هیچ ماست بندی نمیگوید ماست من ترش هست! این مثل قدیمی در مورد عسل هم صدق میکند. همه میگویند عسل من طبیعی است. درست هم میگویند ولی طبیعی داریم تا طبیعی!
هر زنبور داری مجبور است این سه کار را انجام دهد مگر اینکه بخواهد سختی بکشد یا ریسک کند که در ادامه بدان خواهیم پرداخت.
۱.چرخ کردن موم صنعتی
۲.دادن مکمل تقویتی و خوراکی ها به زنبور
۳.مصرف آنتی بیوتیک برای زنبورها
۴.حرارت دادن عسل
و اما قضیه چیست؟
۱) زنبور باید به سختی کار کند تا پس از تلاش بسیار موم بسازد. در نتیجه به اندازه چندین کیلو عسل باید انرژی صرف درست کردن خانهاش کند. اینجاست که زنبوردار به کمک زنبور عسل میشتابد تا هم زنبور کمتر خسته شود و هم میزان عسل بیشتری از یک کلونی برداشت کند. برای این کار موم طبیعی را با موم صنعتی که یک جور پارافین خوراکی میباشد مخلوط کرده و آن را چرخ میکند تا به شکل شانههای کندوی عسل دربیاید.
۲) زنبور دار مجبور است برای تهیه شهد مورد نیاز زنبور عسل مداوم در حال کوچ باشد. از دشت های گرم به کوه های خنک در فصول مختلف سال می تواند نوید دهنده تولید عسل با کیفیتی باشد. زنبور عسل موجودی گرما دوست است و در هوای مطبوع شروع به جمع آوری گردهی گلها و گیاهان برای تولید عسل میکند. فقط یک زنبور دار پر تلاش و خستگی ناپذیر حاضر است در هر فصلی از سال به نقاط پهناور ایران زمین سفر کند و با ذوق و تجربه ای که دارد از گیاهان کوهستانی یا دشتهای بکر و فراخ برای تغذیه زنبورهای عسل اش بهره گیرد. در غیر اینصورت چاره ای جز دادن خوراکیهای دست ساز بشر به زنبورش ندارد. برای نمونه زنبور داری که علاقه مند به تولید عسل گون است میبایست به نقاطی برود که گیاه فراوان و غالب آن منطقه گون باشد.
۳) کندوها در معرض بیماریهای خاصی قرار دارند که میتوانند منجر به از بین رفتن بخش زیادی از زنبورها شوند. به همین منظور برای پیشگیری از چنین بیماریهایی از برخی آنتی بیوتیکهای خوراکی برای زنبور استفاده میشود. و گاها استفاده از این داروها به صورت خودسرانه و بدون مشورت صورت میپذیرد. البته برخی از زنبورداران خوش ذوق از روشهای جایگزین آنتی بیوتیک خوراکی بهره میگیرند که اثرات به مراتب کمتری بر روی عسل تولید شده خواهد داشت.
۴) مردم دوست دارند عسل شکل نسبتا مایع داشته باشد و رس نبسته باشد. در صورتی که عسل طبیعی پس از استحصال از کندو تمایل به رس بستن دارد و بستگی به نوع عسل تا چند ماه بعد رس خواهد بست. حالا فروشندگان عسل برای اینکه رس نبندد و مورد پسند همگان باشد آن را حرارت می دهند تا از رس بستنش پیشگیری نمایند. این کار موجب از بین رفتن مواد معدنی موجود در عسل خواهد شد.
جالب است بدانید که عسلهای خوب ایرانی به مراتب با کیفیت تر از عسل های کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی و حتی خاور دور و نیز آفریقا میباشند. زیرا تنوع گیاهی و فصلی در این سرزمین بسیار متنوع است و نیز نوع خاک در کنار نور آفتاب مستمر موجب قوی شدن رنگ و مزه و بوی گیاهان ایرانی نسبت به برادران و خواهرانشان در دیگر کشورها شده است. برای نمونه٬ مزهی آویشن در ایران بسیار خوشایندتر از مزهی آویشن در کشورهای غربی است و نیز بوی تندتر و دلنشین تری دارد.
و در آخر بد نیست بدانید که میزان قندهای رایج در عسل تماما بستگی به نوع گیاه مورد تغذیه زنبور دارد و پایین بودن قند عسل لزوما به معنای باکیفیت بودن آن نیست. برای مثال عسل کنار رنگی تیره تر و قند بیشتری نسبت به بسیاری از عسل های دیگر دارد.