اگر تابحال نام بیتومن یا بیتومین (Bitumen) و گیلسونایت (gilsonite) به گوشتان خورده اما نمی دانید که این ها چه هستند در این مطلب با ما همراه باشید تا با این مفاهیم آشنا شوید. حتما با قیر آشنایی دارید! پس بهتر است بدانید که بیتومن همان قیر است اما به زبان لاتین. پس خیلی وازه غریبی نیست. قیر هم همان طور که قطعا می دانید قطران زغال سنگ است.
بیتومن ماده ای است سیاه رنگ که بسته به دمای محیط می تواند به شکل های مختلفی باشد . مثلا در دمای محیط جامد است، کمی دما بالا برود خمیری شکل می شود اگر دما بیشتر شود به شکل مایع درخواهد آمد. این ماده سیاه رنگ از مشتقات نفت است و آن را در پالایشگاه ها تولید می کنند. قیمت بیتومن نیز در جاهای مختللف، متفاوت است.
این ماده سیاه رنگ کاربردهای بسیاری دارد که مهم ترین آن ها عبارتند ساخت آسفالت برای استفاده در صنایع راهسازی، محافظ برای خوردگی لوله های فولادی، استفاده در ساخت لوله های نفت و گاز، استفاده در صنایع ساختمان سازی و عایق کردن بام ها، استفاده در سیمان حفاری و سوخت و غیره.
همانطور که می دانید قیر ماده ای خمیر مانند است که نقش عایق رطوبتی و ساخت آسفالت یا گیلسونیت را ایفا می کند. قیمت قیر خالص نیز برای افزایش سطح کیفی عایق رطوبتی قیری در سقف و یا دیوار ساختمان استفاده می شود.
کاربرد مهم قیر به دلیل وجود دو خاصیت مهم این ماده است.
ضدآب
چسبندگی
در ضمن اگر قصد آشنایی با بیتومن را دارید با این مطلب همراه باشید.
بیتومن معمولاً از تقطیر نفت خام بدست می آید. به این قیرها قیر نفتی یا قیر صافی گفته می شود که قیمت این قیر با نوع دیگری از این محصول متفاوت است. روغن قیر نفتی محصول دو مرحله تقطیر نفت خام در برج تقطیر است. در مرحله اول تقطیر، مواد سبک مانند بنزین و پروپان از نفت خام جدا می شوند.
این فرآیند در فشاری نزدیک به یک اتمسفر (واحد) اتفاق می افتد. در مرحله دوم ترکیبات سنگین مانند گازوئیل و نفت سفید استخراج می شود. این فرآیند در فشار نزدیک به خلاء انجام می شود. در نهایت، مخلوطی از ذرات جامد عالی به نام آسفالتین (Gilsonite) باقی می‌ماند که در مایعی گریس مانند به نام مالتون غوطه‌ور شده است.
با این حال، انواع مختلف قیر به دلیل تبدیل تدریجی نفت خام به طور طبیعی به دست می آید، تبخیر مواد فرار آن طی سالیان متمادی. به این قیرها قیر طبیعی می گویند و دوام بیشتری نسبت به قیر نفتی دارد. چنین قیرهایی ممکن است به صورت خالص در طبیعت (دریاچه قیر) مانند دریاچه قیر بهبهان در ایران و دریاچه قیر ترینیداد در آمریکا وجود داشته باشد یا از معادن استخراج شود.
در واقع می توان گفت که قیر یک افزودنی قیر است که به خوبی با قیر نفتی مخلوط می شود و پس از اختلاط می تواند خاصیت چسبندگی بسیار بالایی داشته باشد و همین چسبندگی باعث شده کاربردهای زیادی داشته باشد.
یکی از کاربردهای بیتومین محافظت از لوله های فولادی در برابر خوردگی است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. بیتومین بیشتر در صنعت آسفالت سازی طبیعی و صنعت راه سازی استفاده می شود. این ماده را می توان با ذرات شن مخلوط کرد و به عنوان سطح جاده استفاده کرد.
یکی دیگر از کاربردهای مهم بیتومن در صنعت ساختمان به عنوان عایق رطوبت استفاده می شود زیرا خاصیت ضد آب دارد. این قیر در صنایع سیمان، حفاری و کک سازی نیز کاربردهای متعددی دارد.
اینها نمونه های افزودنی از دست دادن مایعات بودند. اگر می خواهید در مورد گیلسونیت، معدن گیلسونیت، قیر طبیعی و آسفالت طبیعی بیشتر بدانید، لطفا این مقاله را بخوانید.
آسفالت ترکیبی از مصارف قیر، پرکننده های معدنی مانند ماسه و برخی بهبود دهنده های دیگر مانند افزایش کشسانی، حلال ها در برخی موارد و ... است. پس پاسخ سوال به این صورت است: قیر ترکیبی خالص است در حالی که آسفالت (گیلسونیت) مخلوطی از قیر و سایر مواد است.
مصرف قیر به دلیل چگالی و ماهیت بالا در شرایط محیطی مایع نیست و معمولاً برای تبدیل شدن به مایع نیاز به حرارت دارد. در برخی موارد برای رفع این مشکل قیر را در یک حلال حل کرده و سپس روی سطح مورد نظر می ریزند. حلال مورد استفاده نسبت به قیر فراریت بالاتری دارد که باعث می شود سریعتر خشک شود.
میانگین عمر آسفالت طبیعی یا گیلسونیت حدود 20 سال است. آسفالت موثر اصطکاک بین لاستیک خودرو و سطح جاده را کاهش می دهد، به این معنی که بهبود مصرف سوخت به معنای کاهش انتشار CO2 (دی اکسید کربن) در هوا است.
از سوی دیگر، آسفالت عموماً گرانتر از استفاده از قیر است. قبل از نصب آسفالت روی جاده باید سطح را آماده کنید و گرمای بیش از حد می تواند به آسفالت آسیب برساند و آن را نرم تر کند. با این حال، قیر ارزان تر از آسفالت است و در برخی موارد می توان آن را بازیافت کرد. با این حال، قیر خالی از اشکال نیست.
قیر خشک به نوع دیگری از قیرها گفته میشود که از مشتقات نفتی بوده و معمولاً در پالایشگاه‌ها تولید میشود و همانند سایر قیرهای دیگر می‌تواند در سولفید کربن و تتراکلرید کربن حل شود.
گیلسونایت یکی از حلال های قیر است که ماده ای براق است و رنگ آن سیاه است. محصولی شکننده است که شبیه سنگ آتشفشانی است . این محصول شکننده را به عنوان افزودنی برای سیمان آسفالت استفاده می کنند.
برای تهیه گیلسونایت، اطلاع از قیمت گیلسونایت می توانید از کارشناسان شرکت قیر غرب نیکان کمک بگیرید. گیلسونایت یا قیر طبیعی یک ماده معدنی کمیاب است که در ایران در استان کرمانشاه و شهرهای گیلان غرب و قصرشیرین وجود دارد. از آنجایی که این ماده معدنی کمیاب است و ارزش بالایی دارد، اکتشاف آن بسیار اهمیت دارد. میزان خاکستر گیلسونایت نقش زیادی در تعیین کیفیت آن دارد.
