بهترین دوربین موبایل را کدام گوشی در بازار دارد؟
ما تمام مدلها را مقایسه کردیم و براساس مشخصات رسمی اعلام شده و همینطور نقدر و بررسیها، آنهایی را که دوربین بهتری دارند برایتان جدا کردهایم.
البته این دستهبندی صرفاً براساس کیفیت دوربینهای موبایلها و بدون در نظر گرفتن قیمت یا امکانات سختافزاری دیگر آنها انجام شده است.
اپل در سپتامبر 2021، از جدیدترین موبایل خود، iPhone 13 در کنار اپل واچ 7، آیپد مینی 6 رونمایی کرد. آیفون 13 پرو مکس از نظر دوربین، حافظه و پردازنده از مدل قبلی خود، یعنی آیفون 12 پرو مکس، ارتقا یافته است. مهمترین تفاون این دو نسل از گوشی های آیفون، کیفیت دوربینشان است که گرچه از نظر ظاهر شبیه به هم هستند، اما عملککرد و کیفیت متفاوتی دارند.
عکاسی ماکرو و حالت سینمایی، از جمله جدیدترین و جذابترین قابلیتهای آیفون 13 پرو مکس هستند که آن را به بهترین دوربین موبایل تبدیل کردهاند. مشابه با آیفون 12، قابلیت lidar scanner تنها در ورژنهای پرو و پرو مکس وجود دارد. lidar اسکنر قابلیتی است که امکان اسکن و نقشه برداری محیط اطراف را از طریق امواج لیزر برای کاربران فراهم میکند.
از جمله جذابترین قابلیتهای lidar اسکنر میتوان به امکان فوکس خودکار، عکاسی در شرایط نوری کم و اندازه گیری و شبیه سازی اشیا اشاره کرد.
آیفون 13 پرو و پرو مکس دارای سه دوربین عقب جدید با لنزهای عریض 12 مگاپیکسلی، اولترا واید و تله فوتو هستند. بر اساس آنچه که کمپانی اپل مطرح کرده است، در طراحی دوربینهای گوشی آیفون 13 پرو مکس، از ز سنسورهای جدید استفاده شده است و اعداد دیافراگم در لنزهای اصلی و واید نیز کاهش چشمگیری داشتهاند.
در طراحی این دوربینها از یک لنز سه برابری به همراه لنز تله استفاده شده است. با استفاده از دوربینهای این گوشی امکان بزرگنمایی و دورنمایی با پلههای کوچکتر تا 6 برابر وجود دارد.
دوربین استاندارد iPhone 13 Pro Max
لنز واید
لنز تله فوتو
سلفی
سایر امکانات:
امکانات فیلمبرداری با iPhone 13 Pro Max
برای خرید گوشی iPhone 13 Pro Max به فروشگاه نورنگار مراجعه کنید.
دوربینهای این گوشی، مجموعهای از 12 مگاپیکسلها هستند؛ دوربین اصلی این دوربین یک حسگر 12 مگاپیکسل با دیافراگم f/1.6 دارد. دو دوربین دیگر هم هر دو دارای حسگر 12 مگاپیکسل هستند که اولی با دیافراگم f/2.2 و لنز تلهفوتو با بزرگنمایی اپتیکال 2.5X و دومی با لنز واید و دیافراگم f/2.4 برای عکاسی با زاویه خیلی باز استفاده میشود.
دلیل استفاده از این حسگر در این دوربین، استفاده از مد Night Mode برای عکاسی پرتره است که باعث میشود تا عکاسی در شب، با دیافراگم خیلی باز، پس زمینه محو و نور فوقالعاده و کمترین نویز امکانپذیر شود.
?
کاملاً واضح است که اپل به جای تاکید بر فایلهایی با رزولوشن بالا که برای عکاسی پیشرفته کاربرد بیشتری دارد، روی کاربری عمومی و کیفیت بالای عکاسی در نور کم تمرکز کرده است. خصوصاً اینکه در این گوشی از حسگر بزرگتری نسبت به مدل Pro عادی آن استفاده کرده است و قابلیت Night Mode هم برای عکسی با دوربین اصلی و هم برای عکاسی با دوربین Ultra Wide در دسترس است.
یکی دیگر از دلایلی که ما این گوشی را در لیست بهترین گوشی موبایل سال 2021 قرار دادیم این است که این گوشی قابلیت جدیدی به نام HDR3 دارد که به نوعی عکاسی HDR برای نور کم است. در این حالت، دوربین چند عکس پی در پی با نوردهی مختلف میگیرد و آنها را با هم ترکیب میکند تا به یک عکس با نور بهتر دست یابد. این گزینه در تمامی شرایط نوری در دسترس است. بنابراین وقتی از آن در نور زیاد استفاده میکنید، باعث افزایش داینامیک رنج عکس میشود و وقتی در نور کم استفاده میکنید، نویز عکس را کاهش میدهد.
وجود قابلیت عکاسی با فرمت خام Apple ProRAW، فیلمبرداری 4K و قابلیت Dolby Vision و بسیاری امکانات نرمافزاری دیگر که مختص iOS است، این گوشی را به بهترین گزینه برای دوستداران اپل تبدیل میکند. فراموش نکنیم که گوشیهای اپل، جدای از امکانات سختافزاری بالا، توسط نرمافزارهای پیشرفتهای هم حمایت میشوند که اختصاصاً برای این سیستم عامل نوشته میشوند و آن را فراتر از گوشیهای اندرویدی قرار میدهند.
دوربین استاندارد iPhone 12 Pro Max
لنز واید
لنز تله فوتو
سلفی
سایر امکانات:
امکانات فیلمبرداری با iPhone 12 Pro Max
برای خرید گوشی iPhone 12 Pro Max به فروشگاه نورنگار مراجعه کنید.
این گوشی که در ماه ژانویه 2021 به بازار معرفی شد، دارای دوربینی با حسگر 108 مگاپیکسلی است که در پشت یک دیافراگم f/1.8 قرار گرفته و میتواند در نور کم عکسهایی بسیار زیبا بگیرد.
البته این گوشی دارای سه دوربین دیگر هم هست. یک دوربین 12 مگاپیکسلی با f/2.2 برای عکسهای خیلی واید و دو دوربین 10 مگاپیکسلی با دیافراگمهای f/2.4 و f/4.9 برای عکاسی تلهفوتو که به ترتیب دارای زوم 3X و 10X اپتیکال هستند! البته این زوم اپتیکال با لرزشگیر اپتیکال یا OIS هم همراه شده تا در نور کم دیگر نگران لرزش دست نباشید. علاوه بر اینها، دوربین جلوی این دوربین هم یک حسگر 40 مگاپیکسلی برای عکاسی سلفی در اختیارتان میگذارد.
این تمام امکانات تصویربرداری این دوربین نیست. دوربین Samsung Galaxy S21 Ultra میتواند با رزولوشن 8K و سرعت سینمایی 24fps فیلمبرداری کند. این سرعت و کیفیت به لطف پردازشگر Exynos 2100 حاصل شده است و تصاویری که میگیرید روی نمایشگر WQHD+ با سرعت فوقالعاده 120Hz دیده میشود.
دوربین استاندارد Samsung Galaxy S21 Ultra
لنز واید + ماکرو
تله فوتو + پرتره
لنز تله فوتو
سلفی
سایر امکانات:
برای خرید گوشی Samsung Galaxy S21 Ultra به فروشگاه نورنگار مراجعه کنید.
چند ماهی از معرفی گوشی Huawei Mate 40 Pro به بازار میگذرد و در همین زمان کم توانسته خودش را در لیست بهترین گوشی موبایل 2021 جای دهد. اما یکی از دلایلی که انتخاب این گوشی را با کمی شک و تردید همراه میکند، درگیری حقوقی شرکت هوآوی با گوگل است که باعث شده تا برخی از امکانات معمول در گوشیهای اندرویدی که در گوگل پلی در دسترس است، در این گوشی قرار نگیرد. بنابراین بسیار محتمل است که خیلی از کاربران، به دلیل عدم ارتباط با استور اختصاصی هوآوی، از این گوشی چشمپوشی کنند.
اما از این مورد بسیار مهم که بگذریم، امکانات عکاسی و فیلمبرداری این گوشی بسیار چشمگیر است. دوربین اصلی آن میتواند با رزولوشن 50 مگاپیکسل و دیافراگم f/1.9 عکسهای فوقالعادهای، هم در نور روز و هم در شب ثبت کند. دوربین دوم 12 مگاپیکسلی این گوشی دارای زوم اپتیکال پریسکوپی 5 برابر است و دیافراگم نسبتاً باز f/3.4 هم دارد. ضمناً برای عکاسی در نور کم میتوانید روی لرزشگیر اپتیکال آن حساب کنید. دوربین سوم (اولترا واید) این گوشی هم 20 مگاپیکسلی است و دیافراگم f/1.8 دارد که برای عکسهای بسیار باز عالی عمل میکند. دوربین جلوی 13 مگاپیکسلی آن هم برای عکاسی سلفی کاملاً مناسب است.
نکته مهم درباره دوربین این گوشی، فوکوس با تکنولوژی تشخیص فاز (Phase Detection) است که باعث میشود تا سرعت فوکوس آن حتی در شب نیز شگفتانگیز باشد.
از قابلیتهای فیلمبرداری این دوربین هم میتوان به رزولوشن 4K و سرعت 60 فریم در ثانیه آن اشاره کرد. اما اگر به این رزولوشن نیازی ندارید، پردازشگر فوقالعاده Kirin 9000 5G آن میتواند در هنگام فیلمبرداری با رزولوشن 1080p با سرعت اسلوموشن 480 فریم بر ثانیه ضبط کند که برای ثبت صحنههای پرسرعت، عالی است.
دوربین استاندارد Huawei Mate 40 Pro
لنز واید
تله فوتو
سنسور ToF 3D
سلفی
سایر امکانات:
شاید گوشی Google Pixel 5 را نتوان بهترین چیزی که از گوگل انتظار داشتیم بنامیم، اما قیمت پایین این گوشی، این امکان را فراهم میکند تا کیفیت بالای عکاسی و فیلمبرداری آن، در دسترس سطح بیشتری از کاربران قرار گیرد و بتواند در لیست بهترین گوشی موبایل 2021 جای گیرد.
این گوشی دارای دوربین دوگانه با رزولوشن (به ترتیب) 12.2 و 16 مگاپیکسل و دیافراگمهای f/1.7 و f/2.2 است. هر دوی این دوربینها دارای فوکوس تشخیص فاز و لرزشگیر اپتیکال هستند تا در نور کم هم بتوانید با سرعت بالا فوکوس و عکاسی کنید.
یک قابلیت مهم دیگر در این دوربین موبایل هم تکنولوژی Pixel Shift است. این قابلیت این امکان را فراهم میکند تا دوربین با جابهجایی حسگر (در حد پیکسلی) چند ثبت مختلف از یک صحنه انجام دهد و به این ترتیب، تمام پیکسلهایی که به شیوه interpolation بازسازی یا شبیهسازی میشدند را با بالاترین کیفیت ثبت کند. افزایش کیفیت جزئیات و کاهش نویز در این روش فوقالعاده است و میتوانید حتی در زوم زیاد هم عکسهایی بسیار با کیفیت را ثبت کنید.
دوربین سلفی این گوشی هم میتواند با رزولوشن 8 مگاپیکسل عکس و با رزولوشن 1080p فیلم بگیرد که معمولاً برای تصاویر سلفی مناسب هستند.
فیلمبرداری این دوربین هم به لطف پردازشگر Snapdragon 765G آن بسیار قدرتمند است. رزولوشن 4K و سرعت 60 فریم بر ثانیه آن میتواند در صورت نیاز به سرعتهای بالاتر، به رزولوشن 1080p و سرعت 240fps تبدیل شود.
دوربین استاندارد Google Pixel 5
لنز واید
سلفی
سایر امکانات:
دوربین گوشی Samsung Galaxy S21 5G امکانات پیشرفته مدلهای رده بالای این شرکت را با قیمتی نسبتاً مناسب در اختیار شما قرار میدهد. این گوشی از ارزانترین گوشیهای موجود در لیست بهترین دوربین موبایل در سال 2021 است که میتواند با رزولوشن 8K و سرعت سینمایی 24 فریم بر ثانیه هم فیلمبرداری کند.
دوربین سه گانه این گوشی شامل یک دوربین 12 مگاپیکسل با f/2.2، یک دوربین 64 مگاپیکسل با دیافراگم f/2.0 (تلهفوتو) که زوم 1.1X اپتیکال و 3X هیبریدی دارد، و یک دوربین اولترا واید با رزولوشن 12 مگاپیکسل میشود که این آخری به تکنولوژی Super Steady Video هم مجهز شده است.
دوربین اصلی این گوشی نه تنها دارای سیستم فوکوس Dual Pixel PDAF است، بلکه لرزشگیر اپتیکال هم روی آن قرار گرفته تا در نور کم خیالتان بابت فوکوس سریع و دقیق راحت باشد. ضمن اینکه سایز پیکسلهای این حسگر 1.8µm است و در نور کم، جذب نور فوقالعادهای دارند و از حسگرهای معمولی، تصویری با نویز بسیار کمتر را ثبت میکنند.
دوربین سلفی این گوشی هم 10 مگاپیکسل و دیافراگم f/2.2 و قابلیت فوکوس Dual Pixel PDAF میباشد و نکته جالب اینکه جزو معدود گوشیهای موجود در بازار است که دوربین سلفی آن هم میتواند با رزولوشن 4K فیلمبرداری کند.
دوربین استاندارد Samsung Galaxy S21 5G
لنز واید + ماکرو
تله فوتو + پرتره
سلفی
سایر امکانات:
اگرچه گوشیهای شرکت Vivo کمتر در ایران شناخته شده است، اما این برند باکیفیت چینی، آرام آرام در حال ورود به بازارهای جهانی هست. گوشی Vivo X51 5G جایگاه یکی از بهترین دوربینهای موبایل در سال 2021 را به خود اختصاص داده است. تکنولوژی بینظیر گیمبال در این گوشی، لرزشگیری در حد لنزهای باکیفیت دوربینهای DSLR را در اختیارتان میگذارد که هم در حالت عکاسی و هم فیلمبرداری کاربردی فوقالعاده دارد.
اما مهمترین قابلیت در دوربین 48 مگاپیکسلی با f/1.6 این دوربین، کیفیت بالای آن نیست و به زوم اپتیکال آن برمیگردد. زوم اپتیکال در برند Vivo یکی از اولینها در دنیای دوربینهای موبایل بود و این گوشی میتواند با زوم واقعی 5X بزرگنمایی فوقالعادهای را روی دوربین اصلیاش داشته باشد. قابلیت فوکوس تشخیص فاز، فوکوس لیزری، لرزشگیر گیمبال، و داشتن سه دوربین دیگر 8 ، 13 و 8 مگاپیکسلی اولترا واید، از امکانات دیگر این دوربین موبایل است.
فواصل کانونی در دوربینهای این موبایل بسیار کاربردی طراحی شدهاند. 15mm@2.2, 25mm@1.6, 50mm@2.5, 128mm@3.4 در کنار زوم اپتیکال لنز اصلی، تقریباً در تمامی فواصل میتواند جوابگوی نیاز شما باشد. علاوه بر اینها، دوربین سلفی 32 مگاپیکسلی با f/2.5 هم برای عکاسی و فیلمبرداری از خود در Vivo X51 5G قرار گرفته است.
در زمینه فیلمبرداری هم این دوربین امکانات خوبی دارد. علاوه بر اینکه قابلیت لرزشگیر گیمبال در حالت ضبط فیلم هم فعال است، میتوانید با رزولوشن 4K هم با آن فیلمبرداری کنید.
دوربین استاندارد Vivo X51 5G
لنز واید + ماکرو
تله فوتو
حالت پرتره
سلفی
سایر امکانات:
گوشی بعدی که در لیست بهترین دوربین موبایل 2021 ما قرار میگیرد Samsung Galaxy S10/S10+ است که البته نسخه + از نظر امکانات عکاسی و فیلمبرداری تفاوت چندانی با نسخه عادی آن ندارد. به طور کلی دوربینهای موبایل سامسونگ سری S همواره یکی از بهترینها در نوع خود بودهاند و مدل S10 هم از این قاعده مستثنی نیست.
این گوشی تقریباً بیشتر امکانات پیشرفته دوربین سری Ultra را در خود دارد. ساختار دوربینها در این موبایل از 4 دوربین با زاویه دید اولترا واید، واید، تلهفوتو و سلفی تشکیل شده است تا در هر حالت بتوانید بهترین کیفیت را از آن دریافت کنید.
ممکن است تصور کنید که در این لیست، بسیاری از دوربینها با رزولوشن بالای 40 و 48 مگاپیکسل وجود دارند و چرا این گوشی با رزولوشن اصلی 12 مگاپیکسلی در لیست بهترین دوربین موبایل 2021 قرار گرفته است. فراموش نکنید که خیلی از این گوشیها عملاً با همین رزولوشن کار میکنند و افزایش رزولوشن در آنها از تقسیم پیکسلهای حسگر به سلولهای ریزتر حاصل میشود.
در گوشی Samsung Galaxy S10 هر پیکسل از حسگر دوربین اصلی اندازه ای برابر 1.4µm (میکرومتر) دارد که تصویری بسیار شفاف با کیفیت رنگ فوق العاده ایجاد میکند. ضمن اینکه با وجود تکنولوژی Dual Pixel PDAF تمام سطح حسگر برای فوکوس تشخیص فاز استفاده میشود که عملاً فوکوس کردن در تاریکی را هم با سرعت و دقت فراوان میسر میکند.
دوربین 12 مگاپیکسلی تلهفوتوی این دوربین هم میتواند به صورت اپتیکال تا 2X زوم بدون افت کیفیت داشته باشد و دوربین اولترا واید آن نیز با رزولوشن 16 مگاپیکسل دارای قابلیت Super Steady برای ضبط بدون لرزش ویدیو است. البته فیلمبرداری 4K با آن دارای لرزشگیر دیجیتال نیست. اما در حالت 1080p نه تنها میتوانید لرزشگیر آن را روشن کنید، بلکه میتواند با سرعت اسلوموشن 240 fps هم فیلم بگیرد.
دوربین سلفی این موبایل با رزولوشن 10 مگاپیکسل و f/1.9 به خوبی جوابگوی عکاسی و فیلمبرداری با پس زمینه محو میباشد و تصاویری با کیفیت را ایجاد میکند.
دوربین استاندارد Samsung Galaxy S10/S10+
تله فوتو
لنز واید
سلفی
سایر امکانات:
برای خرید گوشی Samsung Galaxy S10+ به فروشگاه نورنگار مراجعه کنید.
رتبه نهم لیست بهترین دوربین موبایل 2021 ما متعلق به OnePlus 8 Pro است. گوشیهای شرکت OnePlus به سختی در ایران یافت میشوند، اما اگر بتوانید یکی از آنها را تهیه کنید، احتمالاً با بستهای از بهترین امکانات در برابر مناسبترین قیمت روبرو خواهید بود. یکی از مهمترین نکات درباره این گوشی صفحه نمایش AMOLED با رزولوشن 1440 در 3168 پیکسل و نرخ رفرش 120 هرتز در این گوشی است که کمک میکند برای دیدن ویدیوها و عکسها روی آن تجربه فوقالعادهای داشته باشید.
دوربین اصلی این گوشی از سنسور 48 مگاپیکسلی جدید سونی بهره میبرد و میتواند هم در نور کم و هم در نور طبیعی روز، عکسهایی بسیار عالی ثبت کند. این دوربین دارای یک لنز با زوم اپتیکال 3 برابر است که به همراه لرزشگیر اپتیکالی که دارد، یکی از بهترین لنزها در نوع خود محسوب میشود. دو دوربین دیگر این گوشی به ترتیب 8 مگاپیکسلی (تلهفوتو) و 48 مگاپیکسلی (اولترا واید) است که این آخری از سنسور پیشرفته Color Effect بهرهمند است. دوربین جلوی این گوشی هم یک حسگر 16 مگاپیکسلی با لنز واید دارد.
این گوشی هم جزو معدود گوشیهای این لیست است که میتواند با رزولوشن 8K فیلمبرداری کند. طبیعتاً برای ذخیرهسازی ویدیوهایی با این رزولوشن به حافظه زیادی نیاز دارید که خوشبختانه امکان استفاده از اسلات کارت حافظه جانبی microSD برای آن در نظر گرفته شده است.
دوربین استاندارد OnePlus 8 Pro
لنز واید + ماکرو
تله فوتو
فیلتر رنگ
سلفی
سایر امکانات:
دوربینهای سونی معمولاً در زمینه تصویر و عکسبرداری از بهترینها هستند و گوشی Sony Xperia 1 II هم یکی از پرچمداران این برند در زمینه فیلمبرداری است. هر سه دوربین اصلی این گوشی دارای رزولوشن 12 مگاپیکسل هستند و دوربین چهارم 0.3 مگاپیکسلی آن صرفاً برای تشخیص عمق و محوسازی دور سوژه استفاده میشود. این دوربینها به ترتیب با دیافراگم f/1.7 ، f/2.4 و f/2.2 دارای لنزهای واید، تلهفوتو و اولترا واید هستند.
لنزهای این دوربینها همگی ساعت Zeiss هستند که در زمینه اپتیک یکی از بهترین تولید کنندگان جهان محسوب میشود. علاوه بر این، هر سه لنز این دوربین دارای قابلیت فوکوس تشخیص فاز هستند و لرزشگیر اپتیکال در حالت واید و تلهفوتو در آن باعث میشود تا در نور کم، لرزش دست را به خوبی حذف کند.
اما چیزی که باعث شده تا این گوشی در لیست بهترین دوربین موبایل 2021 ما قرار بگیرد قابلیتهای فیلمبرداری آن است. این گوشی جزو معدود گوشیهای دنیا است که امکان فیلمبرداری با پروفایل رنگی Flat را دارد . این پروفایل رنگی، بهترین گزینه برای فیلمبردارانی است که میخواهند بعداً در نرمافزار Premier Pro یا Davinci، اقدام به تنظیم رنگ فیلمهای سینمایی کنند. نسبت سینمایی 21:9 و امکان کنترل دستی کامل دیافراگم و شاتر و حساسیت و دیگر فاکتورهای فیلمبرداری در این گوشی باعث میشود تا یکی از بهترین گزینهها برای فیلمسازی مستند و سینمایی محسوب شود.
صفحه نمایش 4K در این گوشی با چگالی پیکسلی 643 ppi و نسبت سینمایی 21:9 این صفحه به شما اجازه میدهد تا ویدئوهای ضبط شده را با بهترین کیفیت و شفافترین جزئیات روی خود گوشی تماشا کنید.
دوربین استاندارد Sony Xperia 1 II
تله فوتو
لنز واید
سنسور ToF 3D
سلفی
سایر امکانات:
گوشی Galaxy Note20 Ultra 5G شرکت سامسونگ از نظر مشخصات عمومی، پردازشگر و صفجه نمایش یک غول محسوب میشود، و امکانات عکاسی و فیلمبرداری آن هم از این قاعده مستثنی نیست. دوربین اصلی این گوشی از چیپ اختصاصی خود سامسونگ با رزولوشن 108 مگاپیکسل استفاده میکند و رزولوشن هر دو دوربین دیگر آن نیز 12 مگاپیکسل است که به ترتیب دارای لنز تلهفوتو با دیافراگم f/3 و لنز اولترا واید با دیافراگم f/2.2 هستند.
دوربین اصلی این گوشی میتواند تا 5 برابر زوم اپتیکال داشته باشد و به لطف رزولوشن بالای حسگر آن و این زوم اپتیکال، میتواند تا 50 برابر زوم هیبریدی (ترکیب زوم اپتیکال و دیجیتال) با حداقل افت کیفیت هم انجام دهد.
در زمینه فیلمبرداری هم این دوربین میتواند به لطف پردازشگر Snapdragon 865+ خودش، با رزولوشن 8K و سرعت 24 فریم بر ثانیه (نرخ استاندارد سینمایی) فیلمبرداری کند و در حالت 1080p هم میتواند ویدئوهای اسلوموشن را با سرعت 240 فریم بر ثانیه ثبت کند. لرزشگیر اپتیکال، فوکوس تشخیص فاز، فوکوس لیزری، تکنولوژی HDR10+ و قابلیت Auto HDR از امکانات دیگر این دوربینها است.
نکته جالب درباره این گوشی این است که دوربین سلفی 10 مگاپیکسلی آن میتواند با رزولوشن 4K هم فیلمبرداری کند و جالبتر اینکه همین دوربین سلفی هم به قابلیت فوکوس تشخیص فاز مجهز شده است.
دوربین استاندارد Samsung Galaxy Note20 Ultra 5G
لنز واید
تله فوتو
سنسور ToF 3D
سلفی
سایر امکانات:
برای خرید گوشی Samsung Galaxy Note20 Ultra به فروشگاه نورنگار مراجعه کنید.