سافت باکس یکی از مهم‌ترین و محبوب‌ترین ابزارها برای بهینه‌سازی منابع نور در عکاسی است. این محصول تنوع زیادی دارد به همین دلیل ممکن است انتخاب و خرید سافت باکس مناسب، باعث سردرگمی شود. در ادامه در مورد انواع سافت باکس و کاربرد آن بیشتر بخوانید.
سافت باکس چیزی جز اصلاح‌کنندهٔ نور نیست. این وسیله، منبع نور را به یک نور ملایم و یکنواخت تبدیل می‌کند. در صورت استفادهٔ مناسب، سافت باکس می‌تواند سایه‌های تند را کاهش دهد. هرچه سافت باکس به مدل یا سوژه نزدیک‌تر باشد، نور ملایم‌تری دارد که شبیه تابش نور طبیعی از پنجره است. شکل سافت باکس‌ها تنوع زیادی دارد؛ از مستطیل گرفته تا هشت‌ضلعی و مربع و حتی یک نوار باریک نور.
سافت باکس از یک پارچهٔ شفاف تشکیل شده و به یک منبع نور (نورهای استودیویی یا اسپیدلایت) متصل می‌شود. از پارچهٔ سفید یا نقره‌ای برای قسمت داخلی و مشکی برای قسمت بیرونی آن استفاده شده است که اطراف یک جعبهٔ دارای فریم را می‌پوشانند. قسمت جلویی آن، یک پنل انتشار یا پراکندگی دارد که دیفیوزر نامیده می‌شود.
سافت باکس‌ها از نظر شکل متفاوت‌اند، اما بیشتر آنها به شکل جعبه هستند و دور یک نور، محصور شده‌اند و با نور فلاش، نور پیوسته یا اسپیدلایت کار می‌کنند.
منبع نور از طریق یک یا دو دیفیوزر (پخش‌کننده) داخلی به جلو هدایت می‌شود و بعد از یک دیفیوزر دیگر عبور می‌کند که جلوی «جعبه» را می‌پوشاند. نتیجهٔ استفاده از سافت باکس، نوری یکنواخت، ملایم و نرم است که عکس‌های شما را از این رو به آن رو می‌کند.
نام سافت باکس شاید شما را به اشتباه بیندازد و فکر کنید این وسیله فقط به شکل جعبه یا باکس‌های ساده وجود دارد. اما تنوع سافت باکس‌ها زیاد است و شکل‌های مختلفی دارند که باتوجه‌به نیاز خود می‌توانید بهترین نوع سافت باکس را انتخاب کنید.
سافت باکس سهمی شکل یا پارابولیک در واقع ترکیبی از چتر و سافت باکس است. این مدل شبیه به چترهای رایج عکاسی است ولی عمق بیشتری دارد و در مقابل آن یک پوشش دیفیوزر (پخش‌کنندهٔ نور) قرار دارد. البته وجود این پخش‌کننده، اختیاری است.
با این سافت باکس می‌توانید نور ملایم یا نور تند ایجاد کنید. اگر آن را همراه با پوشش سفیدرنگ جلویی یا همان دیفیوزر استفاده کنید، نور ملایم‌تر و نرم‌تری تولید می‌کند ولی بدون استفاده از این پوشش، نور منعکس شده، شدیدتر می‌شود. برای اینکه نور از این هم شدیدتر و مستقیم‌تر شود، می‌توانید یک زنبوری یا grid در مقابل آن قرار دهید تا نور را به جهت خاصی هدایت کنید.
این نوع از سافت باکس برای عکاسی پرتره، محصولات زیبایی، عکاسی مد، مصاحبه‌ها و فیلم‌برداری مناسب است. هرچقدر سافت باکس بزرگ‌تری بگیرید، نور در محیط بزرگ‌تری پخش می‌شود اما اگر منبع نوری کوچکی دارید، بهتر است که از سافت باکس سهمی کوچک‌تر استفاده کنید.
این مدل از انواع سافت باکس، ظاهری شبیه به فانوس‌های گرد چینی دارد که در فستیوال‌های چینی برای تزیین از آن استفاده می‌کنند. نور این سافت باکس به همه طرف پخش می‌شود. برای عکاسی داخلی از این مدل سافت باکس استفاده می‌کنند.
البته کاربرد آنها به همین دو مورد محدود نمی‌شود و در عکاسی مد و پرتره هم قابل‌استفاده هستند. مانند سافت باکس‌های دیگر، هرچه سافت باکس فانوسی بزرگ‌تر باشد، نور را در محیط بزرگ‌تری پخش می‌کند.
سافت باکس‌های مستطیل یا مربع، رایج‌ترین نوع سافت باکس است. این سافت باکس‌ها به‌خاطر نوع نوری که ایجاد می‌کنند، تقریباً در تمام انواع عکاسی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
می‌توانید فقط از یک سافت باکس برای ایجاد جلوه‌ای خاص از نور استفاده کنید ولی اگر می‌خواهید تصویری بسیار روشن و واضح داشته باشید، بهتر است که از سه سافت باکس در جهت‌های مختلف استفاده کنید. محل قرارگرفتن سافت باکس و سوژه، به افکتی که قصد دارید خلق کنید بستگی دارد.
سافت باکس‌های هشت ضلعی را اکتاباکس (octabox) هم می‌نامند. این مدل دقیقاً شبیه به سافت باکس‌های مربعی است و با همان مواد و متریال ساخته می‌شود ولی شکل دهانهٔ آن هشت‌ضلعی است. از این سافت باکس برای عکاسی پرتره و مد می‌توانید استفاده کنید و یک بازتاب دایره‌ای زیبا در چشم سوژه ایجاد می‌کند.
البته از اکتاباکس هم مثل سافت باکس مستطیل می‌توانید برای انواع عکس استفاده کنید ولی در عکاسی پرتره جذابیت دیگری دارد و تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای ایجاد می‌کند.
سافت باکس باریک یا استریپ باکس یکی از انواع سافت باکس مستطیلی است با این تفاوت که عرض کم و ارتفاع زیاد دارد و در واقع یک باریکهٔ نور ایجاد می‌کند. ارتفاع آنها حتی به دو متر هم می‌رسد درحالی‌که عرض آنها حدود ۳۰ سانتی‌متر است.
از این منبع نوری برای نورپردازی لبه‌ها و کناره‌های سوژه استفاده می‌شود یا برای جایی مناسب است که امکان قراردادن منابع نوری بزرگ‌تر نیست. حتی با کنار هم قراردادن استریپ باکس‌ها می‌توانید حلقه‌های نور شبیه رینگ لایت درست کنید. از استریپ باکس‌های بلند می‌توانید برای عکاسی تمام‌قد از مدل‌ها استفاده کنید.
باتوجه‌به تنوعی که در انواع سافت باکس وجود دارد، انتخاب کردن یک سافت باکس مناسب سخت است. برای خرید سافت باکس، معیارهای زیر را در نظر بگیرید. اگر نیاز به اطلاعات بیشتری دارید هم می‌توانید با کارشناسان فروش نورنگار تماس بگیرید تا شما را با توجه به نیازی که دارید راهنمایی کنند.
سافت باکس‌ها در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند. تفاوت در ابعاد انواع سافت باکس و فاصلهٔ آنها از سوژه، در ایجاد افکت‌های مختلف نور، تأثیر دارند. اما در حالت کلی، هرچقدر منبع نور کوچک‌تر باشد، نور متمرکزتر و شدیدتری دارید و هرچقدر این منبع نور وسیع‌تر و بزرگ‌تر شود، نور آن ملایم‌تر و گسترده‌تر می‌شود.
سافت باکس‌های بزرگ‌تر برای عکاسی پرتره یا عکاسی در یک محیط بزرگ مناسب‌اند چون نور ملایم‌تری را با انتقال تدریجی بین نور و سایه ایجاد می‌کنند و معمولاً باعث می‌شوند که لکه‌های پوستی، کمتر نمایان شوند. سافت باکس‌های بزرگ‌تر برای عکاسی از تمام بدن و همچنین عکاسی از گروه‌های بزرگ مناسب‌اند چون نور را در محدودهٔ وسیع‌تری پخش می‌کنند.
رایج‌ترین اندازهٔ سافت باکس‌ها ۹۰ سانتی‌متر است که برای پرتره‌های یک تا دونفره مناسب است. بزرگ‌ترین اندازهٔ آنها معمولاً ۱۷۰ سانتی‌متر است. سافت باکس‌های کوچک‌تر، برای عکاسی از محصول و عکاسی ماکرو نور مناسبی دارند.
البته بهترین گزینه این است که چندین سافت باکس با ابعاد مختلف داشته باشید تا در موقع نیاز بتوانید از آن استفاده کنید. ولی اگر محدودیت بودجه دارید، با یک سافت باکس و تغییر فاصلهٔ آن از سوژه می‌توانید افکت‌های مختلفی ایجاد کنید.
یکی دیگر از ویژگی‌‌های انواع سافت باکس که موقع خرید باید به آن توجه کنید، تنظیمات و شیوهٔ راه‌اندازی آن است. اگر یک جا مستقر نیستید و قرار است از سافت باکس در محیط‌های مختلف استفاده کنید و آن را همراه خودتان ببرید، باید مدلی بخرید که به‌راحتی قابل نصب و راه‌اندازی باشد.
بعضی مدل‌های سافت باکس قابلیت جمع‌شدن دارند و هر بار برای استفاده باید دوباره آنها را سر هم یا به‌اصطلاح اسمبل کنید. هرچقدر زمان این فرایند کوتاه‌تر باشد، کار شما برای عکاسی راحت‌تر می‌شود.
میزان پراکندگی و توزیع نور در سافت باکس‌ها به ابعاد آنها و بعد به پارچه‌ای که برای پوشش جلوی آن استفاده می‌کنند بستگی دارد. هرچقدر کیفیت این پوشش بیشتر باشد، نوری ملایم‌تر و نرم‌تر ایجاد می‌شود و هرچقدر نور ملایم‌تری ایجاد کنید، این نور به نور طبیعی که از پنجره‌های شمالی به داخل یک فضای بسته می‌تابد، شبیه‌تر می‌شود.
این روزها تجهیزات نورپردازی تنوع زیادی پیدا کرده‌اند. غیر از سافت باکس گزینه‌های دیگری مثل چتر عکاسی و بیوتی دیش هم برای نورپردازی صحنه و سوژه دارید. در ادامه تفاوت این ابزارها با سافت باکس را مرور می‌کنیم تا با دانستن این تفاوت‌ها، انتخاب بهتری داشته باشید.
غیر از انواع سافت باکس برای تعدیل نور صحنهٔ عکاسی می‌توانید از چتر عکاسی، استفاده کنید. چترها ابعاد مختلفی دارند و در دو دسته‌بندی اصلی قرار می‌گیرند. دستهٔ اول که شفاف هستند و نور از آنها عبور می‌کند و آن را ملایم‌تر می‌کنند. دستهٔ دوم انواع چتر است که قسمت داخلی آنها براق است و نور را بازتاب می‌دهد.
مهم‌ترین مزیتی که چتر عکاسی نسبت به سافت باکس دارد، قیمت مناسب‌تر است. علاوه بر این، به‌خاطر انعکاس دایره‌ای شکل در چشم سوژه، معمولاً جذابیت خاصی به عکس‌ها می‌دهند. ایجاد تغییر در چترها سخت‌تر است و کنترل بیشتری روی سافت باکس‌ها و میزان نور آنها دارید.
بیوتی دیش محبوب‌ترین منابع تعدیل‌کنندهٔ نور برای عکاسان مد و زیبایی است. بیوتی دیش، هم از نظر نور تولید شده و هم از نظر قیمت، گزینهٔ خوبی برای خرید است. این وسیله هم مثل سافت باکس تنوع زیادی دارد و اندازه، شکل و حتی رنگ داخلی آن هم متنوع است. از بیوتی دیش همراه با نورهای استودیویی و اسپیدلایت‌ها می‌توانید استفاده کنید. بیوتی دیش‌ها معمولاً از سافت باکس گران‌تر هستند البته قیمت‌ها به ابعاد و نوع هرکدام هم بستگی دارد.
برای تعدیل و تنظیم نوری که در صحنهٔ عکاسی از منابع نور استودیویی یا اسپیدلایت‌ها تامین می‌شود، باید این نورها را ملایم‌تر کنید تا از ایجاد سایه در سوژه و صحنه جلوگیری شود. برای این منظور محصولات مختلفی وجود که انواع سافت باکس در همین دسته قرار می‌گیرد. سافت باکس‌ها باتوجه‌به شکل ظاهری در چند دستهٔ اصلی مثلاً مستطیلی، سهمی شکل، فانوسی و… قرار می‌گیرند که هرکدام کاربرد و افکت متفاوتی دارند.
