یکی از مواردی که استادان بزرگ مجسمهسازی به شاگردان خود در ابتدای مسیر گوشزد میکنند، یادگیری آناتومی جمجمه، آناتومی بدن انسان و آشنایی با اجزای آن است. در این مقاله به بررسی استخوانهای جمجمه و آناتومی آنها خواهیم پرداخت.
جمجمه بخشی از اسکلت انسان است که از مغز و ساختار صورت محافظت میکند. جمجمه بدون در نظر گرفتن استخوان فک تحتانی، کرانیوم (cranium) نامیده میشود. کرانیوم خود به دو بخش جعبه مغزی (Brain case) و اسکلت صورت (Facial bones) تقسیم میشود.
جمجمهی انسان بهصورت کلی از 22 استخوان تشکیل شده است. جعبهی مغزی 8 استخوان دارد که 4 عدد از آنها فرد و 2 عدد زوج هستند.
نوروکرانیوم و یا جعبهمغزی شامل استخوانهایی است که قسمت کاسهی سر را پوشانده و از مغز و ساقه مغز محافظت میکنند. این استخوانها شامل استخوان پسسری، دو استخوان گیجگاهی که در طرفین سر قرار دارند، دو استخوان آهیانه، استخوان پیشانی، پروانهای و پرویزنی هستند. در شکل زیر محل قرارگیری این استخوانها همراه با معادل لاتین آنها را میبینید.
استخوانهای صورت از نواحی قدامی و تحتانی جمجمه شروع میشوند و شامل استخوان فک پایین (mandibal) نیز میشوند. استخوان فک تحتانی به تنها مفصل متحرک موجود در جمجمه متصل میگردد. اسکلت صورت شامل استخوان تیغه بینی، کانچهای بینی، جفت استخوان بینی، جفت استخوان فک فوقانی، استخوان فک تحتانی، جفت استخوان کامی که به آنها پالاتین نیز میگویند، جفت استخوان گونه و جفت استخوان اشکی
در شکل زیر محل قرارگیری این استخوانها بههمراه معادل لاتین آنها را با یکدیگر میبینیم.
جمجمه همچنین شامل حفرههای هوایی به نام سینوس (sinus) است. سینوسها وظایفی نظیر سبکتر کردن جمجمه، جلوگیری از ضربه، طنین صدا و گرم کردن و مرطوب نگه داشتن هوای استنشاق شده توسط بینی را بر عهده دارند.
اربیت (Orbit)، حفرهی چشم است که چشم و زائدههای آن در آن قرار میگیرد. اربیتها حفرههای مخروطی و یا هرمی چهارطرفهای هستند که در خط میانی صورت باز شده و تا عقب امتداد مییابند. اربیتها از چشمان ما در برابر آسیب مکانیکی محافظت کرده و دسترسی عصب بینایی به مغز را فراهم میکند.