خرید گوشی موبایل دست دوم راه مناسبی برای کمتر هزینه کردن است اما متاسفانه نمی‌توان در بازار خرید و فروش تجهیزات دست دوم به راحتی به کسی اعتماد کرد و با خیال راحت مثل خرید محصول نو به فروشنده اعتماد داشت.
شما مجبور هستید یا خودتان گوشی را درست بررسی کنید یا این که از شخص یا مرکز معتبری گوشی دست دوم بخرید که در ادامه درباره هر دو حالت توضیح دادیم.
اگر قصد خرید گوشی دست دوم را دارید و نمی‌خواهید پس از خرید متوجه ازکارافتادگی آن شوید این مقاله مخصوص شماست.
پیش از آنکه وارد بحث اصلی شویم، باید شناختی از گوشی‌های دست دوم داشته باشیم. عبارت دست دوم برای ما آشنا است و معمولاً به وسایلی گفته می‌شود که قبلاٌ توسط افراد دیگر استفاده شده‌اند و صاحبان قبلی می‌خواهند آن‌ها را به شخص دیگری بفروشند.
اما در بازار اجناس الکترونیک مثل موبایل و لپ‌تاپ و… این تعریف ابعاد وسیع‌تری دارد و لزوماً به دستگاه‌های استفاده شده گفته نمی‌شود. دو اصطلاح رایج دیگر در بازار گوشی‌های دست دوم رایج است که حتما باید قبل از خرید گوشی دست دوم آن‌ها را بشناسید.
در بین عموم مردم گوشی دست دوم دقیقا همان معنی را می‌دهد که منظور ماست؛ یعنی گوشی که برای مدتی دست کسی بوده و حالا به هر دلیلی قصد فروشش را دارد.
خرید این نوع گوشی با این که ریسک دارد اما در هر صورت شما با هزینه کمتری صاحب گوشی می‌شوید که شاید خرید مدل تازه آن خارج از توان مالی شما باشد. خرید این نوع گوشی‌ها بعضی وقت‌ها یک فرصت ویژه است چون مدت زیادی از کارکردش نگذشته، کارت گارانتی آن هنوز معتبر است و فرصت اندکی برای بررسی سلامت گوشی دارید.
در ادامه راه‌های تست و بررسی گوشی دست دوم و همینطور راه‌هایی برای خرید راحت‌تر و بدون دردسر این گوشی‌ها را توضیح دادیم.
این نوع گوشی‌ها تقریبا نو هستند. ممکن است مشتری پس از خرید گوشی متوجه اشکالی در آن شود و گوشی را به کارخانه بازگرداند (شاید این مدل گارانتی در ایران متداول نباشد ولی در کشورهای دیگر مشتری می‌تواند گوشی نو که دارای ایراد است را به نمایندگی پس دهد)؛ اگر در خط تولید، نواقص کالا رفع شود و دوباره به بازار برگردد، با قیمت ارزان‌تری فروخته خواهد شد. به چنین گوشی‌هایی ریفربیشد(refurbished) گفته می‌شود.
این گوشی‌ها هیچ مشکل فنی‌ای ندارند و کاملاً تعمیر شده‌اند و با توجه به اینکه تیم سازنده این تعمیر را انجام داده‌اند، کاملاً قابل اعتماد هستند. این گوشی‌ها با وجود سلامت کامل قیمتی پایین‌تر از گوشی نو دارند و متأسفانه برخی فروشنده‌ها هر دو را به یک قیمت می‌فروشند!
و البته شرکت‌های سازنده بعد از تعمیر گوشی آن را در جعبه دیگری قرار می‌دهند و روی آن نوشته شده که این گوشی تعمیری است یا refurbished شده است.
اگر گوشی را از فروشگاه معتبر تهیه کنید مشکلی وجود نخواهد داشت؛ اما اگر به صداقت فروشنده شک دارید، می‌توانید با استفاده از کد IMEI، وضعیت کالا را از سایت اصلی سازنده آن استعلام کنید.
Open Box به معنی جعبه باز است و به گوشی‌هایی گفته می‌شود که خریداران آن را باز کرده‌اند، اما به هر دلیلی مثل عدم تطابق با سفارش آن را نمی‌خواهند.
این گوشی‌ها به فروشنده بازگردانده می‌شوند و چون بسته بندی آنهاه باز شده، امکان فروش آن‌ها به قیمت گوشی نو وجود ندارد. خرده فروش‌ها چنین محصولاتی را با قیمتی کمتر از گوشی آکبند می‌فروشند. فروشنده موظف است مشکل این گوشی‌ها را در هنگام خرید توضیح دهد یا آن را در گروه کالاهای اپن باکس بفروشد.
گوشی دست دوم را می‌توانید از آشنایان، فروشگاه‌های دست دوم فروشی و سایت‌ها یا اپلیکیشن‌های آگهی فروش، مثل دیوار و شیپور، بخرید. خرید کالای دست دوم از وب‌سایت‌های معتبر مثل نورنگار تا حد زیادی خیالتان را بابت خرید مطمئن راحت می‌کند ولی در کل چند مورد مهم درباره خرید از دیوار و شیپور وجود دارد که بررسی و رعایت آن‌ها به خریدی ایمن‌تر و بهتر کمک می‌کند.
پیش از بررسی نکات زمان خرید، به این نکته توجه کنید که همیشه باید این احتمال را در نظر بگیریم که ممکن است اتفاق بدی رخ دهد. به ویژه در چنین معاملاتی که خبری از فروشگاه نیست و ما فروشنده را نمی‌شناسیم و ممکن است اتفاقاتی مانند دزدی و زورگیری رخ دهد. بنابراین باید چند نکته را در نظر داشته باشیم:
بعد از فهمیدن نکات قبل از خرید، حالا نوبت مهم‌ترین بخش، یعنی خرید گوشی دست دوم است.
در مقایسه گوشی‌ها باید در نظر داشته باشیم که اگرچه یک گوشی ارزان‌تر است، اما شاید دلیل آن کارکرد زیاد و مشکلاتی در سخت‌افزار یا نرم‌افزار گوشی باشد. همه این موارد قابل بررسی هستند و جای نگرانی نیست. در این بخش به تک‌تک نکاتی که باید هنگام خرید گوشی دست دوم به آن توجه کنید نگاهی می‌اندازیم؛ اما قبل از آن به دو نکته توجه کنید:
1. بررسی دزدی نبودن گوشی
بدون شک خرید اموال دزدی، کاری اشتباه است و به دنبال آن مشکلات زیادی به وجود خواهد آمد. بنابراین باید مطمئن شویم که گوشی دست دوم انتخابی ما دزدی نیست. برای تشخیص این موضوع 2 راه وجود دارد:
اول اینکه مطمئن شوید جعبه و متعلقات گوشی از جمله هندزفری، کابل شارژ و سری شارژر همراه آن هستند. تنها صاحب واقعی گوشی این اقلام را دارد، بنابراین می‌تواند نشانه‌ای از دزدی نبودن گوشی باشد.
راه تشخیص دوم، بررسی مالکیت گوشی است. در ادامه مفصل درمورد مالکیت هر گوشی صحبت خواهیم کرد، اما بدانید که سامانه‌ای با نام همتا جهت بررسی مالکیت تلفن‌های همراه و انتقال مالکیت آن‌ها وجود دارد، که با وارد کردن کد IMEI تلفن، اطلاعات مالک قبلی را به شما نمایش می‌دهد.
توجه کنید که گوشی دزدی معمولا با قیمت پایین‌تری فروخته می‌شود اما با توجه به قانون رجیستری گوشی‌ها، استفاده از سیم کارت دیگری به جز سیم کارت مالک در گوشی باعث غیرفعال شدن آنتن آن می‌شود؛ و مهم‌تر این که مالک اصلی گوشی می‌تواند با رهگیری گوشی خودش از شما شکایت کند.
بنابراین پیش از خرید بررسی کنید که مالک قبلی چه شخصی بوده است و آیا خود فرد فروشنده است یا خیر. بهتر است در صورت دزدی بودن گوشی از خرید آن منصرف شوید.
2. بررسی مناسب بودن قیمت
قصد ما از خرید گوشی دست دوم، پرداخت قیمتی پایین‌تر از بازار است؛ بنابراین گوشی انتخابی ما باید قیمت مناسبی داشته باشد. زمانی که مدل مورد نظر را انتخاب کردیم، باید ابتدا از قیمت گوشی نو مطلع شویم. سپس باید بررسی کنیم که قیمت اعلامی فروشنده دست دوم، باتوجه به شرایط گوشی و بازار مناسب است یا خیر.
برای اطلاع از تناسب قیمت فروشنده و شرایط گوشی، اول قیمت همان مدل را از فروشنده‌ها بررسی کنید.
بعد از اطلاع قیمت چند مورد دیگر را بررسی کنید:
پیش از آنکه به سراغ بررسی گوشی از لحاظ عملکرد برویم، باید مطمئن شویم که ظاهر گوشی سالم است یا خیر.
این نکته را به یاد داشته باشید که ظاهر گوشی خیلی از موارد دیگر را روشن می‌کند. برای مثال اگر گوشی پر از خط و خش باشد، یعنی صاحب قبلی توجهی به آن نداشته است.
مهم‌تر از خط و خش، ضربه خوردگی است؛ چونکه ضربه‌خوردن گوشی مشکلات سخت‌افزاری و عملکردی به همراه دارد. برای مثال اگر صفحه نمایش ضربه خورده باشد، ممکن است پیکسل‌ها سوخته باشند یا رنگ‌ها به درستی نمایش داده نشوند و بدتر از همه مشکلاتی برای صفحه لمسی رخ داده باشد.
فروشنده موظف است تمام این موارد را به شما توضیح دهد، با این حال بهتر است خودتان هم خیلی دقیق این موارد را در گوشی بررسی کنید.
پورت‌های ورودی و خروجی گوشی، شامل پورت شارژ، هندزفری، کارت حافظه و ورودی سیم کارت است. در هنگام بررسی پورت شارژ، یادتان باشد که علاوه‌بر کابل شارژ، رابط OTG را نیز امتحان کنید. باید مطمئن شویم که گوشی در شناسایی فلش مشکلی نداشته باشد. اگر گوشی از دو سیم کارت پشتیبانی می‌کند، حتماً هر دو را بررسی کنید.
طرح رجیستری، با هدف جلوگیری از قاچاق گوشی در کشور ما در حال اجرا است. براساس این طرح، هر تلفن همراهی که از گمرک کشور عبور می‌کند، باید در سامانه‌ای به نام همتا ثبت شود، تا اصالت آن تأیید شده باشد و بتوانیم مالکیت آن را دریافت کرده یا به اشخاص دیگر انتقال دهیم. اگر چنین نباشد، تلفن همراه به عنوان کالای قاچاق شناسایی خواهد شد و معامله آن غیرقانونی است.
سامانه همتا سرواژه عبارت سامانه هوشمند مدیریت تجهیزات ارتباطی است. همانطور که گفتیم بر اساس طرح رجیستری، هر گوشی تلفن همراهی که از گمرک وارد کشور می‌شود، باید با استفاده از کد IMEI، در این سامانه ثبت شود. به این ترتیب مشخص خواهد شد که هر دستگاه به صورت قانونی وارد کشور شده و قاچاق نیست.
برای اطمینان از این مورد، کافی است وارد سامانه شوید و از بخش استعلام اصالت دستگاه اقدام به بررسی کنید. برای این کار باید شناسه IMEI دستگاه را بدانید که می‌توانید آن را با شماره‌گیری کد دستوری #06#* به دست آورید. اگر گوشی از دو سیم کارت پشتیبانی کند، دو شناسه دریافت خواهید کرد و با بررسی هر یک در قسمت وضعیت شناسه، می‌توانید تاریخ فعال‌سازی را ببینید.
تصور کنید شما دستگاه تلفن خود را از خارج از کشور تهیه کرده‌اید یا کسی آن را برای شما آورده است. چنانچه بخواهید از آن دستگاه، بیش از 30 روز استفاده کنید، باید آن را از طریق سامانه همتا برای سیم کارت خود فعال کنید. البته نکته‌ای که وجود دارد، این است به منظور تکمیل رجیستری، دستگاه باید در گمرک ثبت شده و عوارض گمرک پرداخت شود.
این موضوع برای مسافرانی که می‌خواهند بیش از 30 روز در ایران بمانند و از اپراتورهای داخلی استفاده کنند هم صدق می‌کند.
جهت تکمیل مراحل ثبت رجیستری، باید ابتدا به نمایندگی گمرک مراجعه کنیم تا به صورت حضوری عملیات ثبت آغاز شود. پس از پرداخت عوارض با مراجعه به وب‌سایت همتا از منوی فعال‌سازی می‌توانیم کار را تمام کنیم.
پس خلاصه این که باید مواظب باشید گوشی که قصد خریدش را دارید اولا ثبت رجیستری شده است و دوما انتقال آن توسط فروشنده به درستی انجام شود.
در هر گوشی با شماره‌گیری برخی از کدهای دستوری، می‌توانیم از سلامت دستگاه و عملکرد آن مطلع شویم. سلامت صفحه نمایش، موتور ویبره، دوربین، حسگرها و… از جمله موارد قابل بررسی با کدهای دستوری هستند.
در حین بررسی گوشی دست دوم، کدهای زیر را تست کنید، تا از سلامت دستگاه مطمئن شوید.
#*0#*: از این کد می‌توانیم برای تست کلی گوشی‌های سامسونگ استفاده کنیم. پس از شماره‌گیری این کد، منویی نمایش داده خواهد شد، که در آن گزینه تست رنگ و نور صفحه، ویبره، حسگرها و سنسورها، صفحه لمسی، دوربین و… وجود دارد. با انتخاب هر یک می‌توانید قابلیت مورد نظر را تست کنید.
*#0228#: از این کد برای تست باتری استفاده می‌شود که بسیار مهم است و حتماً باید آن را بررسی کنید؛ به‌ویژه که در دستگاه‌های جدید امکان تعویض باتری وجود ندارد و اگر اشکالی در عملکرد آن باشد، دردسر بزرگی خواهد بود.
برند شیائومی یک برند چینی نسبتاً جدید است که به دلیل قیمت مناسب و امکانات خوبی که ارائه می‌دهد محبوبیت زیادی پیدا کرده است. اگر برای خرید گوشی دست دوم شیائومی اقدام کرده‌اید، باید در زمان بررسی دستگاه از این کدها استفاده کنید.
*#*#۶۴۶۶۳#*#*: این کد برای تست کامل گوشی است و مانند کد دستوری #*0#* در سامسونگ، منویی نمایش می‌دهد که از نسخه نرم‌افزار گرفته تا تست میکروفون‌ها و رادیو را در خود جای داده است.
*#*#1472365#*#*: شماره‌گیری این کد امکان بررسی GPS را به ما می‌دهد. منویی که به شما نمایش داده خواهد شد، چندین گزینه دارد، که عملکرد مکان‌یاب را تست می‌کنند.
*#*#4636#*#*: اگر می‌خواهید اطلاعات مختلفی درمورد گوشی به دست آورید و وارد صفحه Testing شوید، این کد برای گوشی‌های الجی مناسب است.
گوشی‌های برند اپل، که آن‌ها را با نام آیفون می‌شناسیم بسیار محبوب هستند و قیمت بالایی هم دارند؛ به همین دلیل خرید گوشی آیفون دست دوم بسیار دیده می‌شود. درمورد این گوشی‌ها کدهای تست زیادی وجود دارد و بیشتر کدهای دستوری آیفون برای ایجاد تغییر در عملکردهای مربوط به تماس هستند. البته کد #3282*، اطلاعات عمومی و کلی دستگاه را به ما نشان می‌دهد، که ممکن است مفید باشد.
#۷۳۷۸۴۲۳##*: برای سونی
#۴۹۷۶۱۳#: برای هواوی
*#*#۳۴۲۴#*#*: برای اچ‌تی‌سی
####۱۱۱۱#: برای لنوو
نرم‌افزارهایی وجود دارند، که برای تست گوشی ساخته شده‌اند. این نرم‌افزارها تمام قسمت‌های گوشی را بررسی می‌کنند و در نهایت گزارشی از عملکرد گوشی ارائه می‌دهند. تقریباً نحوه کار آن‌ها مشابه است. برای گوشی‌های آیفون، بهتر است از اپلیکیشن‌های تست گوشی استفاده کنیم، که اطلاعات بسیار جامعی از سلامت بخش‌های مختلف گوشی به ما می‌دهند.
توجه داشته باشید که در طول استفاده از این نرم‌افزارها، دسترسی‌های مختلفی از شما خواسته می‌شود و برای تست میکروفون، پورت‌ها، دوربین و اتصالات بی‌سیم باید آماده باشید.
برای تست گوشی با اپلیکیشن Phone Check and Test کافی است گزینه Start Guided Test را انتخاب کنید و پس از انتخاب موارد تست، دکمه شروع را بزنید. سپس مراحل تست یک‌به‌یک انجام خواهند شد و در نهایت گزارشی دریافت خواهید کرد. این اپلیکیشن برای سیستم‌عامل اندروید است.
در همان منویی که Start Guided Test را انتخاب کردید، گزینه‌ای به نام Monitor Device هم وجود دارد که عملکرد CPU، حافظه‌های داخلی و خارجی، سیم‌کارت‌ها، باتری و سیگنال‌های دریافتی را در زمان حال نشان می‌دهد.
اپلیکیشن Phone Doctor Plus برای IOS و اندروید و در دسترس است.
استفاده از آن بسیار ساده است، کافی است وارد برنامه شوید تا لیستی از تست‌هایی که این اپلیکیشن انجام می‌دهد را در زیر یک دکمه بزرگ با علامت Play ببینید. با فشردن دکمه Play تست آغاز می‌شود و خود به خود به صورت مرحله به مرحله تست‌ها انجام می‌شوند. در نهایت گزارشی نمایش داده خواهد شد، که تاریخ انجام تست، مدل گوشی و نتایج به دست آمده در آن قرار دارند.
همانطور که پیش‌تر هم به این موضوع اشاره کردیم، سلامت باتری و عملکرد درست آن بسیار مهم است. برای آنکه متوجه شرایط باتری شویم، کافی است از نرم‌افزار AccuBattery است. این نرم‌افزار نحوه عملکرد باتری اعم از شارژدهی، سرعت شارژ، ظرفیت، مصرف شارژ در حالت‌های مختلف و غیره را نشان می‌دهد و مخصوص سیستم‌عامل اندروید است.
اپلیکیشن TestM Hardware نیز مانند Phone Doctor Plus هم برای اندروید و هم برای IOS قابل استفاده است. برای تست گوشی با این نرم‌افزار، باید پس از ورود به اپلیکیشن گزینه Diagnostics را انتخاب کنیم و پس از دادن چند دسترسی، منتظر اتمام تست باشیم. این کار ممکن است تا 30 دقیقه به طول بیانجامد.
هیچ کد دستوری یا اپلیکیشنی وجود ندارد که بتوانیم در هنگام خرید گوشی دست دوم، تعمیری بودن گوشی را با استفاده از آن تشخیص دهیم. برای تشخیص تعمیری بودن گوشی لازم است تبحر زیادی داشته باشیم که بسیاری از کاربران معمولی چنین تخصص و تبحری ندارند. شاید اگر دوستی که در کار تعمیر و خرید و فروش گوشی متخصص است را سر قرار ببریم بتواند کمکی کند، اما اگر چنین شخصی سراغ نداریم، باید به چند نکته توجه کنیم.
برخی از گوشی‌ها مانند آیفون، پیچی دارند، که برای باز کردن گوشی از آن استفاده می‌شود. اگر این پیچ خوردگی داشته باشد، یعنی قبلاً باز شده است، بنابراین می‌توان آن را به‌عنوان نشانه‌ای بر تعمیری بودن دستگاه در نظر گرفت.
در گوشی‌هایی که پیچی نیستند، حتماً محل اتصال قاب با بدنه را بررسی کنید و ببینید در چه وضعیتی قرارداد، آیا نشانه‌هایی از باز شدن در آن دیده می‌شود، یا اینکه در قسمت پشت گوشی پس از باز کردن قاب، نشانه‌هایی وجود دارد که مشخص کند دستگاه پیش‌تر تعمیر شده است یا خیر.
در نهایت زمانی که همه چیز روشن شد و تصمیم به خرید گرفتیم، باید مراحل انتقال مالکیت را در سامانه همتا انجام دهیم. در منوی این سامانه، گزینه‌ای برای انتقال مالکیت وجود دارد، که برای انجام فرآیند آن نیاز به شماره سیم‌کارت مالک قبلی و جدید است.
حتماً پیش از آنکه از فروشنده جدا شوید، انتقال مالکیت را انجام دهید، چرا که بعدها دچار اشکال خواهید شد و ممکن است گوشی سیم‌کارت شما را نشناسد، یا به دلیل عدم ثبت مالکیت سرویس‌های ارتباطی برای شما غیرفعال شوند.
دسترسی به سامانه همتا از سه روش دیگر به غیر از وب‌سایت آن نیز امکان‌پذیر است:
در نگاه اول ممکن است به نظر برسد که خرید گوشی دست دوم، کار دشواری نیست و کافی است مدل مورد نظر را با قیمت مناسب پیدا کنیم. اما همانطور که دیدم این کار به توجه و دقت بسیاری نیاز دارد.
در مرحله اول، با بررسی وب‌سایت‌های مختلف مدل مورد نظر خود را انتخاب کنید و سپس در وب‌سایت‌های دست دوم فروشی به دنبال کارکرده آن مدل بگردید.
آیا تا به حال گوشی دست دوم خریده‌اید؟ به نظر شما با وجود تمام نکاتی که گفتیم، امکان دارد از خرید خود پشیمان شویم؟
