ابتدا لازم است که درباره‌ی بیدود اطلاعاتی بدست بیاوریم.
اگر به نمایشگاه الکامپ امسال سری زده باشید؛ حتما دوچرخههای نارنجی زیبایی را در یک غرفه محوطه باز مشاهده کردید و برایتان سوال شده این دوچرخه‌ها اینجا چه‌کار می‌کنند.
دوچرخه اشتراکی یا کرایه دوچرخه با گوشی تلفن همراه یک ایده جدید نیست و سال‌ها در کشورهای دیگر پیاده‌سازی و استفاده شده است. در حال حاضر، بیش از ۲۰۰ کشور دنیا از سرویس‌های دوچرخه اشتراک استفاده می‌کنند و معروف‌ترین این سرویس‌ها به نام «Mobike» در کشور انگلیس با همکاری مایکروسافت راه‌اندازی شده است.
بیدود <<اولین>> سرویس دوچرخههای هوشمند اشتراکی در ایران است، که به کاربر خود این امکان را می‌دهد که از دوچرخه با ترکیب نوآوری و فناوری تازه معرفی شده‌ی اینترنت اشیا استفاده کرده و سفرهای شهری خود را با سهولت انجام دهد.
اینترنت اشیا که به اختصار IoT نام دارد، به بسیاری از چیزها شامل اشیا و وسایل محیط پیرامونمان که به شبکه اینترنت متصل شده و توسط اپلیکیشن‌های موجود در تلفن‌های هوشمند و تبلت قابل کنترل و مدیریت هستند اشاره دارد.
گفتنی است، در حال حاضر این خدمت در ایران منحصراً متعلق به شرکت پاک چرخ ایرانیان است.
به اعتقاد سازندگان بیدود، دوچرخه حلقه مفقوده ترافیک و آلودگی هوا در کلان‌شهرهای ایران است. با استفاده از دوچرخه می‌توان به کاهش حجم ترافیک درون شهری که نتیجه آن کاهش میزان مصرف سوخت و کاهش اتلاف وقت شهروندان است امیدوار شد.
محسن عارفی مدیر روابط عمومی شرکت پاک چرخ ایرانیان که این دوچرخه‌ها را با برند BDOOD « بی دود» عرضه کرده می‌گوید که در مرحله اول که احتمالا از اواخر شهریور و اول مهرماه آغاز می‌شود حدود ۵ هزار دوچرخه در برخی مسیرهای تهران قرار خواهد گرفت و بر اساس مطالعه‌ای که توسط این شرکت انجام گرفته ظرفیت استفاده از ۲۵۰ هزار دوچرخه به این شکل در تهران وجود دارد.
این دوچرخه‌ها که شبیه به دوچرخههای Mobike ( مشهورترین سیستم اشتراک دوچرخه چین ) هستند، کشوری که از سال ۲۰۱۴ سرویس‌های اشتراکی هوشمند در آن فعال است. از ۲۰ شرکت بزرگ اشتراک دوچرخه هوشمند در جهان ۱۵ شرکت در چین فعال‌اند و گه‌گاه تصویرهای هراس انگیزی از انبوه دوچرخههای انباشت شده در گوشه گوشه این کشور دیده می‌شود. با این حال دوچرخههای بی دود کاملا با سرمایه‌گذاری ایرانی و در داخل ایران تولید و یا مونتاژ می‌شوند. ساختار ساده و محکمی دارند و نسل نخست آن‌ها دنده‌ای نیست اما به گفته عارفی در فازهای بعدی دوچرخههای پیشرفته‌تر به خصوص دوچرخههای الکتریکی برای مسیرهای شیب‌دار هم به آن‌ها اضافه خواهد شد.
در حال حاضر قیمت گذاری هر مسیر نهایی نشده اما به گفته عارفی کاربران با دادن یک مبلغ به عنوان ودیعه و نصب اپلیکیشن کاربران می‌توانند در ازای هر سفر نیم ساعته با مبلغ پایینی مثلا حدود ۱۰۰۰ تومان از این دوچرخه‌ها استفاده کنند.
سعید بابایوسفی، مدیر عامل شرکت پاک چرخ ایرانیان بیدود از ایده اولیه راه‌اندازی چنین سرویسی اینگونه سخن گفت:
زادگاه ایده اشتراک‌گذاری دوچرخههای هوشمند کشور چین است که برای نخستین بار در سال 2014 به مرحله عمل رسید. ما پیش از اجرایی کردن بیدود، بیش از یک سال را به تحقیقات در مورد این ایده پرداختیم و الان ده ماه است که استارتاپ کار خود را به طور رسمی آغاز کرده. ما پس از ثبت برند، دوچرخه‌ها را خودمان طراحی کردیم و این طراحی به گونه‌ای انجام گرفت که وسیله کمترین آسیب‌پذیری و احتیاج به تعمیر را داشته باشد.
نکته بسیار جالب در مورد دوچرخههای بیدود، سازگاری آن‌ها با اینترنت اشیاست؛ تکنولوژی نوینی که کمتر استارتاپ ایرانی تا کنون به آن پرداخته و رویش سرمایه‌گذاری کرده است:
دوچرخههای ما دارای یک قفل هوشمند هستند که با اینترنت اشیاء سازگاری دارد. این قفل می‌تواند از سوی کاربر و وقتی که با یکی از دوچرخه‌ها در سطح شهر مواجه شد، به کمک اپلیکیشن بیدود باز شود. نزدیک‌ترین دوچرخه به کاربر از طریق نقشه بیدود مشخص می‌شود تا بتواند به سوی آن حرکت کرده و از آن استفاده کند. بعد از این کاربر می‌تواند با آن دوچرخه به مقصد دلخواهش برود و وقتی به نقطه مورد نظر رسید، از دوچرخه پیاده شده و آن را قفل کند و گزینه اتمام سفر را بزند. در این حالت یک هزینه حداقلی هم از کاربر دریافت خواهد شد.
این دوچرخه‌ها شبیه به دوچرخههای Mobike نیستند بلکه یک کپی از دوچرخههای Mobike هستند. با همان ظاهر و با همان ساختار. و به گفته‌ی یک منبع ناشناس، << این دوچرخه‌ها وارداتی است و در ایران تولید نمی‌شود >> ( که ما نمی‌توانیم این صحبت را تایید یا تکذیب کنیم ).
این استارت‌آپ تا به امروز (97/6/28) با وجود انتشار برنامه، هنوز شروع به کار نکرده است. علت انتشار و تبلیغ برنامه را می‌توان تمایل به <<اولین>> استارت‌آپ در سیستم دوچرخههای اشتراکی در ایران دانست.
انتشار برنامه پیش از شروع به کار، به نوعی هم مشکل و هم مزیت برای این استارت‌آپ می‌باشد. به این خاطر مشکل است که طرفدارانی را که هر روز برنامه را برای یافتن دوچرخه در اطراف خود چک می‌کنند ناامید می‌کند و آن ها رفته رفته میل خود را از دست می‌دهند و به این علت مزیت است که تمامی طرفداران تمایل دارند که از اولین استفاده کنندگان باشند و دوست دارند که هرچه زودتر با این برنامه آشنا شوند.
اما برنامه‌ی بیدودی که درحال حاضر منتشر شده است، یک نسخه‌ی اولیه می‌باشد که دارای باگ های متعدد ( مانند جابه‌جایی خودکار نقشه به نقطه‌ی لوکیشن و ... ) بوده و به جز سایت بیدود، در دیگر مارکت‌ها در دسترس نیست.
اگر بخواهیم درباره‌ی ساختار برنامه توضیح دهیم، باید بگوییم که این برنامه بسیار شبیه برنامه‌ی اسنپ بوده و تفاوت چندانی با آن ندارد. گویا طراحی ظاهری جدید برای اینگونه برنامه‌ها به بن‌بست رسیده است.
اما این شباهت فقط به اینجا ختم نمی‌شود. با مقایسه‌ی سایت بیدود و ورژن چینی سایت Mobike به نتایج جالبی می‌رسیم. این دو سایت شدیداً قالبی مشابه یکدیگر دارند تا آنجا که متن معرفی بیدود در سایت، ترجمه شده‌ی متن معرفی Mobike در ورژن انگلیسی می‌باشد.
اغلب پیاده‌سازی یک ایده‌ی خارجی در ایران، دارای حداقل 50 درصد شباهت با ایده‌ی اصلی را دارد ولی در این مورد باید این درصد را به بیش از این حرف‌ها افزایش داد.
اما بعد کلی انتقاد، لازم است که به نکات مثبت برنامه و استارت‌آپ هم اشاره بکنیم.
اپلیکیشن بیدود بعد از هر سفر اطلاعات جالبی مثل میزان مسیر طی شده و کالری مصرف شده هنگام رکاب‌زنی را هم به اطلاع‌تان می‌رساند و همچنین اگر دوچرخه‌تان در مسیر خراب شد، متخصصینی هستند که جهت تعمیر به کمک‌تان می‌آیند.
پس از صحبت کردن درباره‌ی این استارت‌آپ برای همگان سوالی پیش آمد که بانوان از این طرح چه سهمی دارند؟ بر اساس تجربه‌های گذشته زنان حق استفاده از دوچرخه را نداشتند و حالا سرویسی راه‌اندازی شده که قرار است به آلودگی هوا و سلامت شهروندان کمک کند. اما آیا بانوان هم در این روند نقشی خواهند داشت؟
آقای پیرحسین‌لو در این باره نیز در حساب توئیتری خود نوشت:
محسن پورسیدآقایی به معاونت حمل‌ونقل ترافیک شهرداری تهران که آمد دستور داد خانه‌های دوچرخه به زنان و مردان دوچرخه بدهند، آنچه پیشتر از زنان دریغ شده بود. او از زنان می‌خواهد تا وقتی از دوچرخه شهرداری استفاده می‌کنند پوشش را در نظر بگیرند تا این مساله به تعطیلی این پروژه منجر نشود.
شاید برایتان سوال شود که چرا تا پیش از بیدود، بانوان حق استفاده از دوچرخه را نداشته‌اند؟ بیدود اینگونه به این سوال پاسخ می‌دهد که در نسخه‌ی اولیه‌ی دوچرخه، میله‌ای در وسط دوچرخه (همانند دوچرخههای معمولی ) وجود داشت و با برداشتن آن توانستند که مجوز استفاده از دوچرخه برای زنان را دریافت کنند.
پس از مشاهده‌ی این شباهت‌ها و خواندن این اخبار، لازم می‌شود که درباره‌ی برخی اخبار و حرف‌هایی که از طرف بیدود زده می‌شود بیشتر تامل کرد. حرف‌هایی مانند خصوصی بودن این بخش و تحقیقات یک ساله و ...
با این حال امیدواریم که این استارت‌آپ با وجود این اتفاقات و شباهت بسیارش به نسخه‌ی خارجی و کم و کاست‌هایش، گامی بزرگ در جهت کاهش ترافیک و آلودگی شهر‌ها باشد و مانند پروژه‌ی دوچرخههای اشتراکی شهرداری، منجر به شکست نشود.
