از پیشگامان معاصر ادبیات افغانستان محسوب می‌شود. او متولد کابل و اکنون ساکن فرانسه است.
سپوژمی با تشویق و حمایت پدر ادامه تحصیل داد و از دوران نوجوانی داستان نویسی را آغاز کرد. رشته تحصیلی او ادبیات و زبان فرانسه بود. دکترای خود را از فرانسه گرفت و برگشت و در افغانستان معلم شد و مشغول تدریس. در تمام این مدت او داستان‌هایش را که همگی به زبان فارسی هستند در مجلات و نشریات افغانستان منتشر می‌کرد. او از معدود نویسندگانی‌ست که داستان‌هایش به فرانسوی ترجمه شده است.
زریاب در داستان‌هایش به شدت تحت تاثیر کامو و کافکاست. وی گزیده گوی است و در توصیف صحنه‌ها و فضاسازی دقت و ظرافت دارد. شخصیت‌های داستان‌های زریاب اغلب زنانی را به تصویر می‌کشد که مدام در حال مبارزه در دنیای خصمانه و بیرحم هستند.
برای خرید کتاب های سپوژمی زریاب کافیست با یک اشاره وراد لینک زیر شوید.
خرید آثار نویسنده بنام ادبیات افغان ، سپوژمی زریاب
ادبیات افغان را بدون نام عتیق رحیمی نمی توان متصور شد. او نویسنده و فیلمساز افغانستانی در کابل زاده شد. او در کودکی فرانسوی را آموخت. بعد از جنگ‌های داخلی افغانستان به فرانسه پناهنده شد و به تحصیل ادبیات مدرن فرانسه پرداخت و مدرک دکترای خود را از دانشگاه سوربون در رشته سینما گرفت.
رحیمی اولین رمان خود را با نام خاکستر و خاک را وقت ی34 ساله بود منتشر کرد و سال‌ها بعد اولین فیلم خود را هم بر اساس همان رمان نوشت که برنده جایزه بخش نگاهی به سوی آینده جشنواره کن شد. پس از آن دو رمان دیگر را به فارسی نوشت اما رمان چهارم خود را با نام سنگ صبور به زبان فرانسوی نوشت که توانست جایزه ادبی معتبر گنکور را کسب کند. بر اساس این رمان هم فیلمی با همین نام ساخت که مورد تقدیر جشنواره برلین شد.
خالد متولد کابل است و اکنون ساکن امریکا. او با دو کتاب هزاران خورشید تابان و بادبادک‌باز به شهرت و محبوبیت جهانی رسید و ادبیات افغانستان در سطح جهان بیش از پیش شناخته شد. این دو کتاب به چندین زبان زنده دنیا ترجمه هم شدند. کتاب بابادک‌باز چنان تاثیرگذار بود که فیلمی هم بر اساسش ساختند و منجر به شناخته‌تر شدن خالد حسینی شد.
حسینی در امریکا ابتدا زیست‌شناسی و سپس در بیست و هشت سالگی در رشته پزشکی فارغ التحصیل شد. او در سال 2006 از طرف سازمان حمایت از پناهندگان سازمان ملل به عنوان سفیر حسن نیت سازمان در افغانستان انتخاب شد و سال بعدش بنیاد خالد حسینی را در افغانستان تاسیس کرد.
خالد حسینی بی شک از موثرترین و برترین نویسندگان ادبیات افغانستان در سطح جهان است.
بقیه نویسندگان و شاعران افغان را در سایت بانک کتاب ناهید بخوانید.
نوشته توسط: مینا بهکار/ تابستان 1401
