"اصطلاحی می باشد که به صورت کلی درمورد تمام رقابت های غلط یا فریب کارانه در تجارت کاربرد دارد، اما به صورت اخص، در دادگاه انصاف در مورد سعی برای جایگزین کردن کالاها یا محصولات خویش در بازار با کالاها و محصول های دیگری کاربرد دارد"
رقابت غیر منصفانه، تصرف غیر قانونی اعتبار، نام یا حسن شهرت یک فرد یا سازمان می باشد؛ به صورتی که موجب اشتباه شدن با محصولات دیگری شود یا عموم مردم را نسبت به سر چشمه محصول به اشتباه بیاندازد. رقابت غیر منصفانه یک شبه چرم و یک تقصیر است، که توسط قانون گذار برای آن جبران خسارت قانونی مقرر شده است.
نمونه ای برای رقابت غیر منصفانه رفتاری است که تلاش می کند در رقابت پیروز شود، بدون آنکه بر دستاوردهای خود برحسب کیفیت و قیمت کالاها و خدمات تکیه کند و به جای آن از دستاوردهای دیگران استفاده کند یا بر مشتریان با اظهارات غلط یا گمراه کننده اثر بگذارد. اعمال مشخصی در زمینه علائم تجاری موجود می باشند که به عنوان رقابت غیر منصفانه شناخته شده اند. این اعمال عبارت است از ایجاد اشتباه و استفاده از علایم گمراه کننده.
عواملی که غالبا در تعیین اشتباه لحاظ می شوند عبارتند از میزان تمایز بخشی علامت حمایت شده، اندازه و اعتبار صاحب آن، مهارت مشتریان آنها و البته شباهت علایم و کالاهای مورد بحث.
گمراه کنندگی می تواند اثرات خطرناکی داشته باشد: مشتری بر اساس اطلاعات غلط ممکن است ضرر مالی (یا حتی ضرر خطرناک تری) ببیند؛ رقیب درست کار مشتریانش را از دست می دهد شفافیت بازار کم می شود و اثرات مضری برای کل اقتصاد و رفاه اقتصادی دارد.
در پرونده شرکت فررو عیله شرکت مگ تی شما در کشور چین دیوان عالی چین، رأی دادگاه تجدید نظر که اظهار می داشت بسته بندی مشابه به علت گمراه کنندگی نقض قانون ضد رقابت غیر منصفانه چین است را تأیید کرد. در این پرونده علی رغم این که نام های تجاری دو شرکت متفاوت بود، اما بسته بندی محصولات به صورت گمراه کننده ای مشابه بود و علامت تجاری خواهان هر چند در چین به ثبت نرسیده بود، اما به علت شهرت جهانی شکلات های فررو، به خصوص در کشورهای همسایه چین، تقلید بسته بندی نقض قانون منع رقابت غیر منصفانه به شمار آمد.
اما با وجود اعمال مشخصی که به عنوان رقابت غیر منصفانه شناخته شده اند، نمی توان رقابت غیر منصفانه را مخصوص این موارد دانست. چون با پیشرفت تجارت و ورود روش های تازه، هرروز اعمال گول زننده تازه ای نیز از طرف رقبا به کار می رود. به همین سبب تشخیص عمل غیر منصفانه بر عهده دادرس می باشد تا با نظر به اوضاع و احوال هر قضیه تشخیص دهد آیا عمل مورد شکایت غیر منصفانه بوده است یا خیر.
به عنوان نمونه، وقتی با استفاده غیر مجاز از یک علامت برای کالاها یا خدمات متفاوت احتمال ایجاد اشتباه آن نرود، نه نقض علامت تجاری با خدماتی تحقق یافته است و نه یک عمل رقابت غیر منصفانه. اما، برخی از کشورها مثل کانادا، کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر اساس دستورالعمل اتحادیه اروپا در خصوص نزدیک کردن قوانین ملی علایم تجاری و برخی از ایالت های ایالات متحده آمریکا، علایمی که اشتهار خاصی کسب کرده اند را از یک حمایت اضافی در برابر تضعیف کیفیت ممتاز با ارزش تبلیغاتی آن برخوردار کرده اند. "تضعیف علامت" به تدریج توانایی یک علامت برای شناسایی فوری یک منبع خاص برای مصرف کنندگان با عموم مردم را کاهش می دهد. برخی از انواع تضعیف علامت، نتیجه استفاده از علایم یکسان یا مشابه برای کالاها یا خدمات کاملا متفاوت می باشد؛ منطق اصلی مفهوم تضعیف علامت این است که علایمی را که شهرت خاصی به دست آورده اند، در برابر میل آشکار سایر تجار برای استفاده از آن علامت، مورد حمایت قرار دهند.
برای مثال در پرونده ای، خواهان صاحب شرکت های وابسته ای با علامت تجاری "راز ویکتوریا " بود، این شرکت بیش از ۷۵۰فروشگاه با این نام دارد و در زمینه لباس زنانه فعالیت می کند. در سال ۱۹۹۸ این شرکت بیش از ۵۰ میلیون دلار برای تبلیغ علامت تجاری راز ویکتوریا و طراحی جذاب و کیفیت ممتاز و قیمت متعادل محصولاتش هزینه کرد. در مقابل خوانده، و یکتور و کتی موسلی در ۱۲ فوریه ۱۹۹۸ شروع به تبلیغ فروشگاه خرده فروشی خود با نام "راز ویکتور " که در نزدیکی یکی از شعب شرکت خواهان بود نمودند. این فروشگاه نیز در زمینه لباس های زنانه، علاوه بر سایر محصولات فعالیت می نمود. در این زمان وکیل خواهان طی اظهارنامه ای از خوانده درخواست نمود به علت احتمال اشتباه این نام با نام راز ویکتوریا و تضعیف این علامت، نام خود را تغییر دهد. خوانده نام فروشگاه خود را به "راز کوچک و یکتور" تغییر داد، اما این تغییر خواهان را راضی نکرد و موجب اقامه دعوای خواهان در دادگاه بخش فدرال شد. شکایت خواهان حاوی چهار خواسته بود:
خوانده نیز در مقام دفاع بیان داشت که فقط ۵ درصد فروشگاه او را لباس های زنانه تشکیل می دهند. دادگاه بخش اعلام کرد که هیچ احتمال ایجاد اشتباه قانونی وجود ندارد و ادعای خواهان را در خصوص نقض علامت رد کرد. اما در خصوص تضعیف علامت تجاری استدلال دادگاه این بود که تضعیف علامت تجاری هم هویت محصول را لکه دار می کند هم به روابط مثبتی که علامت به دست آورده است خسارت می زند. دادگاه نتیجه گرفت که علامت خوانده به خاطر اثر بدی که بر علامت خواهان می گذارد موجب تضعیف آن می شود. و به خوانده دستور داد که استفاده از علامت تجاری " راز کوچک ویکتوریا " را متوقف کند.
در حالی که، حمایت از طریق حقوق مالکیت فکری غالبا به علایم ثبت شده و حقوق انحصاری ایجاد شده تحت قانون تعلق می گیرد، حمایت از طریق حقوق منع رقابت غیر منصفانه، عموما در مواردی مورد استفاده قرار می گیرد که علامت نقض شده بر اساس قانون مالکیت فکری به ثبت نرسیده است.
حقوق منع رقابت غیر منصفانه در زمانی که حقوق مالکیت صنعتی از حق اختراعها و علائم تجاری ثبت نشده حمایت نمی کند، به عنوان مکملی برای این حقوق استفاده می شود. البته مورد های دیگری از رقابت غیر منصفانه موجود می باشند، مثل مورد دوم بند ۳ ماده ۱۰ مکرر کنوانسیون پاریس مربوط به اظهارات خلاف واقع که کار کرد مکمل بودن را انجام نمی دهند و این بخاطر این می باشد که مفهوم رقابت غیر منصفانه اقدامات بسیار متنوعی را در بر می گیرد.
حقوق رقابت غیر منصفانه سه هدف را دنبال می کند: حمایت از رقبا، حمایت از مصرف کنندگان، حفظ امنیت رقابت به نفع عموم به طور کلی، همانطور که در قانون ۱۹۸۹ سوئيس و قانون ۱۹۹۱ اسپانیا بیان شده است، هدف از حقوق رقابت غیر منصفانه تأمین عدالت به نفع همگان است.
