هنگام تایپ متون علمی، درسی و دانشگاهی به فرمول‌ها و معادلات کوچک و بزرگ زیادی برمی‌خوریم. نرم‌افزار وُرد قابلیت تایپ انواع فرمول‌ها و معادلات را دارد؛ اما تایپ معادلات در این نرم‌افزار در نگاهِ اول دشوار به نظر می‌رسد. در این مقاله شیوۀ فرمول‌نویسی در نرم‌افزار ورد را مرحله‌به‌مرحله با هم می‌آموزیم.
توجه: این آموزش براساس نرم‌افزار وُرد نسخۀ 2013 است.
نرم‌افزار وُرد مکان مشخصی برای نوشتن فرمول و معادله دارد که در این مقاله آن را کادر فرمول می‌نامیم. برای ایجاد کادر فرمول، ابتدا روی تب Insert کلیک کنید.
سپس روی گزینۀ Equation (معادله) در منتهی‌الیهِ سمتِ راستِ صفحه در بخش Insert کلیک کنید.
حالا کادر فرمول برای شما ظاهر می‌شود:
وقتی روی کادر فرمول کلیک می‌کنید، یک تب جدید به نام Equation Tools (ابزار معادله) و زیرمجموعۀ Design (طراحی) ظاهر می‌شود. در سمتِ راستِ این تب، بخش Structures (ساختارها) وجود دارد که از قسمت‌‌‌های مختلفی تشکیل شده است؛ مانند Fraction (کسر)، Script (بالانویس‌ها و پایین‌نویس‌‌ها)، Radical (رادیکال)، Integral (انتگرال) و غیره (شکل زیر):
با کمک قسمت‌‌‌های این بخش می‌توانید ساختار کلی فرمول یا معادلۀ خود را درست کنید (توضیحِ بیشتر در مرحلۀ سوم).
در سمتِ چپِ این تب نیز قسمتِ Symbols (نمادها) وجود دارد. در این قسمت علامتهای مختلف ریاضی مانند علامت مساوی، ضرب و تقسیم و غیره وجود دارد. هرعلامتی را که می‌خواهید در معادله بگذارید، کافی است روی آن کلیک کنید. اگر می‌خواهید علامتهای ریاضی بیشتری ببینید، باید روی دکمۀ منتهی‌الیه پایین و سمتِ راستِ قسمتِ Symbols کلیک کنید (شکل زیر):
با این کار، تمام علامتهای Basic Math (ریاضیِ پایه) برای شما نشان داده می‌شود:
اگر علامتِ دل‌خواهِ شما بین این علامت‌ها نبود، روی مثلث سیاه و روبه پایینِ کنارِ Basic Math (شکلِ زیر) کلیک کنید و علامتِ دل‌خواهتان را بین دسته‌بندی‌‌‌‌هایی به جز ریاضی پایه جستوجو کنید:
با کلیک روی مثلث کنار Basic Math دسته بندی‌‌‌های دیگری به جز ریاضی پایه به شما نشان داده می‌شود (شکل زیر):
این دسته بندی‌ها عبارت اند از: Greek Letters (حروف یونانی مثل آلفا، بتا و گاما)، Letter-Like Symbols (علامتهای حروف مانند)، Operators (عملگرها مثل علامت جمع و تفریق)، Arrows (پیکان‌ها)، Negated Relations (روابط سَلبی مانند نامساوی)، Scripts (حروف الفبا) و Geometry (هندسه).
برای تایپ‌کردنِ فرمول یا معادله در کادر فرمول، ابتدا باید ساختار معادله یا فرمول خود را مشخص کنید، سپس این ساختار را با استفاده از قسمتِ Structures در کادر فرمول ایجاد کنید. پس از ایجادِ ساختار، کافی است اعداد، حروف و علامت‌ها را در جای مشخصشان در ساختار وارد کنید.
فرض کنید معادله‌‌‌‌‌‌‌ای که می‌خواهیم تایپ کنیم، معادلۀ ساده‌‌‌‌‌‌‌ای مثل زیر باشد:
برای تعیین ساختار این معادله، نگاه خود را از کل به جزء متمرکز می‌کنیم. در نگاه کلی، این معادله از دو کسر تشکیل شده است که با یک علامتِ مساوی به هم ربط داده شده‌اند. در دیدِ جزئی‌نگرانه‌تر، هرجزء در بالا و پایینِ کسر، یک پایین‌نویس یا زیروند دارد. پس ابتدا ساختار کلیِ معادله را به این صورت در کادر فرمول ایجاد کنید:
روی مثلث سیاه کوچک در پایینِ قسمتِ Fraction (کسر) کلیک کنید. حالتهای مختلفِ کسری برای شما نمایش داده می‌شود. روی اولین گزینه در سمتِ چپ کلیک کنید:
اکنون ساختارِ کسری در کادر فرمول شما ایجاد شده است:
حالا علامت مساوی را از قسمت Symbols در سمت چپِ تبِ Equation Tools پیدا کنید و روی آن کلیک کنید:
دوباره روی مثلث سیاه کوچک در پایینِ قسمتِ Fraction (کسر) کلیک کنید و اولین گزینه را انتخاب کنید:
الآن ساختارِ کلیِ معادله به دست آمده‌است. برای تکمیلِ ساختارِ معادله، روی یکی از مربع‌‌‌های نقطه‌چین در کادرِ فرمول کلیک کنید تا به رنگِ آبی کم‌رنگ (یعنی انتخاب‌شده) درآید:
حالا روی مثلث سیاه کوچک در پایینِ قسمتِ Script در بخش Structures کلیک کنید. روی گزینۀ دوم از سمتِ چپ (که نشان‌دهندۀ یک جزءِ زیرونددار است) کلیک کنید:
حالا معادله به این صورت درآمده‌است:
برای سه مربعِ نقطه‌چینِ باقی‌مانده نیز این مرحله را تکرار کنید تا همۀ بخش‌‌‌های کسری معادله، زیرونددار شوند:
حالا ساختارِ معادله آماده است و فقط کافی است حروف و اعداد در معادله جای‌گذاری شوند.
پس از این که ساختارِ معادله را آماده کردیم، روی هریک از اجزای معادله کلیک می‌کنیم تا به صورتِ انتخاب‌شده (با رنگ آبی) درآید. سپس عدد یا حرفِ موردنظر را در آن‌جا تایپ می‌کنیم یا آن را از قسمت Symbols انتخاب می‌کنیم:
اگر علامت مورد نظر شما در هیچ کجای قسمتِ Symbols در تبِ Equation Tools نبود، می‌توانید آن را در قسمتِ Symbol در سمت راست در تبِ Insert جستوجو کنید:
برای درک بهتر مطلب، به مثالی که در زیر آمده‌است توجه کنید.
فرض کنید معادله‌‌‌‌‌‌‌ای که می‌خواهیم تایپ کنیم به صورت زیر است:
ابتدا ساختار بسیار کلی معادله را درست می‌کنیم. ساختار کلی این معادله، یک علامتِ مساوی است که در سمت چپ آن فقط یک عبارت قرار دارد. در سمتِ راستِ آن نیز سه عبارتِ بزرگ است که بین آن‌ها علامت جمع و تفریق قرار گرفته‌است. برای ایجاد این ساختار بسیار کلی، در کادر فرمول، یک علامتِ مساوی درج می‌کنیم، کلید فاصله (اسپِیس) را فشار می‌دهیم، دو پرانتز تایپ می‌کنیم و دوباره کلید فاصله را فشار می‌دهیم (با فشار دادن این کلید، یک مربع نقطه‌چین وسط دو پرانتز ایجاد می‌شود)، علامتهای جمع و تفریق را هم از قسمت Symbols پیدا می‌کنیم و روی آن‌ها کلیک می‌کنیم. اکنون ساختار بسیار کلی معادله به دست آمده‌است:
حالا ساختار عبارت‌های دو طرف علامت مساوی را می‌سازیم. روی سمت چپِ علامتِ مساوی کلیک می‌کنیم (تا علامتی که می‌خواهیم بگذاریم، در آن‌جا درج شود)، سپس از قسمت Script گزینۀ سوم از سمت چپ را (که هم بالانویس و هم پایین‌نویس دارد) انتخاب می‌کنیم:
در سمتِ راستِ علامتِ مساوی کلیک می‌کنیم و از بخش Function در قسمت Structure گزینۀ sin را انتخاب می‌کنیم:
حالا روی مربع نقطه‌چین در وسط پرانتز کلیک می‌کنیم و از قسمت Fraction گزینۀ اول را انتخاب می‌کنیم تا کسر بین پرانتز ایجاد شود:
در سمت راستِ علامتِ جمع کلیک می‌کنیم و از قسمت Large Operator گزینۀ دوم از سمت چپ را انتخاب می‌کنیم:
در قسمت سمت راستِ علامت منها کلیک می‌کنیم، بعد از قسمت Integral گزینۀ دوم از سمت چپ را انتخاب می‌کنیم:
حالا معادله در کادر فرمول به این صورت درآمده‌است:
حالا برای کامل‌‌‌‌‌تر‌کردنِ ساختارِ معادله، روی مربعِ نقطه‌چینِ صورتِ کسر (که در پرانتز است) کلیک می‌کنیم تا به صورت انتخاب شده درآید. از قسمت Radical گزینۀ اول از سمت راست را انتخاب می‌کنیم، یا این که گزینۀ دوم از سمت چپ را انتخاب می‌کنیم و عدد 3 را بالای رادیکال تایپ می‌کنیم:
روی مربعِ نقطه‌چین در سمتِ راستِ علامتِ سیگما (Σ) کلیک می‌کنیم و به ترتیب گزینههای دوم و سوم از سمت چپ در قسمت Script را انتخاب می‌کنیم:
حالا معادله به این صورت درآمده‌است:
روی مربعِ نقطه‌چین در زیر علامت رادیکال کلیک می‌کنیم. گزینۀ اول از سمت در چپ در قسمت Script را انتخاب می‌کنیم. علامت منها درج می‌کنیم و دوباره گزینۀ اول از سمت در چپ در قسمت Script را انتخاب می‌کنیم:
در مخرج کسر نیز یک علامت منها درج می‌کنیم. حالا ساختار معادله آماده است و فقط کافی است اعداد، علامت‌ها و حروف در جای خود درج شوند:
آلفا (α)، بتا (β)، تتا (θ)، مو (μ) و عدد پی را از قسمت Symbols پیدا می‌کنیم. اعداد و حروف الفبای انگلیسی را هم تایپ می‌کنیم. معادلۀ نهایی آماده است:
