باید برای ساختن فیلمی که تصویر تاریکی از سرمایهداری پیشرفته ارائه میکند به هالیوود تبریک بگوییم.
برخلاف تصور محافظهکاران این فیلم هیچ خشونتی برنیانگیخت، برعکس این فیلم در کار تحلیل خشونت است و ما را از خطر بروز آن هشدار میدهد.
این فیلم بازتاب منتقدانهی واقعیت جامعهی امریکا است، جامعهای که برای برون دادن کاراکترهایی چون جوکر مساعد است.
پیام جوکر این است که آنچه را که دارندهگان قدرت انجام میدهند ما نیز باید انجام دهیم، شما باید از شر همه اقدامات متظاهرانهی لیبرالی که فضای ناامیدی را میپوشانند خلاص شوید.
او ناامیدیاش را همچون پدیدهای مضحک پذیرفته است و با این محاسبه خودش را از محدودیتهای جهان تراژیک پیشینش رها میکند.
ما نباید به این گمان باشیم که آنچه در پایان فیلم اتفاق میافتد و مردم جوکر را تحسین میکنند شروع یک جنبش آزادی بخش جدید است، نه، وضعیت پایان فیلم نشان دهندهی بنبست نهایی سیستم موجود است، جامعهای که برای ویرانگری خودش به حرکت در آمده است.
این فیلم به ما میگوید که شرایط موجود قابل تحمل نیست. نارضایتیای که در حال افزایش است مساله جدی است. سیستم جدید نمیتواند با وعدۀ اصلاحات گام به گام؛ بر این نارضایتی پایان ببخشد.
چپیهایی که به واسطه این فیلم اذیت شده اند، “چپیهای فوکویامایی” اند؛ کسانی که فکر میکنند نظم لیبرال دموکراسی بهترین نظم ممکن است و ما باید ظرفیت مدارا و همپذیری آن را بالا ببریم.
نگاه منتقدانه چپ بر این فیلم چنین خواهد بود:” درست است که این فیلم واقعیت فقر و محلات فقیر نشین را بازتاب داده است، اما در این فیلم جایگاه نگاه مثبت معطوف به تغییر در کجاست؟ سوسیالیستهای دموکرات کجا هستند؟ مردم عادیای که در حال سازماندهی خودشان باشند در کجا هستند؟.” با این حساب این فیلم از رهگذر این ارزشها، برای عدهای فیلمی امید برانگیز و دلچسپ نیست.
منتقدان چپ از خشونت در فیلم هراسیده اند، اما از خشونت واقعی در زندگی روزمره ما اصلا نمیهراسند. تکان خوردن از خشونت نهفته در این فیلم آنسوی دیگر فرار از خشونت در جهان واقعی ما است.
پ ن : لیبرالیسم بهترین نظم ممکن است اگر جوکر نباشد