دیفیوزر (diffuser) در لغت به معنی منتشر کننده یا پخشگر است و در کل به هر ابزار یا وسیله‌ای که جریان مستقیم نور، مایعات، گازها و … را از بین می‌برد و پخش می‌کند دیفیوزر می‌گویند.
در دنیای نورپردازی هم از دیفیوزها برای پخش کردن، کاهش و نرم کردن نور استفاده می‌کنند.
در این مطلب از نورنگار می‌خواهیم به زبان ساده دیفیوزر در عکاسی را توضیح دهیم و ببینیم چطور در تجهیزات مختلف نور از دیفیوزر استفاده می‌کنند.
دیفیوزر به صفحه یا متریالی می‌گویند که جلوی نور می‌گذارند تا نور نرم و پراکنده شود. ابرهایی که در آسمان می‌بینید به نوعی دیفیوزر هستند چون نور مستقیم و تیز خورشید را پراکنده و نرم می‌کنند تا جایی که امکان دارد شما در یک روز ابری نتوانید موقعیت خورشید را به آسانی در آسمان پیدا کنید.
دیفیوزر بین منبع نور و سوژه قرار می‌‌گیرد و نور قبل از رسیدن به سوژه از دیفیوزر عبور می‌کند و نرم و پراکنده می‌شود. به طور کلی شدت نور با دیفیوزر کم می‌شود.
در تصویر سمت چپ از دیفیوزر استفاده شده است و در تصویر سمت راست از فلش مستقیم دوربین. اگر دقت کنید جزئیات مانند چشم را روشن‌تر کرده و نور عکس به طور کلی بیشتر شده است.
اگر یک عکس را بدون دیفیوزر ثبت کنید. با سایه‌های برجسته، تیره و روشن روی عکس روبرو خواهید شد. اما بعد از نصب دیفیوزر؛ یک عکس با نور نرم و پراکنده خواهید داشت که لک‌های پوستی، چین و چروک صورت و… را محو می‌کند. منظور از نرم کردن نور، یک عکس بدون سایه اضافه و البته یک عکس صاف و یک دست از سوژه است.
تفاوت اصلی بین دیفیوزر و رفلکتور تغییر جهت نور است. یک رفلکتور نور را در یک جهت کلی هدایت می‌کند. در حالی که یک دیفیوزر نور را در حالت کلی در همه جهت‌ها پخش و نرم می‌کند. هدف رفلکتور در واقع ایجاد یک نور پر کننده است. در حالی که هدف دیفیوزر پراکنده کردن نور است. این دو وسیله عکاسی باهم متفاوت هستند اما می‌‌توانند مکمل یک‌دیگر باشند.
اگر شما یک دیفیوزر داشته باشید، اما رفلکتور نداشته باشید هیچ وسیله‌ای برای بازتاب نور به صورت سوژه شما وجود ندارد و شما نور محیط را از دست می‌دهید. در حالت دیگر اگر فقط یک رفلکتور در دسترس داشته باشید اما دیفیوزر نداشته باشید، نور منعکس شده به عنوان یک منبع نور متمرکز باقی می‌ماند و فقط قسمتی از سایه‌های محیط را پر می‌کند، در حالی که اگر دیفیوز باشد نور به سراسر محیط به صورت یکسان پخش می‌شود.
دیفیوزر بر روی انواع تجهیزات نورپردازی نصب می‌شود و حتی به جای آن می‌توانید از وسایل ساده برای دیفیوز کردن نور استفاده کنید. هر زمان که می‌خواهید یک نور ملایم و مناسب در عکس‌هایتان ایجاد کنید از دیفیوزر استفاده کنید.
عکاسی بدون دیفیوزر با فلاش دوربین اغلب اوقات باعث ایجاد یک نور تند در عکس‌هایتان می‌شود. از دیفیوزر در انواع تجهیزات نورپردازی مانند سافت باکس‌ها استفاده می‌شود و البته به صورت جدا هم می‌توانید آن‌ها را خریداری کنید و بر روی فلاش دوربین به سمت سوژه عکس نصب کنید.
دیفیوزرها انواع مختلفی دارند که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
دیفیوزرهای چتری در سایز و شکل‌های مختلفی موجود هستند و برای استفاده در صحنه عکاسی زمان زیادی از شما نمی‌گیرد. رنگ این چترها معمولا سفید و نقره‌ای است. چترهای نقره‌ای معمولا کنتراست تصویر را بیشتر می‌کند، در حالی که چترهای سفید نور نرم‌تر و طبیعی‌تری تولید می‌کنند.
داخل سافت باکس‌ها پارچه سفید و نقره‌ای و لایه بیرونی آن پارچه مشکی قرار دارد که بر روی یک فریم سیمی نصب می‌شود. جلوی فریم‌های سافت باکس نیز یک پنل دیفیوزر وجود دارد. این لایه دیفیوزر که داخل سافت باکس قرار دارد همانند چتر دیفیوزر، سایه‌های تند را کاهش می‌دهد و یک نور نرم را به میزان کافی در عکس پخش می‌کند.
سافت باکس‌های زنبوری مستطیل شکل و بلند هستند. سافت باکس‌های زنبوری همانند سافت باکس‌ها لایه دیفیوزر درون آن‌ها قرار دارد و تفاوت اصلی در یک گرید یا لایه زنبوری است که نور را تا حدودی متمرکز می‌کند و در واقع دامنه نور را کمتر می‌کند.
دیفیوزهای قابل حمل که بر روی فلاش دوربین نصب می‌شود برای عکاسی ماکرو بسیار مناسب هستند. حمل و نقل این دیفیوزرها به دلیل سایز کوچک آن‌ها آسان است.
این دیفیوزرها در انواع پارچه‌ای، گنبدی شکل، پلاستیکی در شکل و انواع مختلف بازار وجود دارند.
فیلترهای دیفیوزری شیشه‌ای، کوچک و قابل حمل و به شکل مربع و مستطیل هستند. اما نمی‌توانید آن‌ها را بر روی فلش دوربین نصب کنید. باید با دست آن‌ها را جلوی لنز دوربین نگه دارید و یا باید با چسب آن‌ها را فلش دوربین بچسبانید و عکاسی کنید. گاهی ممکن است زاویه نادرست آن جلوی دوربین باعث ایجاد سایه روی عکس شود.
اگر دیفیوزرهای بزرگ مانند دیفیوزرهای چتری و جعبه‌ای استفاده می‌کنید و می‌خواهید اندازه نسبی سوژه شما مشخص باشد بهتر است آن را در نزدیک سوژه قرار دهید.
تنوع دیفیوزر در بازار بسیار زیاد است. اما می‌توانید به جای آن از گزینه‌های ارزان مانند کاغذ، کارت ویزیت، پارچه و… استفاده کنید و یا حتی اقلام مشابه این موارد را برای عکاسی امتحان کنید.
نکته سوم
چه از دیفیوزرهای موجود در بازار استفاده کنید وچه از اقلامی که خودتان می‌سازید؛ همه آن‌ها برای نتیجه خوب نیاز به نور مناسب محیط، فضای مناسب برای عکاسی و حتی ترکیب دیفیوزر با دیگر وسایل عکاسی دارند.
اگر می‌خواهید در فضای باز از دیفیوزر استفاده کنید بهتر است بدانید که دیفیوز به تنهایی در فضای باز و روز کاربرد زیادی ندارد. زیرا باید نور پراکنده به سوژه بازتاب شود تا عکس متفاوتی خلق کنید. در این شرایط بهتر است در کنار دیفیوزر از یک رفلکتور استفاده کنید تا شرایط بازتاب نور را فراهم کند.
در هر شرایطی از دیفویزر استفاده می‌کنید توصیه می‌شود آن را با یک سطح برگشت نور جفت کنید تا نوری که از آن بازتاب می‌شود به سمت سوژه هدایت شود. گاهی فضای شما بسته است و آن سطح برگشت نور یک دیوار است و گاهی فضای باز است و استفاده از رفلکتور به شما کمک می‌کند.
هنگام تست دیفیوزرها توصیه می‌کنیم از سریع‌ترین سرعت شاتر دوربین برای هماهنگ کردن آن با سرعت فلش و یا از تنظیم دیافراگم دوربین بر روی f8 یا f11 در 100ISO استفاده کنید.
تنظیمات دیافراگم بر روی این اعداد باعث می‌شود هنگام عکاسی نور محیط تاثیر کمی در نتیجه عکس داشته باشد و شما بتوانید تاثیر واقعی دیفیوزر در عکس را مشاهده کنید.
نصب دیفیوزر بر روی فلاش آسیبی به فلاش دوربین وارد نمی‌کند. فقط در صورت عدم نصب صحیح و استفاده صحیح از آن باعث می‌شود که در عکس‌های شما تغییری ایجاد نشود.
اگر نمی‌توانید برای خرید دیفیوزر هزینه کنید، اما به دنبال ثبت عکس‌های متفاوت هستید می‌توانید از دو وسیله برای جایگزین دیفیوزر استفاده کنید:
تصویر پایین را ببینید؛ یک عکس طبیعی بدون سایه‌های اضافی با استفاده از دیفیوزر مشاهده می‌کنید. عکاس در این عکس از یک کاغذ به عنوان دیفیوزر استفاده کرده است و نتیجه عکس کاملا مشابه با استفاده از یک دیفیوزر موجود در بازار است.
طرح این کاغذ کاملا ساده است. این کاغذ در واقع دو کار انجام می‌دهد: اول این‌که باعث می‌شود نور به صورت مستقیم بر روی سوژه عکس بتابد و دوم این‌که نور به اشیاء و اطراف نتابد و تمرکز آن بر روی سوژه باشد.
یک پارچه نخی ساده را می‌توانید به عنوان دیفیوز کننده نور در عکاسی استفاده کنید. این پارچه همانند دیفیوزرهای بازار نور را نرم و پراکنده می‌کند.
نتیجه مطلوب
مهم‌ترین امکانی که دیفیوزر به عکاس می‌دهد امکان آزمون و خطاست. شما در صحنه عکاسی با انواع وسایل و سخت افزار عکس مورد نظرتان را می‌سازید و در صورتی که عکس ایرادی داشته باشد مجدد عکس می‌گیرید تا به نتیجه مطلوب برسید.
ویرایش کمتر
وقتی با دیفیوزر عکاسی کنید، بعد از آن برای ادیت عکس با فتوشاپ زمان زیادی لازم ندارید. چون سایه‌ها با دیفیوزر موقع عکاسی حذف شده‌اند.
از کجا دیفیوزر بخریم؟
اگر عکاس یا فیلمبردار هستید و نیاز به دیفیوزر یا تجهیزات نورپردازی دارید، می‌توانید از محصولات نورنگار دیفیوزر یا نور مورد نظرتان را انتخاب و سفارش خود را ثبت کنید.
