به گفته اکثر کارشناسان بازارهای مالی و به طور مشخص ارزهای دیجیتال، کریپتوکارنسی این روزها نقش یک شمشیر دو لبه را در جنگ بین دو کشور روسیه و اوکراین که این روزها در حال رخ دادن است بازی می کند. به عقیده برخی، رمزارزها حتی می تواند بیش از اینکه کمکی برای دور زدن شرایط تحریم و سواستفاده الیگارشها از شرایط اقتصادی به وجود آمده باشد، به مردم هر دو کشور کمک بکند. حالا تقریبا دو هفته است که تهاجم روسیه به اوکراین آغاز شده است؛ در همان روزهای ابتدایی که بحث تحریمهای سنگین کشورهای مختلف علیه روسیه پیش آمد و مناسبات مالی روسیه با اکثر کشورهای دنیا دچار اختلال شد، تمام نگاهها در سراسر جهان به بازار ارزهای دیجیتال به عنوان یک جایگزین مناسب، روانه شد. سازوکاری که از آن انتظار می رود روسیه برای دور زدن تحریمها و بلاک شدن مناسبات مالی دست به دامن آن شود. همچنین با پایین آمدن وحشتناک ارزش پول ملی کشور روسیه، روبل، در مقابل دلار و سقوط آزاد بورس این کشور فرصتی مناسب برای مردم این کشور به وجود آمد تا در بازار رمزارزها سرمایه گذاری کنند.
بنابر تحقیقات صورت گرفته در سایت کریپتوکامپیر (CRYPTOCOMPARE)، با کاهش ارزش روبل طی روزهای گذشته، استقبال مردم روسیه از رمزارزها به شدت قوت گرفته است. به طوری که روز گذشته (دوشنبه، 7 مارس) حجم معاملات مردم روسیه در بازار ارزهای دیحیتال به 140.7 میلیون دلار آمریکا رسید که نسبت به هفتههای گذشته رشدی سه برابری را نشان می دهد.
اما از سوی دیگر گفته می شود الیگارشهای روس نیز در حال استفاده از این موقعیت برای دور زدن تحریمهای سنگین آمریکا و اتحادیه اروپا هستند. مسئلهای که میخائیل فدروف، معاون نخستوزیر و وزیر تبادلات دیجیتال کشور اوکراین را به واکنش واداشت و این مقام مسئول از تمام صرافیهای حاضر در بازار کریپتو خواست تا آدرسهای مربوط به کاربران روسی و بلاروسی خود را مسدود کنند. همچنین فدروف برای جلوگیری از هرگونه سواستفاده الیگارشهای روس از اکانتهای شهروندان روسی، خواستار مسدود شدن همه ی کاربران روس صرافیهای کریپتو از جمله مردم عادی این کشور شد. خواستهای که البته با واکنش برخی صرافیهای بزرگ این حوزه مانند بایننس و کراکن روبرو شد و این صرافیها اعلام کردند مادامی که به مسدود کردن اکانتهای افرادی که در لیست تحریم ها قرار دارند ادامه میدهند، نیازی نمیبینند تا حساب کاربران عادی کشور روسیه را مسدود کنند.
از طرف دیگر اما برخی کارشناسان اظهار می کنند که در توانایی بازار کریپتو در دور زدن تحریمها و انجام مناسبات مالی اغراق شده است. آنها میگویند که میزان تحریمهای اعمالشده از سوی غرب و اتحادیه اروپا آنقدر زیاد است که بیت کوین و دیگر رمزارزها توانایی پر کردن این گپ را ندارند و نمیتوانند پاسخگوی جریان پول لازم برای دور زدن تحریم ها از سوی روسها باشند. در همین رابطه، یک استاد رشته مالی دانشگاه تورنتو بیان می کند:
"با وجود اینکه ارزش بازار بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال قابلتوجه است، اما میزان کریپتوکارنسی که میتواند برای دور زدن تحریم ها از سوی روسیه مورد استفاده قرار بگیرد در مقابل حجم و سنگینی این تحریمها بسیار بسیار کوچک است."
حال می خواهیم از نقطه نظر کشور اوکراین به بازار ارزهای دیجیتال و فرصتهای به وجود آمده از طریق این بازار نگاه کنیم. کریپتو کارنسیها از همان روزهای اول جنگ، نقش مهمی در مقاومت اوکراین در مقابل تهاجم روسیه بازی کردهاند. همچنین این بازار کمک شایانی به مردم آوارهشده و در حال فرار اوکراین کرده است. بنابر اطلاعات وبسایت تحلیلی الیپتیک (Elliptic)، از روز اول جنگ تاکنون که تقریبا دوازده روز از آن گذشته، چیزی حدود 54 میلیون دلار بیت کوین و اتریوم به دولت اوکراین و سازمانهای مردمنهاد این کشور کمک شده است. در همین رابطه برخی کارشناسان بازار کریپتو اذعان میکنند که کریپتوکارنسی تبدیل به راهی برای مردم سراسر دنیا شده است تا علیه دولت روسیه بشورند و اینگونه اعتراض خود به روسیه و حمایتشان از اوکراین را فریاد بزنند. علاوه بر این، کمک بزرگی به آوارگان و مردم در حال فرار از خانه و وطن اوکراین نیز شده است و بخش بزرگی از این کمکهای مالی صرف کمک به این پناهندگان و حمایت از آنها میشود. نقطه نظر دیگری که از سوی کارشناسان امر در این رابطه مطرح می شود این است که حتی در صورت تصرف اوکراین توسط روسها، آنها نخواهند توانست که کنترل سیستم مالی این کشور را به دست بگیرند.
به هر روی، با گذشت زمان باید دید کدام یک از این دیدگاهها به تحقق خواهد پیوست. آیا مقامات دولت روسیه میتوانند از رمزارزها در حهت منافع خود برای دور زدن تحریمها استفاده کنند یا این اوکراین خواهد بود که با کمک های بیشتر و بیشتر از طریق ارزهای دیجیتال میتواند به مقاومت و مقابله خود با روسها ادامه دهد.